
اقتصاد۲۴- هدی کاشانیان: ماه رمضان به دلیل تغییر در ساعات غذا خوردن و بیداری برای سحری و افطار میتواند بر الگوی خواب تأثیر بگذارد. خواب ناکافی باعث خستگی، کاهش تمرکز، سردرد و ضعف جسمانی شود. برای جلوگیری از این مشکلات، رعایت برنامه خواب مناسب ضروری است.
یکی از معضلات رفتاری برخی روزه داران به هم خوردن ساعات خواب است. این مسئله از یک جهت به خاطر بیدار شدن زودهنگام در صبح و از جهت دیگر بخاطر ضعف و خستگی فرد است. برخی افراد برای جبران ضعف و سپری کردن روز، خواب خود را به روز منتقل میکنند. بر خلاف تصور عموم، زیـاد خـوابیدن پـس از اذان صبح یا در طول روز، نه تنها کمکی به کم شدن ضعف روزه دار نخواهد کرد بلکه آن را تشدید خواهد کرد. اگرچه این خواب، با افزایش رطوبت بدن، در کاهش تشنگی روزه دار موثر است. برای داشتن انرژی کافی و عملکرد بهتر در طول روز، توصیه میشود ۶ تا ۸ ساعت خواب باکیفیت داشته باشید.
دلایل مهم خواب مناسب و کافی در ماه رمضان، عبارتند از:
• بازیابی انرژی: روزه گرفتن در ماه رمضان، میتواند منجر به کاهش سطح انرژی در طول روز شود. اینجاست که خواب اهمیت بیشتری پیدا میکند، زیرا فرصتی را برای استراحت بدن و بازیابی توان بدنی را فراهم میکند.
• هوشیاری ذهنی: خواب خوب، برای افزایش هوشیاری ذهنی مهم است. همانطور که گفتیم، این مسئله در ماه رمضان حیاتیتر میشود، چه به لحاظ حفظ تمرکز برای انجام فرایض دینی و چه در انجام مسئولیتهای زندگی و شغلی.
• فواید معنوی: ماه رمضان، زمانی است برای تأمل و تعقل در معنویات و ارتباط با خداوند. با خوب خوابیدن و اجازه دادن به بدن برای استراحت و تجدید قوا، به ذهن و روح انرژی لازم برای تمرکز و تفکر را میدهید.
• بهبود سیستم ایمنی: خواب کافی، برای حفظ یک سیستم ایمنی سالم مهم است. در ماه رمضان که بدن به دلیل روزه داری تحت فشار است، خواب با کیفیت برای حفظ سلامتی و پیشگیری از ابتلا به بیماریها اهمیت بیشتری پیدا میکند.
• بهداشت خواب خوب: قبل از خواب، روالی آرامش بخش ایجاد کنید تا به بدن خود نشان دهید که زمان استراحت و آماده شدن برای خواب فرا رسیده است. قبل از خواب از محرکهایی مانند کافئین و وسایل الکترونیکی خودداری کنید و در کارهای آرام بخش مانند مطالعه یا کششهای ملایم برای تقویت آرامش استفاده کنید. با برنامهریزی زمان خواب و وعده سحری خود، هر شب به میزان کافی بخوابید. به سیگنالهای بدن خود گوش دهید و خواب آرام را برای حمایت از عملکرد شناختی و تمرکز در طول روز در اولویت قرار دهید.
برای این که در ماه رمضان راحتتر برنامه خوابتان را تنظیم کنید، بهتر است قبل از شروع رمضان ساعات خوابتان را مشخص کنید. از چند هفته یا چند روز قبل از رمضان سعی کنید حداکثر تا ساعت ۱۱ شب به رختخواب بروید. این کار به شما کمک میکند تا بتوانید در طول ماه رمضان نیز شبها زودتر به رختخواب بروید و احساس بهتری را تجربه کنید.
بعد از سحری چند ساعت بخوابید
در ماه رمضان سعی کنید صبحها بعد از سحری چند ساعت بخوابید. این موضوع به طور مستقیم به شروع ساعت کاری شما بستگی دارد. اگر ساعات کاری شما دیرتر شروع میشود، میتوانید بعد از سحری زمان بیشتری را به خوابیدن اختصاص دهید.
رفع کم خوابی با خواب بعد از ظهر در ماه رمضان
برای تنظیم خواب در ماه رمضان باید روزانه ۷ تا ۸ ساعت بخوابید. در صورتی که احساس کمبود خواب دارید و بعد از سحری زمان لازم برای خواب را نداشتید، میتوانید در طول و موقع ظهر زمانی را به خوابیدن اختصاص دهید. این کار میتواند به حفظ انرژی شما تا زمان افطار کمک زیادی کند.
یکی از مهمترین اتفاقات ماه رمضان بر هم خوردن نظم ساعات خواب و بیداری است که ساعات خواب کوتاه میشود و منجر به ایجاد اختلال در هضم و همچنین ضعف در بدن میشود. برای سلامتی بدن باید خوابیدن در ساعتهای ۲۲ تا دو بامداد جدی گرفته شود و تا حد امکان از خوابیدن بعد از خوردن سحری برای جلوگیری از ترش کردن معده اجتناب شود و زمان استراحت را به بعد از ظهر موکول کنند. افراد برای داشتن روزهداری صحیح از دیدگاه طب ایرانی باید با شش اصل ضروری برای زندگی سالم آشنا شوند، این اصول شش گانه شامل تامین هوای مناسب، داشتن فعالیت بدنی مناسب، رعایت اصول خواب و بیداری، خوردن و آشامیدن، داشتن دفع مناسب و کنترل حالات روحی برای رسیدن به سلامت جسمانی مناسب است.
همواره سعی کنید بعد از خوردن سحری بلافاصله نخوابید. این موضوع موجب میشود تا کیفیت خواب شما به شدت تحت تأثیر قرار بگیرد. سعی کنید حداقل برای ۳۰ تا ۴۰ دقیقه بیدار بمانید تا غذای شما هضم شود و بعد به رختخواب بروید.
برای تنظیم خواب در ماه رمضان بهتر است مکان نسبتاً خنکی را برای خواب انتخاب کنید. به منظور تنظیم خواب در ماه رمضان و افزایش کیفیت خواب میتوانید شبها از دمنوش گل گاو زبان و لیمو عمانی استفاده کنید. مصرف شیر و نوشیدنیهای حاوی شیر قبل از خواب میتواند روی تنظیم خواب در ماه رمضان مؤثر باشد و کیفیت خواب را افزایش دهد. برای تنظیم خواب در ماه رمضان سعی کنید قبل از بیدار شدن برای سحری حداقل ۴ ساعت بخوابید.
بهترین حالت خواب در ماه رمضان، خواب دو مرحلهای (۵-۶ ساعت شب + ۱-۲ ساعت بعد از ظهر) است. این روش باعث میشود که انرژی بدن حفظ شده و عملکرد روزانه کاهش پیدا نکند. رعایت یک برنامه منظم خواب به جلوگیری از خستگی، سردرد و کاهش تمرکز کمک میکند.