تاوان کاهش مبادلات تجاری را چه کسانی می‌پردازد؟ / تجارت بدون FATF لنگ می‌زند/ تبادل کالا به کالا، نامش تجارت نیست

اقتصاد۲۴ - بخش عمده‌ای از هزینه‌های نپیوستن به FATF پس از گذشت حدود دو سال آشکار شده، اما همچنان بخش دیگری از آن پنهان مانده، اما تبعات آن گریبان بخش‌های مولد کشور را گرفته است.

حالا این شرایط مسبب اصلی ایجاد واسطه‌ها برای تحقق جریان مالی بین‌المللی شده که هزینه گرانی را به دلیل ایجاد رانت به اقتصاد کشور تحمیل کرده است.

امروز محدودیت‌هایی مانند تحریم و تعلیق حاصل از نپیوستن به FATF همچنان در اقتصاد کشور وجود دارد و بنگاه‌ها و فعالان اقتصادی ناگزیرند این شرایط را دور بزند که این دور زدن یعنی از مسیر یک یا چند واسطه مالی عبور کنند.

هر چند گروهی قرار گرفتن ایران در این فهرست سیاه و حتی تحریم‌ها را آدرس غلط اقتصاد گره بسته ایران می‌دانند، اما تجربه چند ماه اخیر و بلوکه شدن پول ایران در کره جنوبی نشان داده این آدرس آنطور که برخی می‌گویند چندان هم غلط نیست.

حالا مساله پیوستن به FATF مورد اختلاف جدی میان دولت با مجلس، شورای نگهبان و مجمع تشخیص مصلحت نظام  تبدیل شده، مساله‌ای که بار‌ها از سوی اقتصاددانان نسبت به ضرورت تجدیدنظر در آن و پیوستن به FATF مطرح شده است.

تولید و صادرات در نبود FATF

مبادلات تجاری ایران به دلیل نقص مبادلات مالی لنگ می زند و این موضوع شرایط را برای صنعت و تولید کشور بسیار سخت کرده است. در همین رابطه مسعود دانشمند، دبیرکل خانه اقتصاد ایران در گفتگو با اقتصاد۲۴ در این باره گفت: رونق اقتصادی بدون تبادلات اقتصادی و تجاری امکان‌پذیر نیست. درحالی که در کشور کالا و محصولات تولید و در بازار داخلی عرضه می‌شود باید برای حضور در بازار خارجی هم برنامه ریزی‌های لازم انجام شود.

وی تصریح کرد: برای تسهیل در صادرات و مبادلات تجاری با سایر کشور‌ها نیاز پیوستن به FATF بیش از گذشته افزایش یافته است.

بیشتر بخوانید: اثر روانی پیوستن به FATF در بازارها چه خواهد بود؟/ باید بین کره شمالی بودن و ارتباط با دنیا یکی را انتخاب کنیم

دانشمند گفت:حالا ما در فهرست سیاه FATF قرار گرفته ایم و این یعنی اجازه مبادله با اقتصاد دنیا را به ما نمی‌دهند و همین موضوع شرایط را برای صادرات کشور بسیار سخت کرده است.

این اقتصاددان با تأکید بر اینکه همه کشور‌های دنیا جز ایران و کره شمالی عضو FATF هستند و حتی اگر به طور غیرمستقیم با ایران و کره شمالی همکاری شود باید خسارت و جریمه پرداخت کنند گفت: چرا برای از بین بردن چنین اتهامات و کاهش دشواری‌ها به ویژه در شرایط تحریم، برای پیوستن به FATF اقدام نمی‌شود؟!

دانشمند ادامه داد: امروز بخش تولید متضرر از دیوار کشی‌های دور کشور شده و انتظار حمایت از دولتمردان را دارد در حالی که اگر بخواهند رونق اقتصادی یا اقتصاد فعال داشته باشند باید بتوانند با دنیا ارتباط داشته باشند و FATF کلید این ارتباط است.

وی تصریح کرد: خرید و فروش کالا بدون دریافت و پرداخت پول غیر قابل اجراست پس چه انتظاری از تولید برای توسعه و از فعالان اقتصادی در راستای جهش مبادلات تجاری دارند!

دبیر کل خانه اقتصاد ایران گفت: طی این مدت فعالان اقتصادی با توجه به حاشیه نشینی در بازار جهانی بار‌ها تأکید داشتند که نپیوستن به FATF ضمن اینکه باعث قفل شدن اقتصاد کشور شده است باعث نگرانی از آینده تولید هم شده چراکه این بخش به خرید مواد اولیه و فروش کالا‌های تولیدی خود به سایر کشور‌ها نیاز دارد.

این اقتصاددان با اشاره به اینکه باید هرچه سریعتر راهی برای نجات اقتصاد کشور اندیشیده شود گفت: قفل نپیوستن به FATF باید گشوده شود؛ زمانی که اجازه مبادلات از ایران گرفته می‌شود واسطه‌ها جهت خرید و فروش کالا و محصولات مورد نیاز از بازار جهانی افزایش می‌یابند که همین موضوع باعث ایجاد فساد و تورم در اقتصاد کشور شده است.

ضرورت گفتگو برای پیوستن به FATF

دانشمند در پاسخ به این سوال که برای حل این مشکل چه اقدامی باید صورت گیرد؟ گفت: هرچند در FATF بند‌هایی وجود دارد که با سیاست کلی کشور ما همخوانی ندارد، اما این نیز با ارائه پیشنهاد و گفتگو از سوی مقامات کشور به مرجع این قانون جهانی قابل حل است، پس بهتر است از کوتاه‌ترین راه به بهترین مسیر دست یافت و نگذاریم شرایط برای تولید و مبادلات تجاری کشور سخت‌تر شود.

دبیر کل خانه اقتصاد ایران ادامه داد: امروز همه کشور‌های دنیا برای ایجاد شرایط مناسب اقتصادی خود با پیوستن به FATF نشان دادند که اولویت هر اقدامی تنها صلاح کشور است و این موضوع با توجه به اهمیت اقتصادی ایران در منطقه و حتی جهان قابل بحث است که تنها با گفتگو می‌توانند با اصلاح برخی از بند‌های آن موافقت خود را برای پیوستن به FATF مطرح کنند.

دانشمند در نهایت لازمه رونق اقتصادی را ارتباط با دنیای خارج بیان کرد و گفت: نیاز تولید و فروش محصولات در بازار‌های جهانی موضوعی نیست که بتوان از آن چشم پوشی کرد. هرچند کشور تاکنون از راه‌های زیاد توانسته است به مقاصد تجاری خود برسد، اما باید توجه کرد که هزینه این راه برای بخش تولید و فعالان اقتصادی بسیار سنگین بوده و ادامه آن پرهزینه خواهد بود.

وی تصریح کرد: از سوی دیگر کشور‌هایی مانند روسیه و چین که علی رغم نپیوستن ایران به FATF باز هم شریک‌های تجاری ایران بودند امروز به دلیل ادامه حضور ایران در لیست سیاه، قصد خروج از حلقه تجارت با ایران را دارند.

نپیوستن ایران به FATF بر اقتصاد سنگینی می‌کند 

دانشمند با طرح این سوال که تا چه زمانی می خواهیم به جای مبادلات تجاری، تبادل کالا به کالا داشته باشیم، گفت: این موضوع گرفتاری های خود و مشتریان خاص خود را دارد که هر روز نمی توان به این امید تولید داشت و یا قصد واردات کالایی را داشته باشیم که فلان کشور می خواهد با ما تهاتر داشته باشد؛ نام این را نمی توان تجارت گذاشت.

این فعال اقتصادی با تأکید بر اینکه در طی این مدت اقتصاد ایران با مشکلات زیادی به دلیل عدم صادرات نفت یا رشد ضعیف صادرات غیرنفتی مواجه شده است گفت: در شرایطی که کانال‌های مالی به دلیل تعلیق بودن عضویت ایران در FATF همچنان به روی اقتصاد کشور ما بسته است و این موضوع ابعاد مخربی را بر جای گذاشته، اما ضرورت گشوده شدن این کانال‌ها اقدامی در راستای بهبود وضعیت اقتصادی کشور خواهد شد.

وی در پایان با تأکید بر اینکه امروز تبعات نپیوستن ایران به FATF  بر اقتصاد سنگینی می‌کند گفت: اگر در خوشبینانه‌ترین حالت تحریم‌های آمریکا یک شبه برداشته شود باز هم دولت بدون FATF نمی‌تواند نفت را بفروشد و کالاهای اساسی مانند نهاده‌های دامی را خریداری و وارد کشور کند.