شیوع بیماری کووید-۱۹ در بهار سال گذشته ۱.۵ میلیون شغل را نابود کرده که بخش عمده آنها مشاغل خدماتی و فاقد بیمه بوده که بهصورت خویشفرما توسط دهههفتادیها ایجاد شده بود.
شیوع کرونا، ادامهدار شدن تحریمها و البته تعطیلی چند باره اصناف در هفتههای گذشته باعث گرایش افراد به اشتغال ناقص شد. اگرچه که نباید از افزایش هزینههای زندگی و بالا رفتن تورم در این گرایش نیز به سادگی عبور کرد.
دادههای آماری، گزارشهای پیشنگر و اظهارات فعالان اقتصادی، از کاهش تمایل نیروی کار به حضور در مشاغل صنعتی حکایت دارد؛ بهگونهای که مشکل کمبود کارگر در بسیاری از بنگاههای صنعتی در حال تبدیل شدن به یک بحران است.
مرکز آمار ایران نتایج طرح آمارگیری نیرویکار بهار ١٤٠٠ را منتشر کرد در این گزارش مرکز آمار ایران از کاهش نرخ بیکاری به ۸.۸ درصد در بهار امسال خبر داده است.
از جمله پرسشهای تکراری که با برپایی کارزارهای انتخابات ۱۴۰۰ یکبار دیگر مطرح میشود این است که برنامه نامزدهای احتمالی کابینه سیزدهم برای تنظیم بازار کار چیست؟
روز گذشته مرکز آمار، نرخ بیکاری و مشارکت اقتصادی سال ۹۹ را اعلام کرد. هر دو کاهشی براساس اعدادی که این مرکز منتشر کرده نرخ بیکاری جمعیت ۱۵ ساله و بیشتر در سال ۹۹ به ۹.۶ درصد رسید که نسبت به سال ۹۸ افتی ۱.۱ درصدی داشته و به تبع آن نرخ مشارکت اقتصادی نیز با ۲.۸ درصد کاهش به ۴۱.۳ درصد رسیده است.
آخرین آمارهای منتشر شده از وضع بازار کار ایران در سال ۱۳۹۹ نشان میدهد اقتصاد ایران بهواسطه فشارهایی که از جانب محدودیتهای تحریم، کرونا و داغ شدن حوزههای غیرمولد، بر اثر انتظارات تورمی، متحمل شده، شرایط نامساعدتری نسبت به قبل پیدا کرده و بخشی از نیروی انسانی مولد و در سن کار از دسترس آن خارج شده است.
تا پایان ماه مارس نرخ بیکاری در منطقه یورو با ۰.۱ درصد کاهش نسبت به مدت مشابه ماه قبل به ۸.۱ درصد رسید. این نرخ در سطح اتحادیه اروپا با ۰.۱ درصد کاهش نسبت به ماه قبل به ۷.۳ درصد رسید.
از سال ۷۶ که گردآوری یکپارچه و فصلی اطلاعات بازار کار ایران آغاز شده تا سال ۱۳۹۹، ۳ دولت بر سر کار بودهاند و بازار کار و جمعیت فعال اقتصادی در هر یک از این دولتها شرایط خاصی را تجربه کرده است. فرازوفرود بازارکار از سال ۱۳۷۶ تا ۱۳۹۸ از اثرگذاری قابلتأمل تحولات اقتصاد سیاسی بر این بازار حکایت دارد.
بررسی آمارهای منتشر شده ضریب جینی کشور در طول دهه ۹۰ نوسانات فراوانی داشته است. اما بدترین وضعیت ضریب جینی کشور به سال ۹۷ تعلق دارد که به بیش از ۰.۴ افزایش یافت.
با اعلام ستاد مبارزه با کرونا از روز شنبه ۲۱ فروردین ماه و تنها پس از حدود یک هفته از اتمام تعطیلیهای نوروز، به دلیل شیوع گستردهتر کرونا، همه گروههای کسب وکاری به جزگروه یک تعطیل اعلام شدند.
در شرایطی که مرکز آمار ایران میگوید شاخص فلاکت در پایان سال ۹۸ به ۴۵.۴ درصد رسید بررسیهای همشهری نشان میدهد با ثبت رکورد ۴۶.۱ درصدی در پایان سال ۹۹، شاخص فلاکت بالاترین حدنصاب دهه ۹۰ را ثبت کرده است.
تعداد شاغلان کشور در سال ۹۸ به ۲۳ میلیون و ۴۳۵ هزار و ۱۶۱ نفر رسیده بوده، ولی در زمستان ۹۹ با کاهش بیش از ۳۰۰ هزار نفری شاغلان به ۲۳ میلیون و ۱۳۴ هزار و ۹۱۳ نفری رسیده است. درنتیجه نسبت شاغلان به کل جمعیت کشور از ۳۷.۸ درصد به ۳۶.۹ درصد رسیده است.
از چهار سال انتخابات پیشین در دو سال اقتصاد کشور رشد کرده و از سرعت رشد قیمت کالاها و خدمات مصرفی خانوارها کاسته شده، اما در دو سال وضعیت بیکاری نیروی فعال جامعه بدتر شده است.
بررسی نرخ بیکاری در چهار دوره انتخابات قبلی نشان میدهد که در دو دوره وضعیت این شاخص بدتر شده، در یک دوره ثابت بوده و در یک دوره افت بیش از یک درصدی داشته است.
انگار که دولت بیخیال بلندپروازیهای سالیانهاش برای اشتغالزایی شده است؛ پاندمی کرونا آنقدر به اقتصاد ایران ضربه شست نشان داده که دیگر در لایحه بودجه ۱۴۰۰ اثری از تخصیص اعتبار برای طرحهای اشتغالزایی به چشم نمیخورد.
با اعلام نرخ بیکاری ۹.۵ درصدی شاخص بیکاری، برخی به این رقم به دیده شک و تردید نگریستند چرا که با توجه به دو سال تحریم امریکا و شیوع کرونا انتظار میرفت نرخ بیکاری به مراتب بیش از رقم اعلام شده باشد. با این همه کاهش نرخ مشارکت اقتصادی دلیل اصلی کاهش نرخ بیکاری است.