وزارت خارجه اصرار دارد اسم ایران را کنار تحریم‌های روسیه قرار بدهد

اقتصاد۲۴- ائتلاف نظامی به رهبری عربستان سعودی روز جمعه اعلام کرد که ایستگاه توزیع فرآورده‌های نفتی آرامکو در جده مورد هدف حملات حوثی‌ها قرار گرفت که منجر به وقوع آتش‌سوزی گسترده در دو مخزن این تاسیسات شد.

این اولین بار نیست که تاسیسات نفتی آرامکو مورد حمله حوثی‌های یمن قرار میگیرد. سال ۲۰۱۹ تاسیسات نفتی عربستان با موشک‌های نقطه زن حوثی‌ها خسارت سنگینی دید به گونه‌ای که برای مدت چند ماه تولید نفت عربستان را به نصف رساند. این بار نیز به سیاق حمله سال ۲۰۱۹، عربستان انگشت اتهام را به سمت ایران نشانه رفته است. سعودی‌ها نامه‌ای محرمانه به شورای امنیت سازمان ملل نوشته اند و در آن مدعی نقش ایران در حادثه حمله اخیر به تاسیسات نفتی آرامکو شده‌اند.

حشمت الله فلاحت پیشه در زمان حادثه سال ۲۰۱۹ رئیس کمیسیون امنیت ملی مجلس بود. او به همین واسطه در جریان جزییات تاثیر این اتفاق بر تنش میان ایران و عربستان و تاثیر آن بز بازار نفت جهان قرار داشته است، به همین دلیل با او گفت‌وگو کردیم. فلاحت پیشه درباره تاثیر این حادثه بر مذاکرات بین ایران و عربستان که به تازگی متوقف شده و شباهت آن با حادثه سال ۲۰۱۹ گفتگو کرده است.

این نماینده سابق مجلس به نقش عربستان سعودی در افزایش تنش‌ها اشاره کرده و گفته عربستان از وضعیت بازار انرژی دنیا سوءاستفاده کرده و در شرایطی که آمریکا از عربستان درخواست کرده تولید نفتش را با هدف قطع نیاز به روسیه افزایش دهد، نه تنها چنین اقدامی نکرده بلکه ۸۱ نفر را اعدام کرد و از طرفی اعلام کرد در صورت ادامه حملات حوثی‌ها تعهدی به بازار جهانی نفت ندارد و اینگونه به تنش‌ها افزود. ایران هم به همین دلیل دور پنجم مذاکرات را به تعویق انداخت.

او به در هم‌تنیدگی تحولات در عرصه بین‌الملل اشاره کرد و گفت: حوثی‌ها وقتی این وضعیت را دیدند مانند هر بازیگر دیگری در دنیای امروز سعی کردند چالش خود با عربستان را به مسائل جهانی ارتباط بدهند. البته خاورمیانه سرنوشت مصیب‌باری دارد. این منطقه یا محل چالش بوده در قرن گذشته یا اگر در جای دیگری چالشی هست، بلافاصله به تنها جایی تبدیل شده چالش‌ها به آن ختم می‌شود. در این میان بحران اوکراین هم به خاورمیانه ربط پیدا کرد. این سرنوشت خاورمیانه است زیرا سیاستمدارانش جسارت آن را ندارند که وقتی بازیگران اصلی به جان هم افتادند به سمت تنش‌زدایی بروند.

بیشتر بخوانید: شرق‌گرایی در سیاست خارجی ایران تا کجا ادامه خواهد داشت؟

رئیس پیشین کمیسیون امنیت ملی مجلس درباره حمله حوثی‌ها به آرامکو و نقش بازیگران اصلی عرصه بین الملل در این حادثه گفت: روس‌ها بیش از همه از این تنش‌ها سود می‌کنند. دلیلش این است که آمریکا و اروپا سعی می‌کنند نقطه اتصال خود به روسیه یعنی انرژی را تضعیف کنند. روس‌ها می‌دانند اگر در هر بخشی از بازار نفت با چالش روبرو شود، به سودش است. همین است که حتی حوزه انرژی ایران هم از این حوادث متاثر می‌شود.

او در پاسخ به درباره ادعای وجود نقش برخی عوامل داخلی ایران به گره خوردن امنیت انرژی کشور به تحولات منطقه و تصمیمات روسیه گفت: یک سری عوامل پشت پرده باعث شدند برجام به تعویق بیفتد. محاسبات نشان می‌دهد که هر روزی که برجام دیرتر امضا شود، منافع ملی ایران بیشتر دچار آسیب می‌شود. اگر قبل از حمله روسیه به اوکراین، برجام امضا شده بود، امروز ایران می‌توانست به شاهراه انرژی تبدیل شود. ولی یک‌سری معادلات پشت پرده باعث شد برجامی که آماده امضا بود، یکباره امضا نشود. این طنز تلخ تاریخ علیه ملت ایران است. جالب اینجاست که تنها کسانی که امروز اصرار دارند اسم ایران را در کنار تحریم‌های روسیه قرار بدهند، برخی دیپلمات‌های ایرانی وزارت خارجه هستند! این در حالی است که زمانی که ایران تحریم شد، دولت ایران اصرار داشت روزانه ۱۰۰ هزار بشکه نفت با تخفیف از طریق روسیه بفروشد و در ازای آن کالا بگیرد، اما روس‌ها گفتند ما مبادلات اقتصادی خودمان را آلوده تحریم ایران نمی‌کنیم. حالا همین دیپلمات‌های ایرانی در حالی که ایران هنوز تحریم است، اعلام می‌کنند به همراه روسیه سیاست مقابله با تحریم را شکل می‌دهند.

او ضمن انتقاد به این سیاست افزود: این اظهارات در حالی مطرح می‌شود که تحریم‌های روسیه تازه شروع شده و حتی اگر از بحران اوکراین خارج شود، چالش اصلی‌اش پایان دادن به تحریم‌هاست؛ ولی ایران در سراشیبی تحریم‌هاست و امکان کاهش تحریم‌ها برایش فراهم شده است. ربط دادن موضوع تحریم‌های در حال تمام شدن ایران به تحریم‌های جدید علیه روسیه، آفت سیاستگذاری در ایران است.

فلاحت پیشه در پاسخ به شائبه‌های مطرح شده درباره ارتباط بین حمله به آرامکو و نقش برخی جریان‌های داخلی ایران در حمایت از حوثی‌ها در راستای منافع روس‌ها گفت: شخصا معتقدم یمن موضوعی جدا از موضوع روسیه است، ولی عربستان همواره سعی می‌کند بین تحولات ارتباط ایجاد کند. عربستانی‌ها زمانی که ۸۱ نفرا اعدام کردندريال بزرگترین زمینه تنش را ایجاد کردند، ولی به طور طبیعی در این شرایط حوثی‌ها هم نقاط قوت عربستان را نشانه می‌روند.

او ادامه داد: در این وضعیت روسیه هم سعی می‌کند هیچ تنشی حل نشود. چه برجام، چه عربستان. این سیاست روس‌هاست. روس‌ها ترجیح می‌دهند در این شرایط حوثی‌ها از لیست تروریستی آمریکا خارج نشوند. چون اعتقادم بر این است که عربستان این موضوع را مدیریت‌شده پیش برده بود و در حمله سال ۲۰۱۹ با وجود خسارتی که به آرامکو وارد شده بود، سود سالیانه آرامکو افزایش پیدا کرد.

نماینده مجلس دهم ایران به رویکرد سه بازیگر اصلی منطقه در افزایش تنش‌های خاورمیانه اشاره و گفت: عربستان و روسیه از اتصال بحران‌ها به هم سود می‌برند، اما ایران از این موضوع سودی نمی‌برد و باید سیاست تنش‌زدایی خود با عربستان و احیای برجام را مستقلا پیش ببرد. هیچ کسی در زمان تحریم یار ایران نبود. این هزینه را ملت ایران داد و در نتیجه باید مستقلا تنش را حل کند.

رئیس سابق کمیسیون امنیت ملی مجلس تاکید کرد: حمله به اوکراین سرآغاز فروپاشی جدید در روسیه خواهد بود. ایران باید از فرصت ایجاد شده حداکثر استفاده را ببرد.

او در پاسخ به سوالی درباره احتمال گره زدن منافع ایران به روسیه توسط برخی جریان‌های داخلی تاکید کرد: بر این باورم که در دنیا تحلیل‌های نظامی و امنیتی تا جایی که خط قرمز توان دفاعی خوداتکای کشور‌ها اجازه می‌دهد، باید تحلیل غالب باشند. همواره از افزایش بودجه دفاعی کشور در حوزه دفاع موشکی و بازدارنده دفاع کرده‌ام، ولی شمول تحلیل‌های نظامی بر کل دیپلماسی کشور به معنای ندیدن فرصت‌های دیپلماتیک نباید باشد. اعتقاد دارم ایران باید تا جایی که به سرنوشت کشوری مانند اوکراین دچار نشود، توان نظامی‌اش را گسترش دهد، ولی در زمینه دیپلماسی منافع ملت را دنبال کند.

فلاحت پیشه افزود: در شرایط کنونی ایران هر کسی و هر سیاستی که کشور را یک گام از تحریم دور کند، خادم کشور است، ولی هر کس که کشور را به تحریم نزدیک کند، خائن است. این معیاری است که در آغاز هزاره جدید باید مد نظر قرار پیرد. یعنی پرهیز از تنش.