بورس بازارن در سال جدید کدام ردپا‌ها را دنبال کنند؟

اقتصاد۲۴ - بورس بازان هفته پایانی سال را با امید به تداوم تحولات درباره احیای برجام و رسیدن به نتیجه طرفین این معاهده سپری می‌کنند. به نظر می‌رسد با وجود پیچیدگی‌ها بر سر بازگشت امریکا به تعهدات برجامی و اقدامات جبرانی ایران، سیگنال‌ها همچنان امیدوارکننده هستند. این‌ها و برخی سیگنال‌های مهم دیگر که فعالان بورسی باید به عنوان عوامل مؤثر در شکل دهبی بازار سرمایه طی سال ۱۴۰۰ دنبال کنند را در ادامه مرور می‌کنیم.

اخبار کلان | کدام خبرها را پیگیری کنیم؟

درحالی که کاخ سفید اعلان کرده دیپلماسی غیرمستقیم با ایران در جریان است که مشاور امنیت ملی کاخ سفید در این باره تاکید کرده گفتگوها با واسطه‌گری اروپایی‌ها و از کانال‌های دیگر ادامه دارد. منتظریم ببینیم ایرانی‌ها چطور می‌خواهند پیش بروند. سخنگوی مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا نیز با اشاره به تلاش‌های اروپا در خصوص برجام، گفته است: مذاکرات فشرده‌ای برای بازگشت این توافق به مسیر اصلی در جریان است. همچنین آنتونی بلینکن، وزیر خارجه آمریکا نیز مدعی است: انتظار دولت بایدن این است که ایران قبل از اقدام رفع تحریم‌ها، به برجام پایبند شود. وزیر امور خارجه آمریکا همچنین مدعی شده کشورش تا زمانی که ایران به پایبندی به تعهداتش به توافق هسته‌ای بازنگردد، با آزادسازی پول‌های بلوکه شده ایران در کره جنوبی موافقت نخواهد کرد. در همین حال سخنگوی وزارت خارجه آمریکا نیز مدعی شد: در نهایت نقطه‌ای که می‌خواهیم به آن برسیم «پایبندی در برابر پایبندی»‌ است. اگر ایران به پایبندی کامل برگردد ایالات متحده نیز همین کار را انجام خواهد داد. این تحولی لازم، اما ناکافی خواهد بود. تد پرایس مدعی است: همان‌طور که بلینکن تأکید کرد ما برای ترغیب ایرانی‌ها برای آمدن به میز مذاکره هیچ مشوق یکجانبه‌ای به آن‌ها پیشنهاد نخواهیم کرد. در همین حال ۲۴ عضو مجلس نمایندگان آمریکا خواستار اعمال «محدودیت‌های قوی‌تر» در مورد ایران شدند. محمدجواد ظریف، وزیر امورخارجه ایران نیز با انتقاد از اظهارات وزیر خارجه آمریکا درباره اموال بلوکه‌شده ایران در کره جنوبی، اعلام کرد این دولت همان سیاست شکست‌خورده ترامپ را دنبال می‌کند. عبدالناصر همتی، رئیس کل بانک مرکزی نیز در واکنش به این ابرازنظر در خصوص عدم موافقت با پول‌های بلوکه شده ایران در کره جنوبی تاکید کرد: ایران سیاست‌های ارزی خود را بدون توجه به اموال بلوکه شده خود در کشورها از جمله کره جنوبی برنامه ریزی کرده است.

رهبر انقلاب روز مبعث تاکید کرده بود: ما از قران یادگرفتیم کسانی که با نظام اسلامی دشمنی نمی‌کنند مهربان باشیم. جمهوری اسلامی کسانی که با ما دشمنی نمی‌کنند مشکلی نداریم. تاکید اسلام مقابله با دشمنان است. ما خودمان را قدرتمند می‌کنیم تا  دشمن را  بترسانیم. این دشمنان را ما بارها ازمودیم. بیش از همه امریکا و بعد هم دیگران و تا الان هم ادامه دارد. عباس عراقچی، معاون سیاسی وزارت امور خارجه کشورمان نیز اعلام کرد در صورتی که آمریکا به برجام بازگردد و تحریم‌هایی را که برقرارکرده بردارد، ایران هم بعد از راستی آزمایی به تعهدات خود باز می‌گردد. عراقچی در گفتگو با رسانه روسی اسپوتنیک گفت: بازگشت آمریکا به برجام به هیچ نشستی احتیاج ندارد. به حسن نیت دوستان روسی‌مان تردید نداریم، اما آمریکا باید گام اول را بردارد. در همین حال محمود واعظی، رییس دفتر رییس‌جمهوری هم تاکید کرده: همه تلاش رییس‌جمهوری این است تا دولت را بدون تحریم به دولت بعدی تحویل دهد و این برای ما بسیار مهم است.

با اخبار و سیگنال‌های ساطع شده از دو طرف معاهده برجام به نظر می‌رسد دو طرف مایل به احیای برجام هستند و این می‌تواند گام روبه‌جلویی از دید ناظران تلقی شود که با وجود پیچیدگی‌ها، امیدواری‌هایی را زنده نگه می‌دارد. با این وصف برخی انتخابات ریاست جمهوری ایران در سال آینده را از این نظر تعیین کننده می‌دانند. در تازه‌ترین تحولات دیگر در منطقه نیز، نماینده آمریکا در امور یمن بدون اشاره به لزوم توقف حملات عربستان سعودی به یمن گفت: طرح آتش‌بس را به انصارالله ارائه کردیم. واشنگتن تأمین بودجه کمک رسانی به شمال یمن را ازسرگرفته است. طرح آتش بس برای پرداختن به وضعیت انسانی وخیم در یمن تنظیم و ارائه شده است. نماینده امریکا مدعی شده، هر وقت که حوثی‌ها آماده مذاکره باشند، به منطقه خواهم آمد.

اما فارغ از تحولات مربوط به برجام، حالا نگاه‌ها به سمت‌وسوی سیاست‌های دولت نسبت به بازار سهام با توجه به تصویب کلیات لایحه بودجه ۱۴۰۰ جدی‌تر شده است؛ در تازه‌ترین این تحولات، رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس معتقد است که دولت در سال ۱۴۰۰ کمتر اوراق می‌فروشد. محمدرضا پورابراهیمی تاکید کرده نگرانی ما درباره عدم کشش بازار سرمایه برای انتشار بیش اندازه اوراق دولتی در سال ۱۴۰۰ سبب شد، یک بخش از آن را در بودجه لحاظ نکرده  و به طور کل از بودجه خارج کنیم. به گفته پورابراهیمی برای کمک به بازار سرمایه از سال ۱۴۰۰ به بعد هر سهامی که توسط دولت عرضه می‌شود دولت مکلف است ۵ درصد از آن را در قالب بازارگردانی ارائه کند. چنین تصمیماتی در اصل برای آن است که دولت بتواند در زمان‌هایی که تقاضا شدید است، عرضه سهام را افزایش دهد و در موقعیت‌هایی که قیمت کاهش پیدا می‌کند، بتواند نسبت به خرید سهام مذکور اقدام کند.

در خبر دیگری آمده است، بانک مرکزی در دوره ریاست عبدالناصر همتی از ابتدای مرداد ۱۳۹۷ تا پایان آذر ۱۳۹۹ بیش از ۱۸۷ هزار میلیارد تومان پایه پولی را اضافه کرده است. این در حالی است که در دوره حدوداً ۵ ساله سیف از ابتدای دولت یازدهم تا مرداد ۱۳۹۷ بیش از ۱۲۴ هزار میلیارد تومان بر پایه پولی افزوده شده بود. تقریباً در دوره همتی ۵۰ درصد بیشتر از دوره سیف پول تورم‌زا در اقتصاد کشور چاپ شده است. با این وصف باید در انتظار بود که سیاست دولت در سال آینده برای کسری بودجه به کدام سمت خواهد رفت، زیرا که بسیاری تأمین کسری بودجه با واسطه اوراق را هرچند دارای اشکال، اما آن را سیاست‌گذاری با اولویت بهتر در شرایط فعلی می‌دانند.

در خبر دیگری هم مربوط به بازار سرمایه حالا خبر رسیده که سود ۷.۵ میلیون سهامدار خرد سهام عدالت واریز شد. مدیر سیستم‌های تسویه و پرداخت شرکت سپرده‌گذاری مرکزی گفته است: در حال حاضر حدود ۱۳۰ شرکت بورسی و فرابورسی سود سالانه خود را از طریق سامانه جامع اطلاعات مشتریان، سجام در سال جاری واریز کردند. در حالی که سال‌های قبل ۱۰ تا ۱۵ درصد سهامداران خرد به سود سالانه سهام دسترسی پیدا می‌کردند، امسال با سامانه سجام ۹۵ د رصد سهامداران خرد سود سالانه خود را گرفتند.

در اخبار مربوط به واکسیناسیون در ایران هم رئیس جمهوری کشورمان تاکید کرده سال آینده سه واکسنِ ایرانی برکت، رازی و پاستور در اختیار مردم قرار می‌گیرد و کادر درمان در اولویت تزریق واکسن خواهند بود. خبرها حکایت از این دارد که در این هفته پیش رو، ۳۷۵ هزار دُز واکسن هندی کرونا وارد ایران می‌شود. در همین ایرج حریرچی، معاون وزیر بهداشت تاکید کرده امروز صبح شهرهای قرمز و نارنجی را اعلام خواهیم کرد که تا آخر نوروز صرفاً سفر به این شهرها ممنوع خواهد بود. رویترز در گزارشی مربوط به واکسیناسیون هم اعلام کرده، کارایی واکسن کرونای نوواواکس ۹۶ درصد است. این واکسن علیه گونه جهش‌یافته انگلیسی هم ۸۶ درصد کارایی دارد

اخبار صنایع | کدام خبرها را پیگیری کنیم؟

بررسی آمارهای منتشره واحدهای بزرگ فولادی کشور حاکی از صادرات ۶ میلیون و ۱۱۵ هزار و ۶۱۲ تنی محصولات فولادی از ابتدای امسال تا پایان بهمن است. جمع صادرات محصولات فولادی شرکت‌های یاد شده در هم‌سنجی با پارسال افت ۱۲ درصدی داشته است. بیشترین آمار صادرات فولادی در این مدت در اختیار فولاد خوزستان (فخوز) با یک میلیون و ۳۶۱ هزار و ۵۱۰ تن بود، هرچند در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته افت ۱۹ درصدی داشت. پس از آن، فولاد مبارکه اصفهان (فولاد) با یک میلیون و ۶۲ هزار و ۴۶۰ تن صادرات در مکان دوم قرار گرفت که مقایسه عملکرد صادراتی آن با ۱۱ ماهه پارسال حاکی از افت ۲۲ درصدی است.

در خبرهای مربوط به بازار نفت هم، اعلام شده: تولید نفت کشورهای عضو اوپک در ماه فوریه ۲۰۲۱ به ۲۴ میلیون و ۸۵۰ هزار بشکه در روز رسید که نسبت به ماه قبل میلادی ۶۵۰ هزار بشکه کاهش یافت. در این ماه تولید نفت ایران به ۲ میلیون و ۱۲۰ هزار بشکه رسید که نسبت به ماه قبل ۳۵ هزار بشکه افزایش یافت. جدیدترین گزارش ماهانه اوپک نشان داد قیمت نفت سنگین ایران در ماه میلادی گذشته شش دلار و ۲۸ سنت معادل ۱۱.۵ درصد در مقایسه با ژانویه افزایش داشت. اوپک همچنین پیش بینی کرد تقاضا برای نفت در سال ۲۰۲۱ به میزان ۵.۸۹ میلیون بشکه در روز معادل ۶.۵ درصد رشد می‌کند که اندکی بالاتر از پیش بینی ماه گذشته این سازمان است. اما این گروه پیش بینی خود از میزان تقاضا در نیمه اول سال را کمتر کرد. بلومبرگ هم پیش‌بینی کرده، واردات نفت خام چین از ایران در ماه مارس به ۸۵۶ هزار بشکه در روز برسد که بالاترین رقم طی دو سال گذشته و ۱۲۹ درصد بیشتر از ماه قبل است. قیمت هر بشکه نفت برنت دریای شمال با ۹ سنت معادل ۰.۱۳ درصد کاهش به ۶۹ دلار و ۵۴ سنت رسید و قیمت نفت ایران در چین معمولاً ۳ تا ۵ دلار ارزان‌تر از شاخص نفت برنت فروخته می‌شود.  

همچنین پتروشیمی‌های پی وی سی ساز ایرانی، آخرین قیمت پی وی سی پتروشیمی اروند را برای بازار ترکیه حدوداً ۱۶۰۰ دلار در هر تن FCA ترکیه اعلام کرده و می‌گویند معامه پی وی سی اروند با این قیمت در بازار ترکیه انجام شده است. آخرین قیمت پی وی سی پتروشیمی غدیر (شغدیر) هم ۱۵۶۵ دلار در هر تن FCA گزارش شده است. حاشیه سود در گروه متانول البته شفن به دلیل غیرعملیاتی بودن بخشی از سود متفاوت است

اخبار شرکت‌ها | کدام خبرها را پیگیری کنیم؟

مهم‌ترین خبرها همچنان به بحث افزایش سرمایه‌ها مربوط است. در تازه‌ترین اخبار، افزایش سرمایه در مدیریت سرمایه گذاری امید (وامید) در مجمع فوق العاده تصویب شد؛ سرمایه شرکت از ۳ هزار میلیارد تومان به ۹۶۹۸ میلیارد تومان می‌رسد.

در خبر مهم دیگری، شرکت معدنی و صنعتی چادرملو (کچاد) اعلام کرد: جواز تأسیس به شماره ۶۸۹۳۳ صادره از وزارت صنعت، معدن و تجارت استان یزد جهت احداث کارخانه تولید فرو آلیاژها که تولید کننده فروسیلیکو منگنز -فرو منگنز پرکربن و فرو سیلیس به ظرفیت ۵۰ هزارتن است، را دریافت نمود که البته شرکت تاکید کرده تاثیری در عملکرد امسال و سال بعد ندارد.  

سخنگوی شرکت کشتیرانی ایران (حکشتی) هم در خبری اعلام کرد: به‌دنبال اصابت شئ انفجاری به کشتی کانتیربر «ایران شهرکرد» که چهارشنبه ۲۰ اسفندماه در آب‌های بین‌المللی دریای مدیترانه رخ داد، بخشی از بدنه کشتی دچار آسیب شد. این شناور که متعلق به شرکت حمل‌ونقل کانتینری کشتیرانی است از ایران به مقصد اروپا در حرکت بوده است. به هیچ‌یک از خدمه کشتی آسیبی وارد نشده است. کشتی ایران شهرکرد پس از بررسی میزان آسیب دیدگی و ترمیم خسارت‌های وارد شده به مسیر خود ادامه خواهد داد.