اقتصاد۲۴- اگرچه فضای پساانتخاباتی برای برخی بازارها مانند خودرو و ارز کمی متفاوت بود و نوسان‌های ناچیز و افت قیمتی مشاهده شد، اما براساس مشاهدات میدانی و آنچه کارشناسان گفته‌اند، در صورتی که مشکلات و نوع رابطه با کشور‌های دیگر حل و مشخص نشود، نمی‌توان به آینده اقتصادی کشور امید چندانی داشت. البته واکنش روز گذشته بازارها به انتخاب رییسی قابل پیش‌بینی بود. فعالان اقتصادی از زمان ارسال اسامی نامزد‌های نهایی برای ریاست‌جمهوری انتظار انتخاب رییسی را داشتند.
بازارها؛ تب و تاب نخست
بازارها از زمانی که نوسانات نرخ ارز به یکی از اجزای جدایی‌ناپذیر اقتصاد کشور تبدیل شد، تابع جو روانی و رخداد‌های سیاسی و بین‌المللی هستند و تغییر قیمت در آن‌ها اتفاق می‌افتد. پس از مشخص شدن نتیجه اولیه انتخابات نیز بازارها تغییر رویه دادند. هر چند این تغییر آنچنان که باید بزرگ نبود و به باور کارشناسان ریزش در بازار‌های سکه، ارز و خودرو از قبل نیز قابل پیش‌بینی بوده و به نظر نمی‌رسد تداوم داشته باشد، چراکه کشور درگیر مشکلات اقتصادی بزرگ‌تری است که تا زمانی که آن‌ها حل نشوند، نوسان در بازارها نیز ادامه‌دار خواهد بود.
ارز، سردرگم
در آخرین روز کاری هفته بازار ارز و پیش از انتخابات، قیمت دلار به بیش از ۲۴ هزار و ۲۰۰ تومان رسیده بود که نشان از افزایش فعالیت‌های خرید و فروش در خیابان فردوسی بود. پیش از پایان یافتن روز کاری، نرخ دلار ۲۰۰ تومان افزایش یافت و در نهایت نرخ دلار در ۲۴ هزار و ۴۴۰ تومان ماند که بیش از ۲۲۰ تومان افزایش نسبت به روز چهارشنبه را نشان می‌دهد. همین امر انتظار افزایش نرخ دلار پس از انتخابات را تقویت می‌کرد، چراکه روز چهارشنبه، آخرین روز تحرکات انتخاباتی و تبلیغاتی بود و از سویی برخی گمانه‌زنی‌ها در خصوص کابینه دولت منتخب نیز به راه افتادن جو روانی در بازارها کمک کرد. با مشخص شدن نتایج انتخابات در روز شنبه، مضنه دلار در ساعت ۱۴ به ۲۳ هزار و ۷۵۰ تومان رسید که پس از مدتی افزایش یافت و ۲۳ هزار و ۹۰۰ تومان اعلام شد. با وجود اینکه فعالان این بازار بر این باورند که نرخ ارز بیش از سایر بازارها به وقایع و رخداد‌ها وابسته است و بلافاصله واکنش نشان می‌دهد، اما به نظر می‌رسد اخبار منتشرشده از میزان موفقیت در رسیدن به نظری در خصوص برجام نیز بر قیمت ارز بی‌تاثیر نبوده و از افزایش بیش از اندازه آن جلوگیری کرده است. عمده پرسش فعالان و البته مردم این است که دلار تا کجا کاهشی خواهد بود؟ پاسخ نیز روشن است، همه چیز بستگی به جریان ورود دلار به کشور و فروش نفت دارد. تا زمانی که بتوان ورود ارز را تقویت کرد، نرخ دلار نیز کاهشی خواهد بود.
شاخص مثبت پس از اعلام نتیجه
در بورس نیز شاخص‌ها مثبت بود و با ۱۴ هزار و ۳۱۰ واحد افزایش به یک میلیون و ۱۶۱ هزار و ۹۸۵ واحد رسید. یکی از مهم‌ترین مباحث میان کاندیدا‌ها در مناظره‌ها، صعود و سقوط در شاخص بورس و تاثیر آن بر معیشت سرمایه‌داران بود. رییسی پیش از انتخابات نیز به ساختمان سعادت‌آباد بورس رفته بود تا از نزدیک در جریان امور قرار گیرد. او گفته بود که «بورس و مسائل آن مثل نرخ‌گذاری و دامنه نوسان را نمی‌توان دستوری اداره کرد، بلکه باید سازوکار‌هایی برای آن ایجاد شود. مهم‌ترین عامل اعتماد مردم به بورس، ثبات است.» او در این خصوص توضیح داده بود که «ثبات در مقررات از شرایط مهم بازار سرمایه است تا سهامدار بتواند وضع بازار را پیش‌بینی کند.» با توجه به اینکه او بسیار مصر است که قوانین موجبات ثبات بازار سرمایه و به خصوص بورس را فراهم کند، انتظار می‌رفت که شاخص واکنش مثبتی به انتخاب او داشته باشد.
بیشتر بخوانید: رصد انتخابات در سه بازار
قیمت خودرو می‌تواند افزایش یابد
بازار خودرو نیز مانند بازار دلار و سکه در ابتدای اعلام نتایج انتخاباتی قدری ریزش قیمتی در برخی خودرو‌ها داشت که به باور دبیر انجمن واردکنندگان خودرو به دلیل جو روانی است و پس از مدتی به همان دلایلی که پیش‌تر نیز عنوان شد، قیمت در این بازار نیز افزایشی خواهد بود. عمده کاهش خودرو در بازه یک تا سه میلیون تومان قرار داشت. مهدی دادفر در مصاحبه با تجارت‌نیوز ضمن تاکید بر این موضوع که کاهش قیمت خودرو مقطعی و هیجانی است و احتمالا بازار خودرو در ادامه با افزایش قیمت مواجه می‌شود در توضیح صحبت‌های خود گفت: «چراکه خودروسازان قبل از انتخابات به دنبال آزادسازی قیمت خودرو‌ها بودند و برای اجرای این برنامه با دولت وارد چالش‌های جدی شدند، اما احتمال دارد که در دولت جدید با لابی‌گری موفق به این اقدام شوند.» تغییر در بازارها با وجود تاثیر پذیرفتن از نتیجه انتخابات، اما آن‌گونه‌که انتظار می‌رفت، ریزشی یا افزایشی نبود. البته که به باور کارشناسان مشخص نبودن ریزبرنامه رییس‌جمهور منتخب و مشکلات بسیاری که در بدنه اقتصادی کشور وجود دارد، مجال پیش واکنش به بازارها نمی‌دهد. از این‌رو تا زمان معرفی کابینه به مجلس همچنین مشخص شدن ریزبرنامه‌ها، بازارها در انتظار نسبی قرار دارند که بالطبع قیمت‌ها تغییر چندانی نخواهد کرد.
بازار‌های سرمایه‌گذاری حساس هستند
قدرت‌الله امام‌وردی، کارشناس ارشد اقتصادی در خصوص واکنش بازار‌های مختلف به اخبار سیاسی کشور اظهار داشت: بازار‌هایی مانند بورس، ارز و سکه از جمله بازار‌های سرمایه‌گذاری هستند که به شدت به اتفاقات در فضای سیاسی چه داخلی و چه خارجی واکنش نشان می‌دهند و باید گفت بازار‌های سرمایه‌گذاری بازار‌های حساسی هستند.
امام‌وردی تصریح کرد: دو خبر مهم در روز گذشته مطرح شد؛ یکی موضوع مربوط به نهایی شدن کاندیدای ریاست‌جمهوری و دیگری سخنان ظریف در مورد به نتیجه رسیدن برجام بود که باید گفت موضوع مربوط به سخنان ظریف موضوع جدیدی نبود که بخواهیم بگوییم بورس را تحت‌تاثیر قرار داده یا باعث افت قیمت سکه، طلا و ارز شده است و حتی می‌توان گفت اخبار مربوط به انجام توافق برجام طی یک ماه گذشته پیش‌خور شده بود.
این کارشناس اقتصادی خاطرنشان کرد: اینکه روز گذشته همه بازارها مثبت بودند تنها واکنش به انتخاب رییس‌جمهور جدید بود و علت آن هم این است که این بازارها به وضعیت با ثبات اقتصادی حساس هستند و زمانی که اقتصاد در یک وضعیت با ثبات قرار گیرد و یک امنیت سرمایه‌گذاری ایجاد شود، طبیعی است که واکنش‌ها مثبت می‌شود و بلاتکلیفی گذشته در خصوص سرمایه‌گذاری‌ها از بین خواهد رفت.
امام‌وردی با تاکید بر اینکه هر رییس‌جمهور دیگری هم انتخاب می‌شد بازارها واکنش نشان می‌دادند، افزود: نباید مثبت شدن بازارها را تنها به خاطر انتخاب آقای رییسی عنوان کرد، اما می‌توان امیدوار بود که در کوتاه‌مدت وضعیت بازار سرمایه مثبت ارزیابی شود. البته مساله هدایت سرمایه‌های سرگردان به سوی بازار بورس، یکی از مهم‌ترین محور‌های نخستین مناظره انتخابی میان نامزد‌های تایید صلاحیت شده بود.
در وضعیت ناامن اقتصادی شاهد بی‌ثباتی هستیم
این کارشناس بازار سرمایه در مورد بازار‌های ارز و سکه نیز گفت: زمانی که وضعیت اقتصاد ناامن می‌شود شاهد بی‌ثباتی در این اقتصاد هستیم به گونه‌ای که افراد برای حفظ قدرت خرید خود و انتقال آن به خارج از کشور سعی می‌کنند در بازار‌های ارز و سکه سرمایه‌گذاری کنند و زمانی که بازارها با ثبات‌تر می‌شوند معمولا برعکس عمل می‌شود یعنی با یک همبستگی معکوس بین بازار‌های سکه و ارز قرار می‌گیرند.
امام‌وردی با بیان اینکه مطمئنا حذف تحریم‌ها اثر مثبتی بر همه بازارها خواهد داشت، ادامه داد:، اما باید گفت اثر اخبار مربوط به توافق وین به نوعی پیش‌خور شده بود، اما با لغو تحریم‌ها عرضه ارز و دلار در بازارها بیشتر خواهد شد. این اقتصاددان گفت: به اعتقاد من تاثیر انتخابات ریاست‌جمهوری و مشخص شدن شخص رییس‌جمهور به مراتب بیشتر از توافقات برجام بوده است. او در پاسخ به این پرسش که چرا با وجود کاهش نرخ دلار بورس رشد داشته، گفت: بحث نحوه ارتباط با اثرگذاری و نوسانات نرخ ارز متفاوت است به عنوان مثال در صنایعی نظیر پتروشیمی‌ها، فولادی‌ها که صنایع ارزبری هستند و با صادرات مرتبط هستند این موضوع دیده می‌شود و با توجه به اینکه ما در این مدت در تحریم قرار داشتیم هر چه قیمت ارز رشد می‌کرد باعث افزایش صادرات این شرکت‌ها می‌شد که روی قیمت سهام این شرکت‌ها و سود آن‌ها نیز تاثیر مستقیم داشت که منجر به افزایش شاخص‌ها نیز می‌شد.
امام‌وردی ادامه داد: با یک دید کلان باید گفت معمولا روند بازار‌های ارز، سکه و بورس یا بازار مسکن زمانی که دچار بی‌ثباتی و عدم اطمینان است متفاوت است و معمولا افراد از دیدگاه سبد دارایی‌های‌شان به سمت دارایی‌هایی هجوم می‌برند که قدرت نقدشوندگی بالا و قابلیت انتقال و جابه‌جایی داشته باشند، در شرایط جنگ و بحران نیز شاهد آن هستیم که بازار‌های ارز و سکه سیر صعودی دارند و بازار‌های بورس و مسکن روند نزولی به خود می‌گیرند.