حذف روسیه از میانجی گری و اراده ایران و امریکا برای توافق

اقتصاد۲۴- صرف نظر از ندا‌هایی که در داخل ایران در مخالفت با مذاکرات وین برای احیای برجام یا در حمایت از آن شنیده می‌شود، قدر مسلم این است که ساختار حاکمیت در ایران در همه سطوح، موضعی یکپارچه برای حرکت در مسیر مذاکرات به منظور دستیابی به تفاهمی که برجام را احیا کند، اتخاذ کرده تا به بحران تحریم‌های اقتصادی پایان دهد و ایران را از دایره خطری که ثبات نظام را تهدید می‌کند خارج سازد.
اتفاق نظر سران نظام و دولت پنهان برای به نتیجه رساندن مذاکرات وین از اینجا مشخص می‌شود که تیم مذاکره کننده ایرانی که برای تکمیل دور هشتم مذاکرات به وین عزیمت کرده، از اختیار اتخاذ تصمیم سیاسی مناسب و متناسب با منافع ایران در مذاکره برای احیای برجام و لغو تحریم‌های اقتصادی، برخوردار شده هرچند شروطی مانند لغو همه تحریم‌های هسته‌ای و دریافت تضمین برای خارج نشدن مجدد آمریکا از توافق و تعیین دوره‌ای برای راستی آزمایی لغو تحریم ها، برای مذاکره کنندگان تعیین شده است.
دولت جو بایدن علاوه بر چالش متقاعد کردن اعضای جمهوری خواه کنگره آمریکا درباره لزوم احیای برجام، باید متحدان منطقه‌ای واشنگتن به ویژه اسرائیل و عربستان سعودی و کشور‌های عربی خلیج فارس را نیز متقاعد کند که خود را در تیررس ایران می‌دانند. برای دولت آمریکا این ماموریت آسانی نیست مگر این که توافق هسته‌ای با دریافت تضمین‌هایی از ایران همراه باشد و زمینه را برای مذاکرات بعدی درباره برنامه موشکی و نفوذ منطقه‌ای ایران هموار کند.
دستاورد مرحله کنونی مذاکرات وین این بود که آمریکا و ایران توانستند بحران مذاکره مستقیم بین خود را مهار کنند و درباره مسائل مورد اختلاف به تفاهم برسند بدون آن که به روسیه که قصد داشت نقش میانجی را بین دوطرف بازی کند، فرصت اعمال نفوذ بدهند. به همین علت بود که میخائیل اولیانوف، نماینده روسیه در مذاکرات وین از امکان توافق نکردن در آینده نزدیک سخن می‌گوید، زیرا احساس می‌کند مسکو کنترل اوضاع را کاملا در دست ندارد و ایران دیگر بر مذاکره غیرمستقیم با آمریکا اصرار نمی‌کند و آمریکا نیز تمایل دارد پرونده اختلاف با ایران را ببنددد تا بتواند به تنش‌های فزاینده در شرق اروپا در مرز روسیه و اوکراین بپردازد.

بیشتر بخوانید: ادعای نماینده چین در مذاکرات وین: به مرحله آخر رسیده ایم

روسیه تلاش کرد با بهره برداری از روابطش با ایران، ایده «توافق موقت» دو ساله را ترویج دهد و طرف آمریکایی را متقاعد کند که توانایی سوق دادن ایران را به این سمت دارد و در مقابل، از واشنگتن در بحران اوکراین و کاهش فشار بر مسکو امتیاز بگیرد. ولی روی آوردن ایران به دیپلماسی تبادل پیام‌های مکتوب با هیئت آمریکایی از طریق نماینده اتحادیه اروپا، عملا میانجی روس را حذف کرد.
اراده سیاسی آمریکا و ایران برای دستیابی به توافق و پایان دادن به تنش با یکدیگر، با تمایل واشنگتن برای پرهیز از تشدید تنش در خاورمیانه همسو شده است. واشنگتن تلاش می‌کند با آرام کردن تنش‌های خاورمیانه، انرژی بیشتری برای پرداختن به اختلافاتش با روسیه بر سر اوکراین صرف کند، زیرا بحران اوکراین، کلید مقابله با جاه طلبی‌های فزاینده روسیه برای کاستن از نفوذ آمریکا در جهان به شمار می‌رود.
تهران از نیاز واشنگتن به برقراری آرامش در خاورمیانه برای پرداختن به رویارویی با روسیه و چین، سود می‌برد و با استفاده از فشاری که بحران اوکراین بر واشنگتن وارد می‌کند، تلاش دارد بیشترین امتیاز را از واشنگتن بگیرد. ایران در عین حال می‌داند دست نیافتن به توافق یا تفاهم با واشنگتن، به معنای آغاز موج جدیدی از تحریم‌های سخت و خفه کننده و تشدید فشار بر متحدانش در مناطق نفوذ ایران است.

منبع: ایندیپندنت عربی/ دیپلماسی ایرانی