تاریخ انتشار: ۱۰:۵۶ - ۱۳ دی ۱۳۹۷
اقتصاد24 بررسی می‌کند؛

چرا بندر چابهار مهم شده است؟/ اولویت ایران به ماندن کدام کشور در چابهار است؟

چین و هند به عنوان اصلی‌ترین مشتریان نفتی ایران حاضرند مبالغ خوبی به عنوان فاینانس و طرح‌های توسعه‌ای چابهار هزینه کنند اما چرا کشورهای همسایه برای به دست گرفتن این بندر ژئوپلیتیکی سرودست می‌شکنند؟
چ111
اقتصاد24- این روزها چابهار برای کشورهای همسایه ایران خیلی مهم شده است و هرکدام از آنها برای گرفتن سهم بیشتر از این بندر مهم دعوا دارند. ژاپن، چین و هند به عنوان اصلی ترین مشتریان چابهار برای توسعه این بندر حاضرند مبالغ خوبی به عنوان فاینانس و طرح های توسعه ای هزینه کنند. اینکه چرا کشورهای همسایه برای به دست گرفتن این بندر ژئوپلیتیکی سرودست می شکانند و یا اینکه آمریکا این بندر را به عنوان تنها نقطه استثناء در ایران از تحریم ها معاف کرده مسئله ای است که در این گزارش به آن خواهیم پرداخت.

بندر چابهار به دلیل داشتن مزیت های فراوان نظیر بزرگترین بندر تجاری با بیشترین مرز آبی و قرار گرفتن در  راه اصلی ترانزیت با آسیای میانه، دارا بودن بزرگترین بندر تجاری هند و افغانستان و سرمایه گذاری هندی ها در تنها بندر اقیانوسی منطقه شرایط متفاوت تری نسبت به دیگر بندرهای مشابه دارد.

در حال حاضر سه کشور چین، هند و ژاپن برای دسترسی به آب‌های این بندر در تکاپو هستند و هر کدام از این کشورها در چهارچوب رقابت استراتژیک خود بر آنند که نیرو‌های دریایی خود را به نیروهای راهبردی (نیروهای دریایی آب‌های آبی) تبدیل کنند، بنابراین پهنه گسترده اقیانوس هند به میدانی برای رقابت ‌های استراتژیک دو کشور هند و چین تبدیل شده است.
در حال حاضر چین، هند و ژاپن برای دسترسی به آب‌های بندر چابهار در تکاپو هستند و هر کدام از این کشورها در چهارچوب رقابت استراتژیک خود بر آنند که نیرو‌های دریایی خود را به نیروهای راهبردی (نیروهای دریایی آب‌های آبی) تبدیل کنند

علت سرمایه‌گذاری چین در چابهار

چین در بندر گوادر حضور دارد و پاکستان، دشمن تاریخی هند، یکی از شرکای منطقه‌ای چین محسوب می‌شود. چین وارد کننده نفت است و بیشتر آن را از کشورهای خلیج فارس تامین می‌کند و از این‌رو منافع حیاتی در اقیانوس هند دارد و هدف از ایجاد «رشته مروارید» را گسترش روابط تجاری و حفاظت از منافع خارجی‌اش می‌داند.

این در حالی است که چین هنوز به پیشنهاد مشارکت و سرمایه‌گذاری در چابهار پاسخی نداده است ولی پذیرفتن این پیشنهاد از سوی کشوری که بنیه مالی فوق‌العاده‌ای دارد، بی‌شک توسعه چابهار را تسریع خواهد کرد. چین از طریق راه‌آهن به ایران متصل است و میزان سرمایه‌گذاری‌اش در ایران به مراتب بیشتر از هند است.

از سوی دیگر توسعه بندر چابهار برای ایران بسیار مهم است. ابراهیم جمیلی، رئیس اتاق بازرگانی ایران و هند در تهران می‌گوید، این بندر می‌رود که به یک مرکز حیاتی تجارت در دریای عمان تبدیل شود: «اولویت با هندی‌ها است. آنها وارد این [پروژه] شدند و زودتر از دیگران پا جلو گذاشتند، اما اگر سرمایه‌گذاران دیگری بیایند و به سرمایه‌گذاری در چابهار علاقه نشان دهند، قطعا برای آنها هم فضا و فرصت برای سرمایه‌گذاری وجود خواهد داشت.»
جمیلی: اولویت با هندی‌ها است. آنها وارد این [پروژه] شدند و زودتر از دیگران پا جلو گذاشتند، اما اگر سرمایه‌گذاران دیگری بیایند و به سرمایه‌گذاری در چابهار علاقه نشان دهند، قطعا برای آنها هم فضا و فرصت برای سرمایه‌گذاری وجود خواهد داشت

هندی‌ها چه منافعی در چابهار دارند؟

مشارکت هند در پروژه چابهار با هدف دور زدن پاکستان و ایجاد روابط اقتصادی با افغانستان و کشورهای آسیای مرکزی صورت گرفته و طبیعی است که  دعوت ایران از حضور چین و پاکستان می تواند بندر گوادر در پاکستان را تبدیل به یک پایگاه نظامی چین کند و این امر به عنوان زنگ خطری برای هند باشد و مزیت استراتژیک هند را تضعیف کند.

ظهور رقیب جدید(ژاپن)

شواهد نشان می دهد رقیب جدیدی در کنار چین و هند قد برافراشته و آن کشوری نیست جز ژاپن که به دلیل اختلافات تازه ای که با روسیه بر سر کسب گاز مایع پیدا کرده است قصد دارد تا چابهار را منبع احتمالی این سوخت در آینده کند.
شواهد نشان می دهد رقیب جدیدی در کنار چین و هند قد برافراشته و آن کشوری نیست جز ژاپن که به دلیل اختلافات تازه ای که با روسیه بر سر کسب گاز مایع پیدا کرده است قصد دارد تا چابهار را منبع احتمالی این سوخت در آینده کند

آمریکا طرفدار حضور کدام کشور در چابهار است؟

نگرانی واشنگتن و متحدان آن ناشی از این است که هند ممکن است کنترل پروژه را از دست بدهد و رهبری توسعه بندر را به چین واگذار کند و همه می دانند که اگر چین جایگزین هند به عنوان مجری اصلی در توسعه بندر شود، به طور غیرمستقیم موضع خود را در اقیانوس هند و دریای عربستان مستحکم‌تر خواهد کرد؛ این امر استراتژیست های آمریکایی را نگران می کند چرا که چنین سیر حوادث به نظرشان یک سناریوی واقعا وحشتناک است.

تمایل ایران به کدام سو است؟

برخی گمانه زنی ها حکایت از حضور چشم بادامی ها برای نجات چابهار از بی فعالیتی هندی ها در چابهار دارد. گذشته از آن تجربه کار با چینی ها به ایرانی ها ثابت کرده است که آنها اراده آهنینی در ساخت و ساز دارند، درست برخلاف کم‌کاری هندی ها در توسعه بندر .

به دو عامل یاد شده مسئله میزان آورده مالی را هم باید اضافه کرد، به طوری که چینی ها مبلغی بالغ بر 50 میلیارد دلار برای اجرای پروژه راهروی اقتصادی چین- پاکستان اختصاص داده اند در حالی که آنچه به سهم هند در پروژه بازسازی بندر چابهار مربوط است تنها 500 میلیون دلار تخمین زده شده است.

البته اگر ایران خود را به اقتصاد چینی ببندد و به پایگاه چین در آسیای غربی تبدیل شود آن وقت صحبت های تهران درباره خودکفایی پوچ خواهد بود با این حال، با توجه به مشکلات اقتصادی پیش‌رو اگر چین در روزهای سخت اقتصادی کمک خود را به ایران پیشنهاد کند، تهران به جز قبول آن، راه دیگری ندارد و این کمک مانند پاداش، مناسب بوده و برای مقابله با سیاست‌های آمریکا در منطقه به موقع است.

با این حال، اینکه ایران کدام کشور را برای سرمایه گذاری در اولویت می داند و آیا عذر هندی ها را می خواهد و چشم بادامی ها را جایگزین آن می کند بستگی به تصمیم آینده دولت دارد .

ارتباط حادثه تروریستی چابهار با معافیت از تحریم های آمریکا

عده ای از تحلیگران عملیات تروریستی اخیر چابهار را ناشی از اعطای معافیت به چابهار از تحریم های آمریکا و تسهیل سرمایه گذاری خارجی در این بندر که رقیب بندر گواتر پاکستان است مرتبط می دانند و معتقدند که این عملیات بیش از هر چیز خشم مقامات پاکستانی را به دنبال داشته است و متهم اصلی این انفجار همانند کشتار دیپلمات های ایرانی در مزار شریف، دستگاه امنیتی پاکستان (ISI) و دولت اسلام آباد است.
عده ای از تحلیگران عملیات تروریستی اخیر چابهار را ناشی از اعطای معافیت به چابهار از تحریم های آمریکا و تسهیل سرمایه گذاری خارجی در این بندر که رقیب بندر گواتر پاکستان است مرتبط می دانند

این در حالی است که فرضیه ناامن نشان دادن چابهار برای جلوگیری از سرمایه گذاری کشورهای همجوار از سوی عربستان و یا آمریکا به قوت خود باقی است و با چنین تحرکاتی قصد دارند نشان دهند که ریسک سرمایه گذاری در چنین پروژه هایی بالاست.

در کنار این فرضیات نباید عامل اهمیت توسعه اقتصادی افغانستان برای آمریکا را نادیده گرفت چراکه چابهار تنها راه کریدور زمینی انتقال کالا به افغانستان است که با تحریم این بندر امنیت کالایی افغانستان به خطر می افتد.

گذشته از آن گفته می شود که یکی از شروط هند به عنوان مشتری اصلی نفت ایران از آمریکا گرفتن معافیت برای چابهار بوده است.

فرضیه قوی تر آن است که آمریکا از طریق چابهار قصد دارد تا به صورت غیرمستقیم به چین که اکنون در فضای بین المللی تنش های زیادی در روابط آنها دیده می شود ضربه بزند.
ارسال نظر
قوانین ارسال نظر
لطفا از نوشتن با حروف لاتین (فینگلیش) خودداری نمایید.
از ارسال دیدگاه های نا مرتبط با متن خبر، تکرار نظر دیگران، توهین به سایر کاربران و ارسال متن های طولانی خودداری نمایید.
لطفا نظرات بدون بی احترامی، افترا و توهین به مسئولان، اقلیت ها، قومیت ها و ... باشد و به طور کلی مغایرتی با اصول اخلاقی و قوانین کشور نداشته باشد.
در غیر این صورت، «اقتصاد24» مطلب مورد نظر را رد یا بنا به تشخیص خود با ممیزی منتشر خواهد کرد.
برچسب منتخب
# مناطق آزاد

فیلم/ افشاگری احمدی‌نژاد درباره نقش جلیلی در قرارداد کرسنت

فیلم/رئیس ستاد مردمی کل کشور قالیباف به ستاد پزشکیان پیوست

صفحه اول روزنامه‌های سیاسی امروز

قیمت سکه و طلا امروز سه‌شنبه ۱۲ تیر ۱۴۰۳ + جدول

پیش‌بینی هواشناسی تهران و ایران امروز + جدول

قیمت لیر ترکیه امروز در بازار + جزئیات

وضعیت هواشناسی امروز

قیمت دینار عراق امروز در بازار + جزئیات

قیمت دلار و یورو امروز سه‌شنبه ۱۲ تیر ۱۴۰۳ + جدول

قیمت طلا و سکه امروز چهارشنبه ۱۳ تیر ۱۴۰۳ + جدول

قیمت انواع زعفران + جدول

قیمت سکه پارسیان امروز سه‌شنبه ۱۲ تیر ۱۴۰۳ + جدول

قیمت خودرو‌های سایپا امروز سه‌شنبه ۱۲ تیر ۱۴۰۳ + جدول

عکس/ کانال وابسته به رائفی پور حمایت از جلیلی را تکذیب کرد

عکس/خودنمایی محمدرضا گلزار با ست نارنجی اش در باشگاه

قیمت خودرو‌های ایران خودرو امروز سه‌شنبه ۱۲ تیر ۱۴۰۳ + جدول

عکس/ دوئل پزشکیان و جلیلی در راند دوم

اینفوگرافی/موضع جلیلی و پزشکیان درباره مذاکرات و تحریم‌ها در مناظره اول

فیلم/درخواست روحانی از مردم: به سلطان قطعنامه‌ها رأی ندهید

صدای علیرضا قربانی در تخت جمشید پیچید

خواندنی‌ها
خودرو
فناوری
آخرین اخبار

جدیدترین قیمت آپارتمان‌های پرند و پردیس + جدول

اگر آدامس قورت دهیم چه می‌شود؟

فیلم/ وضعیت گشت ارشاد در دولت پزشکیان چیست؟

متوسط قیمت مسکن در تهران اعلام شد

خطر ترامپ از سر بازار‌های مالی ایران کم شد؟

فیلم/شوخی‌های عادل فردوسی پور با هوتن در مورد رقصش

نشست هم‌اندیشی مدیرعامل، معاونان و مدیران بیمه سرمد با شبکۀ فروش و نمایندگان بیمه سرمد استان آذربایجان غربی برگزار شد

مردم ۷ استان در خطر پشه آئدس و تب دنگی

فیلم / افشاگری تکان دهنده طیب نیا درباره جلیلی و fatf

بیانیه حمایت ۶ چهره برجسته اقتصادی از پزشکیان

محمدجواد ظریف کیست؟ | چرا موفق‌ترین وزیر خارجه ایران برای پیروزی پزشکیان می‌کوشد؟

فیلم/آبگرفتگی شدید معابر اسکو آذربایجان شرقی

فیلم/ناراحتی نیوشا ضیغمی از تنبلی چشم دخترش

دو کاندیدای ریاست جمهوری چه برنامه‌هایی برای بازار خودرو دارند؟

چرا جلیلی همه واقعیت‌ها را درباره برجام و FATF نمی‌گوید/ دنیای ذهنی نامزد جنجالی درباره جهانِ خارج

آخرین وضعیت نرخ بیکاری در ایران+ جدول

این دهک ها منتظر قطعی یارانه نقدی باشند؟

فیلم/حاشیه‌های انتخابات ۱۴۰۳؛ از وعده ۲۰ گرم طلا تا اختراع اینترنت

تعیین قیمت یک مجوز تجاری جدید فقط ۵۰۰ ریال قطر!

عکس / جدیدترین نظرسنجی ها درباره دور دوم انتخابات ریاست جمهوری چه می گویند؟

عکس/رضا رشیدپور نماینده سیلی زن را با خاک یکسان کرد!

عکس/ به ازای هر رای سعید جلیلی یک پرس قیمه نوش جان کنید!

آیا افزایش قیمت بیت کوین پایدار می ماند؟

عکس/ چهره اصلی پرونده فساد چای دبش در جلسات دولت سایه سعید جلیلی

فیلم/توهین عجیب اعضای ستاد جلیلی در مرند به رأی دهندگان پزشکیان!

کنایه توییتری مهاجری از درک سعید جلیلی از مملکت داری

خودرو در دور تند گرانی افتاد! + جدول

ماجرای رشد اقتصادی ۸ درصد چیست؟

درآمد ناخن‌کار بیش‌تر از پرستار!

روشنگری اقتصادی پزشکیان درباره دولت سایه جلیلی

برای خروج از لیست سیاه FATF و رفع تحریم‌ها؛ رونمایی علی طیب‌نیا از برنامه‌های اقتصادی پزشکیان

اینفوگرافی/ اطرافیان پزشکیان و جلیلی را بشناسید

نرخ طلای جهانی بدون تغییر باقی ماند

قاب عکس دیدنی از مسعود و سعید در مناظره دوم

جلیلی برای روسیه مطلوب‌تر است یا پزشکیان؟

سوتی سعید جلیلی درباره نرخ تورم دولت رئیسی

سکه طلا به سقف ۷۲ روزه رسید

فیلم/زنگنه خطاب به جلیلی:چرا حرف‌های خلاف را دوباره تکرار می‌کنید؟

خبر مهم مرکز مبادله برای خریداران سکه

اینفوگرافی/ در یکسال گذشته اجناس چقدر گران شدند؟

ایران در محدودیت اینترنت، رتبه پنجم جهان را کسب کرد؛ محدودتر از چین، بهتر از سودان و کنگو!

معرفی جنگنده جی‌اف-۱۷ تاندر پاکستان

جای پای دلار در کریدور ششم سفت شد

ایران در دو راهی ایده تنفس یا زندگی در قفس؛ ارزیابی کارشناسان از مناظره اول مسعود پزشکیان و سعید جلیلی!

فساد نفتی با اسم رمز محرمانه؛ زیان روزانه ۲۶ میلیون دلاری ایران برای ارزان‌فروشی و هزینه‌مبادله زیر تحریم

فیلم/ هواداران پزشکیان مقابل صدا و سیما

آیا تخریب دولتی پزشکیان کلید خورده است؟

پیش‌بینی قیمت سکه امروز ۱۳ تیر ۱۴۰۳

نگاه بازار طلا به مناظره دو نامزد ریاست جمهوری

مشتِ باز شده جلیلی و یک جهان کمک صداوسیما/ «تاکتیکِ احمدی نژادی» جلیلی مقابل لبخند‌های پزشکیان