جامعهشناسان بسیاری درباره دلیل حمایت خانوادگی از متهم یا انکار و نکوهش قربانی، نظریهپردازی کردهاند. بسیاری از آنها نقش مسائلی مانند پیوندهای عاطفی، روابط اجتماعی و ساختارهای پدرسالار را در بروز چنین واکنشهایی مهم میدانند.
زنان در حالی وارد بازار کار میشوند که معمولاً جایگاه شغلیشان از مردان نازلتر است و حقوق کمتری نسبت به آنها دریافت میکنند. حال تصور کنید چه اتفاقی رخ میدهد اگر تمام این نابرابریها توامان با آزار جنسی در فقدان قوانین و سازوکارهای بازدارنده از آزار جنسی در محیط کار رخ دهد؟
آنطور که در اخبار و منابع خبری منتشر شده، بین ۴۵ تا حدود ۶۲ زن، طی ۴ تا ۶ ماه ابتدای سال ۱۴۰۴، به دست مردان خانواده کشته شدند و انجمن جامعهشناسان ایران هم، چهارم آبان ۱۴۰۴، از «ثبت ۶۳ مورد همسرکشی در ایران از ابتدای سال» خبر داد.
براساس گزارش مرکز آمار ایران در سال ۱۴۰۱ بیش از ۶۴ درصد قربانیان خشونت خانگی، زنان هستند. اگر این گزارش را با آمار ارائهشده توسط وزارت بهداشت مقایسه کنیم، درمییابیم بر میزان این خشونتها افزوده شده است.
ندا گلبهاری، جامعهشناس میگوید: نظام فکری، احساسی و عاطفی مرد که در کنش و رفتارهای او در زنکشی تجلی پیدا میکند، براساس چنین ارزشهای درونیشدهای شکل گرفته است.»
اغلب زنان تحت خشونت به ویژه در صورت داشتن فرزند، زمانی که در نهایت موفق به جدایی میشوند و قانون، حضانت فرزندان را به پدر میدهد، با فشار عرفی از سوی جامعه روبهرو هستند و در کنار انگ زن مطلقه، از آنها با عنوان مادری که فرزند خود را رها کرده یاد میشود و این موضوع حتی در تولیدات فرهنگی فیلم و سریال هم بارها به شکلهای مختلف طرح شده است.
براساس دادههای دفتر جرم و مواد مخدر سازمان ملل متحد، قتل عموماً در میان طبقات متوسط نسبت به طبقات پایینتر کمتر رخ میدهد. بر همین اساس، بیشتر قتلهای رخداده در این طبقه بهدلایل «ارتباطی یا خانوادگی» است و کمتر جنبه بزهکارانه دارند.
در میان برخی سیاستگذاران و قانونگذاران، نگرشی وجود دارد که پذیرش واقعیت خشونت علیه زنان را بهمنزله به چالش کشیدن ساختارهای سنتی خانواده و جامعه میدانند؛ ساختارهایی که از نظر آنان باید بدون تغییر باقی بمانند.
منابع خبری و نهادهای مدنی در بازههای گوناگون گزارش دادهاند که «دستکم» بین ۴۵ تا حدودِ ۶۲ زن طی چهار تا شش ماهِ اول ۱۴۰۴ بهدست مردان خانواده کشته شدهاند.
خشونت علیه زنان و دختران نهصرفاً یک مشکل فردی یا خانوادگی، بلکه یک بحران جهانی و ساختاری است که هم در زمان صلح و هم در زمان جنگ، بنیانهای عدالت و امنیت را تهدید میکند.
این دو پسر جوان با تهدید و ارعاب دخترم را راهی محلی خلوت کردند تا نیت شیطانیشان را عملی کنند، اما ماجرا به همین جا ختم نشد و آنها پریا را وادار کردند با یکی از دوستانش نیز قرار بگذارد و او را هم ربوده و به خلوتگاه بردند. شدت خشونت آنها برای سوار کردن پریا به حدی بود که تمام تن و بدن دخترم سیاه و کبود است و وقتی او موضوع را برایم تعریف کرد جای زخمهای تنش را هم نشانم داد.
شواهد موجود از دهههای متمادی ارتباط قوی بین مصرف پورنوگرافی و خشونت علیه زنان را نشان میدهد. پورنوگرافی جریان اصلی، نگرشهای جنسی مضر را پرورش میدهد، همدلی را کاهش داده و زنستیزی، نژادپرستی و خشونت جنسی را عادیسازی میکند.
معاون رئیسجمهور در امور زنان: لایحه «حمایت از زنان در برابر خشونت» توسط هیئت دولت مسترد شد، چون تغییرات ماهوی جدی در آن صورت گرفته بود/بهدلیل همزمانی با حادثۀ تلخ فوت خانم الهه حسیننژاد، دوباره موضوع را فعال کردیم/هیچکس با کلیات لایحه مخالفت نکرده؛ اختلافات روی جزئیات است. برخی معتقدند حتی واژه خشونت بار منفی دارد و باید جایگزین شود.
لایحه منع خشونت علیه زنان با گذشت بیش از ۱۵ سال هنوز اندر خم یک کوچه مانده است. گذر از فراز و فرودهای این لایحه پرچالش، آنچه در حافظه سیاسی تکرار میشود، چرخهای آشناست؛ هر بار که جنایتی در حوزه زنان رخ میدهد و افکار عمومی را به التهاب میکشاند، از عالیترین مقام اجرائی تا نمایندگان مجلس، وعده بازنگری و تصویب لایحه را میدهند
ویدیویی شوکهکننده که بهتازگی در شبکههای اجتماعی دستبهدست میشود، صحنهای هولناک و نگرانکننده را به تصویر میکشد. در این ویدیو، مردی در گچساران بهطرزی غیرمنتظره و خشونتآمیز، از پشت به یک زن لگد میزند و او را نقش زمین میکند.
در حاشیه مجمع عمومی سازمان نظام مهندسی ساختمان استان اصفهان، یک زن که در اعتراض به آنچه «رانتخواری در نظام مهندسی» خوانده میشد، سخنرانی میکرد، هدف حمله فیزیکی و ضربوجرح قرار گرفت ۸ در این ویدیو مشاهده میشود که این زن پس از بیان اعتراضات خود، مورد ضربه و توهین قرار میگیرد و تلاش حاضران برای میانجیگری به درگیری لفظی و فیزیکی منجر میشود.