چه کسانی در بودجه ۱۴۰۱ بیشترین آسیب را می‌بینند؟

اقتصاد ۲۴ - لایحه بودجه ۱۴۰۱ امروز از سوی دولت ابراهیم رئیسی به مجلس تقدیم شد. دولت سقف کلی منابع بودجه سال آینده را ۱۵۰۰ هزار میلیارد تومان در نظر گرفته که نسبت به بودجه ۱۴۰۰ بیش از ۷ درصد افزایش داشته است. این افزایش میزان بودجه در حالی است که اقتصاد ایران در تحریم به سر می‌برد و تحقق این میزان بودجه فقط در گرو رفع تحریم و افزایش درآمد‌های ارزی حاصل از فروش نفت است؛ این یعنی دولت سیزدهم حساب ویژه‌ای روی افزایش درآمد‌های ارزی باز کرده است.

جزئیات ارقام کلی بودجه نشان می‌دهد که بودجه سال آینده از نظر منابع و مصارف در رقم ۳۶۳۱ هزار میلیارد تومان تراز می‌شود. اما بودجه از دو بخش بودجه عمومی و بودجه شرکت‌های دولتی، بانک‌ها و موسسات انتفاعی وابسته به دولت تشکیل می‌شود و بودجه عمومی شامل ۱۵۰۵ هزار میلیارد تومان است. اجزای بودجه عمومی نیز شامل منابع عمومی بالغ بر ۱۳۷۲ هزار میلیارد تومان و درآمد‌های اختصاصی وزارتخانه‌ها و موسسات دولتی شامل ۱۳۲ هزار میلیارد تومان است.

بیشتر بدانید: فیلم/ رییس جمهور: رشد اقتصادی هشت درصدی هدف ماست

به گزارش رویداد‌۲۴ دولت سیزدهم درحالی بودجه ۱ هزار و ۵۰۰ هزار میلیارد تومانی را به مجلس تقدیم کرده که برای بودجه سال جاری سقف کلی بودجه ۲ هزار میلیارد و۸۸۲ میلیون تومان مصوب شده بود که بودجه عمومی ۱ هزار میلیارد و ۳۷۳ میلیون تومانی شامل ۱ هزار میلیارد و ۲۷۷ میلیون تومان منابع عمومی و ۹۵.۸ هزار میلیارد تومان درآمد اختصاصی بود. همچنین بودجه شرکت‌های دولتی، بانک‌ها و موسسات انتفاعی وابسته به دولت ۱ هزار میلیارد و۵۷۱ میلیون تومان مصوب شده بود. همچنین میزان مالیات از درآمد‌های دولت هم به ۵۶۰ هزار میلیارد تومان رسید.

همچنین دولت نرخ ارز بودجه سال آینده را ۲۳ هزار تومان در نظر گرفته و پیش‌بینی کرده روزانه یک میلیون و ۲۰۰ هزار بشکه نفت به فروش برسد. قیمت نفت نیز ۶۰ دلار درنظر گرفته شده است.

ویژگی‌های لایحه بودجه ۱۴۰۱

اما در لایحه بودجه دولت رییسی اتفاقاتی برای اولین بار افتاده است که در اسناد قبلی بودجه‌های سالیانه موجود نبوده است. برای اولین بار همه خودرو‌های بالای ۱ میلیارد تومان و منازل مسکونی و ویلا‌های بالای ۱۰ میلیارد تومان مشمول مالیات بر دارایی می‌شوند که به صورت سالانه اخذ خواهد شد. (واحد‌های اداری و تجاری مشمول این مالیات نیستند.)

همچنین دلار ۴۲۰۰ تومانی معروف به دولت دلار جهانگیری هم از بودجه سال آینده حذف شده و یعنی سال آینده دیگر خبری از دلار‌های ارزان سهمیه‌ای برای واردات کالا‌های اساسی نیست و تمامی وارد کنندگان باید ارز خود را به نرخ ارز نیمایی تامین کنند.

همچنین برای اولین بار نرخ سوخت فولاد، پتروشیمی و پالایشی‌ها معادل نرخ خوراک مصرفی پتروشیمی‌ها تعیین شد و این به معنای افزایش تعرفه‌های سوخت صنایع فولادی است؛ به طوری که نرخ سوخت صنایع برای فولادی‌ها ۱۰۰ درصد نرخ خوراک در نظر گرفته شده است. این در حالی است که در قانون بودجه سال ۱۴۰۰ این نرخ با تخفیف هفتاد درصد به صنایع فروخته می‌شد.

در این لایحه برای اولین بار دولت از تعیین مبلغ وام ازدواج خودداری کرده و با حذف درج عدد میزان وام ازدواج، تعیین مبلغ این وام را به خود دولت و بانک‌ها سپرده است.

همچنین دولت برای اولین بار صندوق مسکن محرومین تشکیل داده است. برای تامین اراضی طرح مسکن به استعداد ۴ میلیون واحد مسکونی تا پایان سال ۱۴۰۱ برنامه‌ریزی شده است. اعتبارات صندوق ملی مسکن تقویت و برنامه‌ریزی برای اجرایی شدن دو میلیون مسکن تا پایان سال آینده که ۳۰ درصد آن به پایان خواهد رسید، انجام شده است. ۵ هزار میلیارد تومان برای راه اندازی صندوق مسکن محرومین اختصاص پیدا خواهد کرد.

بیشتر بخوانید: لایحه بودجه ۱۴۰۰ به مجلس رسید/ جزئیات بودجه ۳۶۳۱ هزار میلیاردی دولت

درنهایت هم از جمله مهم‌ترین اولین بار‌های بودجه ۱۴۰۱ حذف معافیت مالی مناطق آزاد است؛ بنابراین در سال ۱۴۰۱ مناطق آزاد تجاری- صنعتی و مناطق ویژه اقتصادی مشابه سرزمین اصلی مشمول پرداخت مالیات بر ارزش افزوده (وی. اِی. تی) خواهند بود. البته با توجه به منافع مجلسی‌ها به نظر می‌رسد این بند شانس زیادی برای تصویب در مجلس نداشته باشد.

بودجه ۱۴۰۱ به ضرر چه کسانی است؟

اما لایحه بودجه ۱۴۰۱ می‌تواند شاکیان جدی هم داشته و مهم‌ترین شاکی آن شاید کارمندان دولت باشند که هم با نرخ افزایش دستمزد حداقلی در این بودجه مواجهند و هم سقف معافیت مالیاتی کارکنان دولت افزایش پیدا کرده است.

دولت با افزایش ۲۵ درصدی سقف معافیت مالیاتی، مقرر کرده حقوق‌های بالای ۵ میلیون تومان مشمول مالیات خواهند بود. همچنین نرخ افزایش دستمزد کارکنان را متوسط ۱۰ درصد در نظر گرفته و به صورت پلکانی است. یعنی حداقل بگیران حدود ۳۰ درصد افزایش حقوق دارند و حقوق‌های بالاتر افزایش کمتری خواهند داشت. به این ترتیب کف حقوقی کارمندان ۴ میلیون و ۵۰۰ تومان تعیین شده است. درحالی که در سال جاری فاصله بین حداقل حقوق و معافیت مالیاتی بسیار بیشتر بوده، سقف معافیت مالیاتی امسال ۴ میلیون و ۸۰۰ تومان است و میزان حداقل حقوق کارکنان سه میلیون و ۵۰۰ هزار تومان است.