در شرایطی که ایران با شدیدترین بحرانهای آبی تاریخ معاصر خود مواجه است، مصرف بیرویه منابع آبی در بخش کشاورزی و به ویژه نظام سنتی آن، زنگ خطر را برای امنیت آبی کشور به صدا درآورده است.
بحران آب در ایران فقط یک مساله فنی یا زیستمحیطی نیست، بلکه با تار و پود زندگی اجتماعی میلیونها ایرانی گره خورده است. عبور از این بحران نیازمند نگاه جامع، عزم ملی، تقویت سرمایه اجتماعی و بازنگری در سبک زندگی و الگوهای مصرف است تا جامعه بتواند در برابر فشارهای ناشی از کمآبی تابآوری بیشتری نشان دهد.
روز گذشته فریادهای مهدی پیرهادی، رئیس کمیسیون سلامت، محیطزیست و خدمات شهری شورای شهر تهران نیز صحن پارلمان شهری را لرزاند. او در انتقاد به وضعیت بحرانی آب در تهران و کمکاریهای برخی در دستگاههای اجرایی خواستار ورود غلامحسین محسنیاژهای، رئیس قوهقضائیه شد.
سخنگوی دولت:دولت علاقمند به تعطیلی نیست/بیشترین زیان را دولت در تعطیلیها تقبل خواهد کرد، اگر واقعاً برای مدیریت مصرف آب لازم باشد این کار انجام شود، ممکن است انجامش دهیم/در استانهای شمالی مشکل تامین آب نداریم، اما در استان تهران وضعیت ویژه است/متوجه مشکلات اقتصادی مردم هم هستیم.
بررسی پلتفرمهای خرید آنلاین نشان میدهد ارزانترین پمپ آب موجود در بازار برای مصرف خانگی، ۱ میلیون و ۱۰۰ هزار تومان است. گرانترین پمپ آب مناسب مصرف خانگی ۵۵ میلیون تومان قیمت دارد که تا ارتفاع ۱۰۰ متر را پاسخگوست.
مدیر روابط عمومی آبفا تهران اعلام کرد: به جهت اینکه احتمال آلودگی در روش توزیع تانکری آب آشامیدنی وجود دارد آبهای آشامیدنی در بسته بندی نایلونی کاملاً بهداشتی (غیرقابل فروش) آماده شده است.
سخنگوی دولت گفت: حتماً اگر بنا باشد آب قطع شود، باید اطلاعرسانی صورت گیرد. اگر اطلاعرسانی نمیشود، پیگیری میکنم. در مورد جیرهبندی آب هنوز موضوعی مطرح نشده است، اما اگر این موضوع پیش بیاید، حتماً آن را هم اطلاعرسانی خواهیم کرد.
بر اساس آخرین پژوهشهای حوزه آب، تهران در بحرانیترین وضعیت آبی یک قرن اخیر قرار دارد؛ و به گفته کارشناسان، تنها دو تا سه هفته تا رسیدن به «روز صفر» آبی فاصله داریم. دادههای وزارت نیرو در تابستان ۱۴۰۴ حکایت از آن دارد که میزان پرشدگی مخازن سدهای کشور به زیر ۴۰ درصد کاهش یافته است.
در فصل تابستان قرار داریم، جیره بندی آب به ویژه قطع شدن آب در ساعات اوج گرما عملا فشار جسمانی و روانی به شهروندان وارد می کند و مشکلات خاص خود را ایجاد می کند. از طرفی، اگر واقع بین باشیم متوجه می شویم که به محض باز شدن آب و شروع استفاده از جریان آب، همه افرادی که ساعات زیادی از اب محروم بوده اند برای ذخیره و استفاده از آب هجوم می آورند.
از اواسط تیر ماه پایتختنشینان از قطعیهای مکرر آب خبر می دهند؛ این در حالی است که آبفای تهران قطعی آب را بدون اطلاع قبلی رد میکند و میگوید آنچه اتفاق افتاده کاهش حداکثری فشار آب است.
تهران در پنجمین سال خشکسالی پیاپیاش نفس میکشد. سطح سدها پایین آمده است، سفرههای زیرزمینی تهیتر از همیشهاند، فشار آب در بسیاری از مناطق افت کردهاند و پروژههای ناتمام، مثل زخمی قدیمی، مدام سر باز میکنند.
به دلیل کم بارشیهای رخ داده، در مجموع آورد آبی سدها از ابتدای سال آبی جاری تا ۲۱ تیر ماه حدود ۲۲.۴ میلیارد متر مکعب بوده که نسبت به سال گذشته که ۳۹.۱۵ میلیارد مترمکعب بوده ۴۳ درصد عقبماندگی داریم.» طبق ارزیابی شرکت مهندسی آب و فاضلاب کشور، تهران در کنار ۵۱ شهر دچار تنش آبی قرار گرفته است.
رانت آبی در ایران دیگر تنها یک پدیده اقتصادی یا اقلیمی نیست؛ بلکه بخشی از ساختار قدرت است. از قناتهای اشرافی دوران ساسانی تا انتقال آب با لولههای فولادی در قرن بیستویکم، همواره گروهی اندک، سهمی بسیار داشتهاند. پیش از آنکه سرزمین خشکتر شود، باید مسیرهای فساد و انحصار را شفاف کرد. باید بپرسیم: آب از کجا میآید، به کجا میرود، و چرا همیشه عدهای خاص از آن بیشتر میبرند؟
درحالی مجموع ذخایر سدهای تهران در زمان حاضر حدود ۴۱۴ میلیون مترمکعب است که در شرایط نرمال در این زمان از سال باید ۹۲۵ میلیون مترمکعب ذخیره آبی در سدهای تهران داشتیم، در واقع، ذخایر فعلی سدهای تأمین آب تهران، کمتر از نصف ذخایر آبی در شرایط نرمال است.