شبهجزیرهٔ میانکاله شبهجزیرهای در منتهیالیه جنوبشرقی دریای مازندران، در دوازده کیلومتری شمال شهر بهشهر واقع میباشد. مساحت آن بیش از شصت و هشت هزار هکتار و ارتفاعِ آن بینِ ۱۵ تا ۲۸ متر کمتر از سطحِ دریای آزاد است.
محمد داسمه، وکیل محیط زیست گفت: معادن باید در هر مرحله بهرهبرداری براساس طرح صنایع و معادن نسبت به احیای عرصه بهشکل پلکانی اقدام و سپس به مراحل بعدی برسند
معاون محیطزیست دریایی و تالابهای سازمان حفاظت محیطزیست گفت: به دلیل پسروی آب دریای خزر، اگر تا چهار سال آینده اقدام مؤثری برای انتقال آب از دریای خزر انجام نشود، خلیج گرگان و تالاب میانکاله از دست خواهند رفت و بین ۴۶ تا ۵۲ هزار هکتار از این عرصه ممکن است به کانون گرد و غبار تبدیل شود.
پرندگان مهاجر زودتر از پاییز به تالابی رسیدند که هرسال کوچکتر از پارسال میشود، اما میانکاله همچنان زنده است. با رسیدن پاییز، تالاب میانکاله در شرق مازندران جان میگیرد، زیرا نخستین دسته از پرندگان مهاجر، پیشقراولهای این سفر فصلی، به این پهنه آبگیر رسیدهاند.
در عکسهای مقایسهای با فاصله هشت سال، مشاهده میشود که آب دریای خزر در منطقه میانکاله با سرعت قابل توجهی پسروی کرده و فاصله درختها تا ساحل از ۱۰ متر به ۱۰۰ متر افزایش یافته است. این روند هشداردهنده نشان از بحران کاهش سطح آب و تغییرات محیطی در این منطقه دارد.
اجرای طرح پتروشیمی میانکاله میتوانست حداقل برای ۱۵۰۰ نفر به صورت مستقیم اشتغال ایجاد کند و سالانه بیش از ۲۵۰ میلیون دلار درآمد ارزی برای کشور به همراه داشته باشد، با این همه چرا این طرح متوقف شد؟
سرمایهگذار میانکاله تنها نیست؛ صدها مانند او در گوشه و کنار کشور به پشتیبانی عدهای از مدیران میانی و نمایندگان مجلس موفق شدهاند که کار خود را پیش ببرند و ضربات سنگینی به سرزمین و حیات جاری در آن بزنند.
پتروشیمی میانکاله موسوم به مازندران از بدو تأسیس با، اما و اگرهایی روبهرو بود و با این حال این پروژه پرفراز و نشیب طی هفتههای اخیر فعالیت چراغ خاموش آن دوباره از سر گرفته شده بود که به کارت قرمز دولت متوقف شد.
رییس انجمنهای محیط زیست در برنامه سلام صبح بخیر گفت: پروژهای که نهایتا نیاز به ۶-۷ هکتار زمین داشت ۹۲ هکتار از اراضی شمال کشور را اشغال کرده بود. نماینده مجلس در بندر امیرآباد اصرار داشت که کلنگ پروژهای که مجوز نداشت را بزنیم.
این تالاب یکی از ۱۲ مرکز ذخیرهگاه زیستکره روی زمین است و در آن پرندگانی، چون پرتینکول طوقهدار، قو، پلیکان دالماسی، فلامینگو، اردک سرسفید که جز کمیابترین پرندگان جهان هستند، یافت میشود. حالا باید دید سرانجام این پروژه و تکلیف ۹۲ هکتار زمین با بهترین کیفیت خاک چه خواهد شد و آیا وزارت جهاد کشاورزی اقدامی اساسی برای بازپسگیری این اراضی انجام خواهد داد؟
چهارشنبه رییسجمهور پس از شنیدن گزارش رییس سازمان حفاظت محیطزیست درباره آخرین وضعیت منطقه میانکاله، گوشی تلفن را برداشت و طی تماس با استاندار مازندران دستور توقف هرگونه عملیات در زمینه احداث پتروشیمی میانکاله را به او اعلام کرد.
در جلسه چهارشنبه هیئت دولت، طی یک تصمیم درست «مسعود پزشکیان دستور توقف پروژه را صادر کرد و خواستار محاکمه خاطیان و افرادی شد که مجوزهای این پروژه را صادر کردهاند.»
زینب رحیمی خبرنگار محیط زیست: با وجود دستور قوه قضاییه و مخالفت سازمان محیطزیست با ساخت و ساز در محل سابق پتروشیمی میانکاله، در مرتع حسینآباد بهشهر مشغول خاکبرداری و انتقال ماشینآلات هستند.
استاد پژوهشگاه بینالمللی زلزلهشناسی میگوید: «دریای کاسپین طی سی سال، از سال ۱۳۷۴ تاکنون، ۱.۶ متر از آب خود را از دست داده است، با پیشبینی کاهش ۴ تا ۶ متری تا بیست و پنج سال بعدی به دلیل تغییرات اقلیمی و کاهش جریان رودخانهها مواجه است.
یک فعال محیطزیستی میگوید: «پیشبرد پروژه پتروشیمی میانکاله در منطقهای فاقد منابع نفت و گاز و دارای ارزش گردشگری و زیستمحیطی، هیچ توجیهی ندارد و احیای آن نتیجه فشار نمایندگان محلی برای جذب بودجه است که در نهایت به تقسیم منافع بین افراد خاص منجر میشود.»
سخنگوی قوه قضاییه افزود: پس از این نامه در سال ۱۴۰۲ وزارت نفت موافقت نامه اجرای طرح پتروشیمی میانکاله را لغو کرد و براساس آخرین مکاتبهای که از سوی سازمان حفاظت محیط زیست در سال گذشته صادر شده، تاکنون مجوز ارزیابی زیست محیطی برای طرح مذکور صادر نشده است.