تصمیم جدید اوپک با بازار نفت چه می‌کند؟/ تخلف در افزایش عرضه نفت، قیمت‌ها را شکننده کرد

اقتصاد۲۴ - هنوز کشور‌های تولید کننده نفت به دنبال راهی برای افزایش فروش نفت خود هستند، اما بازار جهانی به دلیل رکود اقتصادی حاکم بر دنیا و کاهش تقاضای نفت خیلی حال و روز مساعدی ندارد و قیمت‌ها به روال گذشته بازنگشته است.

۱۲ کشور از ۲۰ کشور مشارکت‌کننده در توافق کاهش تولید ماه آوریل (۲۰۲۰) اوپک پلاس تا پایان ماه مارس ۲۰۲۱ فرصت دارند مجموع تخلف ۲ میلیون و ۳۴۶ هزار بشکه‌ای تولید نفت خام خود را جبران کنند.

این موضوع در بیانیه پایانی دوازدهمین نشست اوپک پلاس هم به آن اشاره شده است، اما باورش شاید سخت باشد در میان متخلفان توافق کاهش تولید، کشور‌هایی هستند که اگر بخواهند تخلف خود را جبران کنند باید در چاه‌های تولید نفت خود را ببندند.

عراق، روسیه، سودان جنوبی، گابن، نیجریه، قزاقستان، کنگو، گینه استوایی، آنگولا، برونئی، آذربایجان و سودان کشور‌هایی هستند که باید بر اساس توافق ماه ژوئن، تا ماه سپتامبر اضافه تولید را جبران می‌کردند، اما نکردند، بنابراین انتظار کاهش تولید شاید از آن‌ها بیهوده باشد و کشور‌هایی هم مانند روسیه و عربستان هستند که اگر به تولید نفت خام مرجع خود بازمی‌گشتند، اکنون وضع آن‌ها هم بهتر از خیلی کشور‌های دیگر نبود.

ارزیابی بازار با تعیین سقف جدید عرضه نفت

محمدعلی خطیبی، کارشناس حوزه بین الملل نفت درباره آینده بازار نفت با توجه به نشست اخیر اوپک به اقتصاد۲۴ گفت: نشست اوپک با شرایط خاص بازار نفت اینگونه به پایان رسید که در ماه ژانویه ۵۰۰ هزار بشکه به میزان عرضه اضافه شود و این تعداد از افزایش حجم عرضه بین همه کشور ها‌ی تولید کننده توزیع شود و بعد این راه به صورت علمی مورد کارشناسی و ارزیابی قرار بگیرد.

نماینده اسبق ایران در اوپک ادامه داد: اگر چنانچه در بازار کششی بود و این میزان از عرضه جذب و به فروش رسید و قیمت‌ها خیلی هم تغییری نکرد در ماه فوریه ۵۰۰ هزار بشکه دوم را نیز به حجم عرضه نفت اضافه کنند، اما اگر چنانچه بازار کشش افزایش عرضه را نداشت و عکس العمل به این اقدام منفی بود، ۵۰۰ هزار بشکه دوم به عنوان افزایش عرضه به بازار افزوده نخواهد شد.

بیشتر بخوانید: اوپک پلاس پیش‌بینی تقاضا برای نفت در سال ۲۰۲۱ را کاهش داد

وی تصریح کرد: بنابراین تصمیم روی افزایش به این دلیل است که جلوی تخلفات ناشی از عرضه بیش از توافق را بگیرند؛ این در حالی است که اگر بازار کشش افزایش عرضه نفت را دارد چرا متخلفین به این تقاضا پاسخ دهند.

مدیر سابق امور بین‌الملل شرکت ملی نفت یادآور شد: در واقع این تصمیم را خود اوپک پلاس به عنوان مرجع اصلی باید پاسخ دهد که چه میزان از تولیدات کشور‌های تولید کننده نفت باید در بازار طبق برآورد‌های به عمل آمده توزیع و به فروش برسد و سهم عرضه نفت کشور‌های تولید کننده در بازار تعیین و به فروش رسانده می‌شود.

وی ادامه داد: حالا عده‌ای می‌آیند و در بازار بیش از حد تعیین شده نفت عرضه می‌کنند این یعنی تخلف و به دنبال آن دامنه‌ تخلفات گسترش پیدا می‌کند و یکی از راه‌های جلوگیری از تخلفات این است که به تقاضای بازار اگر واقعا وجود داشته باشد پاسخ درست و منطقی داده شود؛ پاسخ صحیح هم این است که اگر واقعا افزایش تقاضایی وجود دارد، به تمامی اعضا اجازه دهند سهم خودشان را اندکی بالا ببرند.

خطیبی با اشاره به اینکه به نظر می‌رسد عکس العمل بازار در ماه ژانویه پاسخی خواهد بود به این سوال که آیا بازار نیاز به نفت اضافی دارد یا خیر، گفت: اگر این ۵۰۰ هزار بشکه اضافه شد و بازار مشکل خاصی نداشت نشان می‌دهد که این نیاز در بازار بوده، منتهی یک عده متخلف پاسخ می‌دادند و اگر در حال حاضر همه با هم پاسخ دهند، جلوی تخلفات هم گرفته می‌شود.

بازار کشش عرضه نفت اضافی رادارد؟

این تحلیلگر بازار نفت ادامه داد: هنگامی که افزایش سقف عرضه صورت بگیرد تخلفات را می‌پوشاند و این تخلفات هنگامی بسیار برجسته است که دیگران افزایش نمی‌دهند و فقط چند عضو هستند که دارند روال عرضه در بازار را برهم می‌ریزند و از این جریان استفاده می‌برند، اما هنگامی که همه کشور‌های تولید کننده عضو بتوانند افزایش عرضه نفت داشته باشند آن هم به اندازه و سقف تعیین شده از سوی اوپک این تخلفات پوشیده می‌شود و تمامی این‌ها بستگی دارد که بازار واقعاً نیاز به نفت اضافی داشته باشد.

خطیبی با اشاره به تعویق نشست اوپک طی هفته‌های گذشته گفت: اگر توافق حاصل شود تبعات به تعویق افتادن نشست خوب و مثبت است یعنی قیمت‌ها حداقل در همین سطح می‌ماند و کاهش پیدا نمی‌کند، اما اگر توافق حاصل نشود طبیعتاً برای بازار خوب نیست و قیمت‌ها کاهش پیدا می‌کند و مدیریت بازاری که تا به حال در شرایط کرونایی اعمال شده بود و نسبتاً هم مدیریت خوبی بود، تضعیف می‌شود و از بین می‌رود.

وی ادامه داد: در این زمان قیمت‌ها و بازار عکس العمل نشان می‌دهند و روند نزولی را خواهند گرفت یعنی اگر توافقی نباشد هر شخصی هر چیزی که مایل باشد تولید می‌کند و دیگر کاهش‌ها معنی ندارد.

خطیبی گفت: در حال حاضر قیمت هر بشکه نفت به نزدیکی ۵۰ دلار رسیده که به خاطر همین کاهش عرضه‌هاست، در غیر این صورت با این تقاضای ضعیفی که وجود دارد و در این شرایط کرونا که فعالیت‌ها تقریباً محدود شده، تقاضا برای نفت هم بسیار کم شده است.

مدیر سابق امور بین‌الملل شرکت ملی نفت در پایان تأکید کرد: بازار نیاز به هماهنگی و مدیریت آن هم به شیوه‌ای دارد که بتواند عرضه را در سطحی نگه دارد که قیمت‌ها شکننده‌تر نشود و این مستلزم همکاری کشور‌های اعضای اوپک و اجتناب از تخلفات است، موضوعی که برخی کشور‌ها در بازار نفت آن را رعایت نمی‌کنند.