اقتصاد ایران رانت‌خوار است و همه راحت‌طلب شده‌ایم/ سپرده‌های بانکی خرج خرید سکه و طلا می‌شود تا رونق تولید!

محمد آیتی، اقتصاد۲۴ - در بودجه سالیانه کشور که توسط دولت به مجلس ارائه می‌شود، میزان اشتغال‌زایی لحاظ می‌شود، اما وقتی آن سال به پایان خود نزدیک می‌شود معمولاً آن رقم تعیین‌شده به واقعیت تبدیل نمی‌شود و از طرفی، کارگران همیشه و در شروع سال جدید دغدغه معیشت دارند، چون افزایش تورم به مراتب بالاتر از افزایش حقوق آن‌هاست.

پرسش اصلی این است که چرا همیشه شاهد این اتفاق هستیم و چه باید کرد تا این چالش کمرنگ‌تر از همیشه شود.

در همین رابطه، علی بابایی‌کارنامی سخنگوی کمیسیون اجتماعی به اقتصاد۲۴ گفت: بودجه‌نویسی ما، چون خدمات‌محور است ایراد دارد و دولت و مجلس مدام به‌دنبال این هستند که ۱۰ تومان را به ۲۰ تومان تبدیل کنند.

نماینده ساری افزود: ما تونلی به‌نام تولید را فراموش کرده‌ایم. در تمام دنیا این پول وارد چرخه تولید می‌شود و سپس از آنجا به خدمات وارد می‌شود، ولی در ایران این پول مستقیم به مردم داده می‌شود و سپس می‌گویند هر کار که می‌خواهید با آن انجام دهید.

وی تصریح کرد: در بودجه امسال حتی در سطح وزارتخانه‌ها هم این موارد دیده می‌شود. یعنی مثلاً به شخصی در وزارتخانه گفته می‌شود تلاش کن ایکس ریال به بودجه سازمانت اضافه شود، ولی این بودجه اصلاً صرف اشتغال‌زایی نمی‌شود، بلکه فقط به جیب کارمند آن سازمان و گروه هدف او می‌رود.

بابایی‌کارنامه اظهار داشت: اگر ۸۰۰ هزار میلیارد تومان بودجه عمومی مملکت وارد تولید شود شک نکنید ما بیکاری در کشور نخواهیم داشت. علت اینکه این اتفاق نمی‌افتد این است که اقتصاد ما رانت‌خوار است و همه راحت‌طلب شده‌ایم و افراد خیلی اهل سختی کشیدن نیستند، چون همه به‌دنبال این هستند که برای خود رزومه‌ای درست کنند.

بیشتر بخوانید: چرا بخشی از مردم از ریزش قیمت دلار و طلا ناراحت شدند؟/ توفیقی: مردم به جاده صاف‌کن سوداگران تبدیل شده‌اند

وی افزود: اگر اساس اشتغال و تولید شود همه چیز تغییر می‌کند، چون ما حتی امسال که سخت‌ترین شرایط تحریم، همراه با کرونا را داشتیم توانستیم کشور را اداره کنیم، ولی، چون برنامه و زیرساخت اصولی وجود نداشته است نتوانسته‌ایم خوب عمل کنیم.

سخنگوی کمیسیون اجتماعی مجلس در ادامه گفت: چند روز پیش، نشستی با کارگران شرکت ایران خودرو داشتم. ایران خودرو دارای ۲۵ هزار کارگر است. در آنجا هم با مدیر صحبت کردم و هم با کارمند رده پایین‌اش. همه از کارشان راضی بودند و معدل پرداختی کارمندان از شش میلیون تومان پایین‌تر نبود. دلیلش این بود که سال پیش که تحریم‌های کمتری داشتیم روزانه ۵۰۰ عدد خودرو تولید می‌شد، ولی امسال با سخت‌ترین تحریم‌ها و بدترین شرایط روزانه ۲.۳۰۰ تا ۲.۴۰۰ خودرو تولید می‌شود، حتی نیرو‌های شرکتی آنجا که ۱.۸۰۰ نفر بودند همه در حال تبدیل وضعیت‌اند.

بابایی‌کارنامی یادآور شد: با توجه به مواردی که گفتم هرجا تولید باشد کارگر‌ها مورد اهمیت قرار می‌گیرند و حقوق بالایی دریافت می‌کنند. وقتی تولید نیست و کارگاه‌ها و کارخانه‌ها فضا برای کار کردن ندارند، دغدغه معیشت پررنگ می‌شود.

نماینده ساری افزود: حتی اگر بگوییم تولیدمان مشکل دارد و منطقی پیش نمی‌رود باز هم این روند بهتر از این است که مردم در بازار دلالی کنند و سکه و ارز بفروشند یعنی سیستم باید برای مردم فرهنگ‌سازی کند نه اینکه مردم از سر ناچاری و به‌خاطر بی‌ارزش نشدن پول خود کار‌هایی بکنند که به صلاح اقتصاد مملکت نیست.

بابایی‌کارنامی در پاسخ به اینکه آیا ما آن‌قدر ظرفیت و نقدینگی داریم که بتوانیم تولیداتمان را پیش ببریم؟ گفت: حتماً داریم. چرا دولت دارد ماده ۵۶ را احیا می‌کند؟ این ماده می‌گوید که منابع موجود در بانک‌ها در قالب تسهیلات، در اختیار پروژه به‌عنوان تامین منابع قرار بگیرد که حتی جایگزین بورس هم بوده است؛ پس هم ظرفیت داریم و هم نقدینگی.

وی گفت: مردم ما سرمایه خود را به بانک‌ها می‌دهند، چون می‌گویند امنیت پول ما در بانک‌ها بیشتر است و همین عامل باعث شده فساد و رانت‌خواری بیشتر شود در حالی که این پول باید وارد تولید می‌شد، چرا نشد؟ مثلاً بانکی ۲۰ هزار میلیارد منابع را در انحصار خودش می‌گیرد و با خرید سکه، بازار کشور را خراب می‌کند. اگر همین پول صرف پروژه‌های پتروشیمی، فولاد و عسلویه می‌شد کشور رشد فوق‌العاده‌ای در اقتصاد پیدا می‌کرد.

عضو کمیسیون اجتماعی مجلس تصریح کرد: ما در حال حاضر روزانه ۱۵ میلیون تن فولاد تولید می‌کنیم در حالی که می‌توانیم به سطح تولید ۳۰ میلیون تن فولاد در روز برسیم. یا اینکه مگر ما در تولید مرغ مشکل داریم؟ ما ظرفیت برای نهاده‌های دامی داریم، ولی دلالان نمی‌خواهند که در کشور نهاده تولید شود. یا حتی ایران در دهه ۵۰ و ۶۰ سویا را به کشور‌های دیگر صادر می‌کرد، حالا چطور است که الان خودمان سویا نداریم و باید از برزیل وارد کنیم؟

وی در پایان خاطرنشان کرد: رانت‌خواری و مدل مدیریتی که در برخی از ساختار‌های دولتی وجود دارد باعث شده کشور درگیر این مشکلات و معضلات شود. در حالی که همیشه باید سخت‌گیرانه عمل کرد و باید همیشه فکر کنیم نفتی وجود ندارد و بودجه واقعی بر مدار تولید بسته شود. اگر این‌طور باشد وضع کشور تا دو سال آینده بهتر می‌شود در غیر این صورت این راه به ترکستان می‌رسد.