آژانس بین‌المللی انرژی در گزارش نیم سالانه دورنمای میان مدت اعلام کرد تقاضا برای نفت احتمالا هرگز به مسیری که پیش از شیوع پاندمی داشت بازنخواهد گشت و در دوران پساکرونا ممکن است هیچ بازگشتی به وضعیت عادی برای بازار نفت وجود نداشته باشد.
قیمتهای نفت روند نزولی سال گذشته را معکوس کرده و در بازار لندن به مرز ۷۰ دلار در هر بشکه افزایش پیدا کرده‌اند. این افزایش تا حدودی به دلیل قوی ماندن تقاضا در آسیا بوده اما عمدتا نتیجه محدودیت عرضه چشمگیری است که تولیدکنندگان گروه اوپک پلاس به سرکردگی عربستان سعودی اجرا کرده‌اند.
بزرگترین برندگان
آژانس بین‌المللی انرژی اعلام کرد کشورهای عضو گروه اوپک پلاس بزرگترین برندگان در سالهای پیش رو خواهند بود و سهم بازاری که اکنون فدا کردند را باز پس خواهند گرفت.
اما دورنمای آژانس برای صنعت نفت شیل آمریکا که رقیب طولانی مدت اوپک بوده است، به میزان چشمگیری ضعیف. تر شده است. این آژانس پیش بینی کرد پس از احیای قابل توجه تقاضای جهانی برای نفت در سال جاری و آینده که همسو با بهبود اقتصادی گسترده روی می‌دهد، رشد مصرف آهسته خواهد شد و در سال ۲۰۲۶ به ۱۰۴.۱ میلیون بشکه در روز خواهد رسید.
آسیا حدود ۹۰ درصد از این رشد را به خود اختصاص می‌دهد و عمده آن مربوط به پتروشیمی و احیای تدریجی بازار سوخت هواپیما خواهد بود. با فراگیر شدن بیشتر خودروهای برقی و بهره وری بیشتر موتورهای احتراق داخلی، تقاضا برای بنزین راکد خواهد شد.
بیشتربخوانید:خلیج فارس به کدام سو می‌رود؟
با اوج گرفتن مصرف، اوپک و متحدانش قادر خواهند بود کاهش تولید چشمگیری که در سال ۲۰۲۰ به اجرا گذاشتند را معکوس کنند. نیاز به نفت اوپک از ۲۷.۳ میلیون بشکه در روز در سال ۲۰۲۱ به ۳۰.۸ میلیون بشکه در روز در سال ۲۰۲۶ رشد خواهد کرد. بازارهای جهانی نفت حتی ممکن است در اواسط دهه جاری در صورت ادامه تحریمهای آمریکا علیه ایران، با کمبود عرضه روبرو شوند.
در چنین سناریویی، عربستان سعودی، عراق و سایر صادرکنندگان نفت منطقه خلیج فارس باید نفت بیشتری تولید کنند و در نتیجه ظرفیت مازاد تولید این گروه به پایینترین حد از سال ۲۰۱۶ کاهش پیدا خواهد کرد.
کاهش سرمایه گذاری در عرضه جدید نفت
برای رقیبان اوپک تصویر تیره تری وجود دارد. سرمایه گذاری در تولید جدید سال میلادی گذشته در پی ریزش قیمتهای نفت به میزان ۳۰ درصد سقوط کرد و در سال ۲۰۲۱ تنها به میزان اندکی بهبود پیدا خواهد کرد.
صنعت نفت شیل آمریکا که زمانی به نظر می رسید اوپک را قطعا در منگنه قرار خواهد داد، با معکوس شدن اقبال خود روبرو شده است. اکنون که شرکت‌های انرژی ناچارند پس از سال‌ها ضرردهی هزینه شان را محدود کرده و به سوددهی بالاتر متمرکز شوند و توجه بسیاری از شرکت‌های حفاری به نگرانیهای محیط زیستی سرمایه‌گذاران جلب می شود، تولید نفت آمریکا تنها رشد ملایمی خواهد داشت.
این کشور در این دورنما بزرگترین سهم را در عرضه جدید نفت خواهد داشت. در حالی که سال میلادی گذشته پیش بینی شد آمریکا تا اواسط دهه جاری عمده عرضه جدید را فراهم خواهد کرد اما اکنون پیش‌بینی می‌شود آمریکا تنها ۱۶ درصد در رشد تولید نفت تا سال ۲۰۲۶ سهم داشته باشد.
طبق گزارش آژانس بین‌المللی انرژی، این صنعت تحکیم می شود و رویکرد محافظه‌کارانه تری را در خصوص سرمایه‌گذاری در پیش می گیرد و همزمان سرمایه ارزان به وفور سالهای رونق نخواهد بود. کندی رشد تولید نفت آمریکا راه را برای گروه اوپک پلاس به منظور پر کردن عمده شکاف عرضه هموار می کند.
سهم کمتر اوپک از بازار نفت
با این حال حس پیروزی برای اوپک و شرکایش نسبی خواهد بود. ظرف پنج سال آینده، سهم بازار اوپک پلاس حدود ۵۲ درصد خواهد بود که کمتر از ۵۷ درصد سهم این گروه در سال ۲۰۱۶ است که اتحاد اوپک پلاس تشکیل شد. کشورهای عضو اوپک در سالهای آینده میزان عرضه نفت را افزایش خواهند داد اما عمده این عرضه مربوط به ظرفیت جدید نخواهد بود بلکه شامل احیای تولیدی است که متوقف کرده بودند.
آژانس بین‌المللی انرژی هشدار داد ریسک بیشتر برای اوپک پلاس و سایر تولیدکنندگان، تقاضای کمتر است که که ممکن است پایینتر از میزان پیش‌بینی شده باشد. اگر دولتها در زمینه اصلاحات محیط زیستی سریعتر از حد انتظار اقدام کنند و مصرف کنندگان سفرهای تجاری را متوقف کرده و از بازیافت استقبال کنند، حدود ۵.۶ میلیون بشکه در روز تقاضا برای نفت ممکن است تا سال ۲۰۲۶ حذف شود.
بر اساس گزارش بلومبرگ، آژانس بین‌المللی انرژی اعلام کرد تقاضا ممکن است زودتر از آنچه که تصور می رفت به پیک خود رسیده باشد. سیاستهای قوی تر و تغییرات رفتاری می تواند زمان پیک تقاضا را جلوتر بیاندازد.