راه‌اندازی بازار برتر بورس، آب در هاون کوبیدن است/ در ایران بازار بورس وجود ندارد؛ آنچه هست بازار سهام است

 

سحر گلی‌ زاده، اقتصاد۲۴- یکی از وعده‌های مسئولان بورس راه‌اندازی بازار برتر بورس در اوایل تابستان سال ۹۸ بود، وعده‌ای که زمانش نیز فرارسید و گذشت اما به سرانجام نرسید. پس از این خلف وعده مسئولان بورس اعلام کردند که قرار است در تعریف بازار برتر اصلاحاتی صورت گیرد، بازاری که در آن حد نوسان قیمت‌ها ۱۰ درصد است.

 

کارشناسان بازار سرمایه بر این باورند که در تمام بورس‌های دنیا برای حرفه‌ای‌ها بازار برتری وجود دارد و در این بازار شرکت‌ها طبقه‌بندی می‌شوند؛ لذا نگرانی بازارگردانی وجود ندارد. در این راستا در ایران هم برخی از شرکت‌ها بازار کار‌های اطلاعاتی دارند که می‌توانند در بازار برتر فعالیت کنند. در بازار برتر شرکت‌ها باید شرایط خاصی داشته باشند که در این بازار طبقه‌بندی شوند، در نتیجه نباید نگران بازارگردانی در این بازار بود و شرکت‌هایی می‌توانند در این بازار حضور یابند که حداقل نمره اطلاع‌رسانی‌شان کمتر از ۷۰ نباشد.

در همین رابطه علی حیدری کارشناس بازار سرمایه درباره راه اندازی بازار برتر بورس به خبرنگار اقتصاد ۲۴ گفت: بازار برتر بورس سه ایده‌ اصلی را شامل می‌شود که اولین مورد این است که احتمالا دامنه‌ نوسان نزدیک به عدد ۱۰ درصد باشد و دومین مورد این است که شرکت‌هایی می‌توانند در این بازار حضور داشته باشند که سهام شناور آن‌ها قابل توجه و بیش از ۲۵ درصد باشد و سومین مورد این است که نمره‌ اطلاع رسانی شرکت‌ها کمتر از ۷۰ درصد نباشد.

وی افزود: این ایده و تفکر قرار بود در سال ۱۳۹۸ اجرایی شود اما ظاهرا به سال‌های بعد موکول شده است. راه اندازی این بازار و اجرایی کردن بازار برتر بورس در نگاه اول می تواند ایده‌ای خوب، مناسب و حتی در راستای سیاست جهش تولید نیز باشد، اما به لحاظ اقتصادی، راه اندازی این بازار آب در هاون کوبیدن است.

---

بیشتر بخوانید: بزرگتر شدن بازار سرمایه ایران نیازمند چه اقداماتی است؟

---

این کارشناس بازار سرمایه خاطرنشان کرد: آنچه که این روز‌ها به طور کامل در اقتصاد ایران و عمق جامعه دیده می‌شود تورم، مدیریت ضعیف، رفتارهای متفاوت، برخوردهای سلیقه‌ای و رفتار‌های یکسویه از طرف مدیران لایه‌های دوم است که باعث ایجاد ابهام در اقتصاد کشور برای سال جاری شده است.

حیدری بیان کرد: تفکر بازار برتر بورس در ایران نیز نشان از جنب و جوش در لایه‌های دوم مسئولیتی در وزارت اقتصاد است. با نگاه خوش بینانه و حتی بدبینانه این بازار در مرحله‌ اول می‎تواند پر هیجان شروع شود اما پس از آن مشکلات بسیاری را در بازار سهام ایران ایجاد خواهد کرد.

وی درباره انگیزه شرکت‌ها و سهامداران با تشکیل این بازار اظهار کرد: این بازار تاثیری بر اقتصاد ایران و حتی بازار سهام نخواهد داشت. اقتصاد ایران با توجه به شرایط ذکر شده وارد مسائل بحرانی شده است و با توجه به اینکه در ایران فعلا بازار مناسب و سودده وجود ندارد و یا حتی بازاری نیست که جلوی از بین رفتن ارزش پولی سرمایه گذاران را بگیرد به ناچار سرمایه گذاران عمده چه حقیقی و چه حقوقی و حتی افراد معمولی نیز وارد بازار سرمایه می‌شوند. عمده شرکت‌هایی که در بازار سهام ایران وجود دارند به نوعی وابستگی‌های فامیلی به افراد خاص، شرکت‌های خصولتی و شرکت‌های جایگاه خصوصی دارند به همین خاطر تاثیر این بازار بر این شرکت‌ها جز انباشت سرمایه چیز دیگری نخواهد داشت.

---

بیشتر بخوانید: بازار سرمایه بمب ساعتی اقتصاد ایران

---

این کارشناس بازار سرمایه در مورد اینکه آیا تجربه برپایی بازار برتر بورس در کشورهای دیگر دنیا نیز وجود دارد؟ گفت: نمونه این بازار در بورس‌های دنیا وجود دارد اما در مرحله‌ اول بهتر است که مبانی نرم افزاری را به سمت تشکیل بازار بورس سوق دهیم. کماکان در ایران بازار بورس وجود ندارد و آنچه که وجود دارد بازار سهام است. بازاری که در بازار سهام ایران وجود دارد نوعی بازار خرید و فروش لحظه‌ای است و آنچه که فعلا در بازار سهام ایران وجود دارد بازار AUCTION است که هر کس قیمت بالاتری داد، صاحب سهم می‌شود.

حیدری اظهار کرد: به نظر بنده راه حل اثر گذاری بازار سهام، هدفمند کردن سرمایه ها است. رونق اقتصادی در حال حاضر به همت مجلس وابسته است؛ ما نیازمند تغییرات اساسی در قانون هستیم از جمله اینکه تعریف اقتصاد در قانون باید تغییر کند. آنچه که در قانون اساسی تعریف می شود، اقتصاد را ابزاری می‌داند در جهت دست یافتن به اهداف مهمتر در صورتی که اقتصاد در جوامع پیشرفته خود نوعی هدف است به همین خاطر نیاز است که مجلس جدید، تعریف اقتصاد را تغییر دهد و جزو اهداف قرار دهد و پس از آن لایه‌های بعدی مدیریتی می‌توانند به راحتی تصمیم گیری کنند.

این کارشناس بازار سرمایه در ادامه گفت: امروز هر تصمیمی که از سوی لایه‌های دوم و چندم مدیریتی اتخاذ شود، چون از نظر رویکرد اقتصاد کلان در عمق جامعه با ابهامات زیادی روبه‌رو است در نهایت سرمایه گذار خود را با وضعیت فعلی اقتصاد کلان وفق می‌دهد پس این قانون و دستورالعمل (بازار برتر بورس) نیز با شور و شوق خواهد آمد و به زودی همانند سایر بازا‌های سهام اشکالات عمده‌ آن را خواهیم دید.