در قانون جدید صدور چک با هدف جلوگیری از صدور چک بلامحل، محدودیتهای زیادی برای صادرکنندگان چک برگشتی در نظر گرفته شده است. رفع سو اثر چک نیز تغییراتی داشته تا دارندگان چک برگشتی در صورت تمایل بتوانند در اسرع وقت، چک برگشتی خود را رفع سو اثر کنند.
داود محمدبیگی مدیر اداره نظامهای پرداخت بانک مرکزی در خصوص زمان آغاز صدور چکهای جدید بانکی بر اساس اصلاحیه قانون چک را از بیستم دی ماه عنوان کرد و گفت:چکهای موجود در دست مردم هنوز اعتبار دارند و از این بابت جای نگرانی نیست.
بررسی جدیدترین آمار بانک مرکزی درباره چکهای برگشتی نشان میدهد که در تیر سال جاری معادل ۸۷۴ هزار فقره چک به ارزشی حدود ١٩ هزار میلیارد تومان برگشت داده شده است که در مقایسه با ماه قبل از نظر تعداد ۰.۸ درصد کاهش و از نظر مبلـغ ۴.۹ درصد افزایش یافته است.
طبق اعلام بانک مرکزی، چک برگشتی متقاضیان، ذینفعان و ضامنان صرفاً برای تسهیلات کرونایی شامل طرحهای اعطای تسهیلات به کسب وکارهای آسیبدیده از کرونا و تسهیلات ودیعه اجاره مستأجران، از محدودیتهای متعارف در اعطای تسهیلات بانکی مستثنی میشود.
مدتی است که در فضای مجازی و در تبلیغات خیابانی، پدیدهای به نام «رفع سوء اثر چک برگشتی به صورت تضمینی»، زیاد دیده میشود، موضوعی که مهمترین دلیلش، اجرای ناقص قانون صدور چک توسط بانک مرکزی است.
یک اقتصاددان گفت: با رونق اقتصادی در کشور، چکهای برگشتی کاهش مییابد، اما با افزایش چکهای برگشتی مشاهده میشود که هیچ رونقی در اقتصاد وجود ندارد و رشد اقتصادی در کشور منفی است و شیوع ویروس کرونا در کشور باعث تشدید افزایش چکهای برگشتی در کشور شده است.
حدود یک میلیون و ۳۶ هزار فقره چک به ارزش حدود ١٧٧ هـزار میلیارد ریال در اسفندماه ١٣٩٨ در کل کشور برگشت داده شد که نسبت به بهمنماه از نظر تعداد ۴۴.۲ درصد و از نظر ارزش ۵۱.۹ درصد افزایش داشته است.
بانک مرکزی بخشنامه عدم اعمال ممنوعیت استفاده از خدمات بانکی برای دارندگان چکهای برگشتی در در دوره زمانی یک اسفند ۹۸ تا ۳۱ اردیبهشت ۹۹ را به بانکها و موسسات اعتباری ابلاغ کرد.
رئیسکل بانک مرکزی با بیان "شاهد کنترل نرخ ارز و تورم هستیم" گفت: درصورت عدم رشد نقدینگی، تورم کنترل و شرایط برای بهبود اشتغال بیش از پیش فراهم میشود.
حدود ۷ میلیون و ۸۰۰ هزار فقره چک در تیرماه ۹۸ در کل کشور مبادله و ٧١٧ هزار فقره چک برگشت زده شد. شمار چکهای برگشتی رشد ۱۶.۳ درصدی را نسبت به خرداد امسال نشان میدهد.
بالغ بر ٥٢٥ هزار فقره چک به ارزشی بالغ بر ٥٨ هزار میلیارد ریال در فروردین ماه ٩٨، در کل کشور برگشت داده شده است که نسبت به ماه قبل از نظر تعداد و مبلغ به ترتیب ۲۱.۷ درصد و ۴۰.۱ درصد کاهش نشان میدهد.
۷ماه از ابلاغ اصلاحیه قانون چک ازسوی بانک مرکزی میگذرد و نه تنها مردم اطلاع دقیقی از مفاد این بخشنامه برای رسیدن به حقوق خود ندارند،بلکه شعب بانکی نیز توجهی به متن دستورالعمل اجرایی ندارند.
بر اساس گزارش بانک مرکزی و با توجه به اجرای قانون جدید چک، نسبت تعداد و ارزش چکهای برگشتی به چکهای مبادله شده در اسفند ۹۷ باز هم کاهش یافت و به کمترین میزان خود در ۲ سال گذشته رسید.