الگوی هوشمندسازی فرودگاه‌های برتر جهان/ شهرهای فرودگاهی، انقلابی در حمل و نقل، خدمات و سبک زندگی

اقتصاد۲۴- شهر فرودگاهی امام خمینی به عنوان اولین شهر فرودگاهی در کشور بود که به علت الزامات توسعه‌ای در قرن ۲۱ برای اولین بار اقداماتی برای احداث آن رقم خورد. اخیراً نیز تلاش‌هایی برای احداث دومین شهر فرودگاهی در منطقه آزاد چابهار صورت گرفته است. شهر‌های فرودگاهی در اقتصاد کشور‌های بزرگ تبدیل به هسته مرکزی رشد و توسعه شده‌اند.

حوزه‌های انبارداری، حمل و نقل، صنعت هوانوردی، لجستیک، خدمات، صنعت، تسهیل صدور روادید و تبادلات بانکی اهمیت زیادی پیدا کرده و در پیوند با هوشمندسازی، شهر‌های فرودگاهی را به ظرفیتی بزرگ برای اقتصاد هر کشوری بدل کرده است.

کتاب Aerotropolis که در سال ۲۰۱۱، نوشته شده توسط جان کساردا، مدیر مرکز تجارت هوایی دانشکده تجارت Kenan-Flagler دانشگاه کارولینای شمالی، به ایجاد مفهوم «شهر فرودگاه» کمک کرد. کساردا استدلال می‌کند که فرودگاه سزاوار نقش مرکزی در نحوه ایجاد فضا‌های شهری است.

فرودگاه، هسته اصلی شهر‌ها

امروزه فرودگاه‌ها دیگر فقط مکان‌هایی نیستند که هواپیما در آن پرواز و فرود می‌کند، بلکه اکنون مقصدی هستند که در آن مشاغل افزایش یافته؛ مردم زندگی می‌کنند و توسعه رشد می‌کند. توسعه در اطراف فرودگاه‌ها علاوه بر زیرساخت‌ها و خدمات هواپیمایی، شامل طیف وسیعی از امکانات غیرهواپیمایی است. بسیاری از اقتصاددانان معتقدند که باید نوع جدیدی از شهر ظاهر شود  جایی که فرودگاه در حاشیه شهر نیست، بلکه هسته اصلی آن است. در سال ۲۰۱۹، این صنعت ۵۸ میلیون شغل فراهم کرده و ۲.۴ تریلیون دلار در تولید ناخالص داخلی به اقتصاد جهانی کمک کرده است که خود نشان از درجه اهمیت شهر‌های فرودگاهی است.

بیشتر بخوانید: شهر فرودگاهی امام خمینی (ره)؛ یک انتخاب ویژه برای فعالان اقتصادی است

پیشروترین شهر‌های فرودگاهی در جهان، آن‌هایی هستند که هوشمندسازی شده‌اند و انواع خدمات خود را به صورت مکانیزه درآورده‌اند. از مهم‌ترین شهر‌های فرودگاهی می‌توان به فرودگاه بین‌المللی دالاس-فورت ورث در ایالت تگزاس آمریکا، فرودگاه اینچئون در نزدیکی بزرگترین شهر هوشمند جهان یعنی سونگدو، فرودگاه هنگ کنگ و ممفیس و فرودگا‌هایی در دبی و سنگاپور اشاره کرد. اهمیت شهر‌های فرودگاهی به اندازه‌ای است که چهار شهر فرودگاهی در سراسر جهان، میزبان یک پنجم شرکت‌های بخش IT، مالی، مشاوره‌ای، علمی و فنی هستند که رشد آن‌ها هفت برابر سریعتر از مراکز شهر‌های دیگر است. این ساختار شهری عملاً انقلابی در تدارکات و حمل و نقل و همچنین شیوه زندگی ما ایجاد می‌کند.

علاوه بر توسعه اطراف فرودگاهی، اتوماسیون فرآیند‌های فرودگاهی یکی از مواردی است که نقش مهمی در جذب مسافر دارد. در این بین برخی از مهم‌ترین فرودگاه‌ها را ذکر می‌کنیم.

فرودگاه بین المللی حمد با تمرکز بر فناوری

فرودگاه بین المللی حَمَد (HIA) در دوحه قطر با رتبه یک در خاورمیانه و رتبه پنج  در بین بهترین فرودگاه‌های جهان از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. در آوریل ۲۰۱۶، نخست وزیر قطر برنامه فرودگاه هوشمند را که باعث برجسته شدن فرودگاه در رده‌بندی فرودگاه‌های جهانی شد کلید زد که در خدمات داخلی فرودگاهی حرکتی نوین بود.

کیوسک‌های بزرسی مسافرین در این فرودگاه‌ها با قابلیت فناوری بیومتریک فعال شده است که به مسافران امکان می‌دهند یک کیسه را در کمتر از ۵۰ ثانیه پردازش کنند. علاوه بر این، بازرسی اتوماتیک ویزا در این فرودگاه‌ها ارائه شده است که اپراتور‌های خدمات زمینی را قادر می‌کند، اسناد ویزای مسافران را قبل از سوار شدن بررسی کنند.

فرودگاه بین المللی سن دیگو با تمرکز بر محیط زیست

فرودگاه بین المللی سن دیگو آمریکا تنها و تنها فرودگاه از بین هشت فرودگاه است که برنده "Airports Going Green Award" شده است. این فرودگاه با بهره‌گیری از سه برنامه ابتکاری توانست جایزه بین المللی محیط زیست را از آن خود کند. این برنامه‌ها در راستای انتشار گاز‌های گلخانه‌ای، کربن و دفن زباله توانسته گام‌های نوینی را عملی کند. این طرح با ارائه مشوق‌هایی، شبکه‌های حمل و نقل را ترغیب می‌کند تا از گزینه‌های بهتری برای وسایل نقلیه سوخت فسیلی استفاده کنند. این ممکن است شامل تعویض به وسایل نقلیه هیبریدی یا کاهش سفر باشد. این فرودگاه موفق شده انتشار کربن را تا ۳۰ درصد کاهش دهد.