اقتصاد ۲۴-صنعت اسقاط خودرو در سال ۱۳۸۵ شروع به فعالیت کرده و بر این اساس خودرو‌های با عمر ۲۵ سال به بالا اسقاط می‌شدند. اما بی توجهی دولتی‌ها به این مسئله و فرار خودروسازان از الزام قانونی به اسقاط خودرو‌های فرسوده در ازای تولید محصولاتشان باعث شده تا طی سال‌های اخیر شاهد عدم نوسازی خودرو‌ها و نزول فرآیند اسقاط خودرو‌های فرسوده باشیم که حوادث قابل توجهی را نیز به همراه داشته است.
به گفته کارشناسان صنعت اسقاط خودرو‌های فرسوده، تعداد خودرو‌های فرسوده در کشور تا سال ۱۴۰۴ به ۸ میلیون دستگاه خواهد رسید و بروز سونامی خودرو‌های فرسوده اتفاق خواهد افتاد.
محمد حسین گودرزی، عضو انجمن صنفی مراکز اسقاط و بازیافت خودرو‌های فرسوده در این مورد معتقد است: در حال حاضر تولید خودرو در کشور به حدود یک میلیون و ۲۰۰ هزار دستگاه رسیده که با در نظر گرفتن خودرو‌های وارداتی باید گفت که سونامی خودرو‌های فرسوده در راه است.
وی افزود: این در حالی است که تنها مسیر خروج خودرو‌های فرسوده یعنی واردات خودرو طی چند سال گذشته مسدود شده است. طبق برآورد‌ها تا سال ۱۴۰۴ تعداد خودرو‌های فرسوده در کشور به ۸ میلیون دستگاه می‌رسد، در حالی که سال گذشته تنها ۸ هزار دستگاه خودروی فرسوده در کشور اسقاط شد.
گودرزی با بیان اینکه از حدود سه سال گذشته هیچ برنامه منسجمی برای خروج و کنترل فرسوده‌های سواری در کشور ارائه نشده است، گفت: بر اساس آمار‌هایی که در این زمینه منتشر شده در سال ۹۸ نزدیک به یک میلیون و ۹۰۰ هزار دستگاه خودروی فرسوده در کشور وجود داشته که طی سال ۹۹ و ۱۴۰۰ در مجموع حدود ۷۰۰ هزار دستگاه دیگر (به‌طور متوسط سالانه حدود ۳۵۰ هزار دستگاه) خودروی فرسوده به این تعداد اضافه می‌شود.
وی به انعقاد قرارداد با یکی از خودروسازان داخلی و جایگزینی ۱۰۰ هزار دستگاه خودرو به جای خودرو‌های فرسوده اشاره کرد و افزود: امیدواریم دولت آینده توجه ویژه‌ای به این موضوع داشته باشد، چرا که با وجود تحریم‌ها و بازدارندگی از سقف اسقاط با افزایش تعداد خودرو‌های فرسوده و تبعات زیانبار آن در کشور روبرو خواهیم شد.
عضو انجمن صنفی مراکز اسقاط و بازیافت خودرو‌های فرسوده ادامه داد: افزایش تعداد خودرو‌های فرسوده باعث افزایش مصرف سوخت و هدررفت انرژی خواهد شد و رشد مصرف سوخت نیز خود را در آلوده شدن بیشتر هوای کلان‌شهر‌ها و همچنین افزایش خسارت به محیط زیست نشان خواهد داد.
فقط ۱۰ درصد مراکز اسقاط خودرو فعال است
سید امیر احمدی، دبیر انجمن مراکز اسقاط و بازیافت کل کشور با بیان اینکه تنها ۱۰ درصد از ۲۲۰ مرکز اسقاط خودرو موجود در کشور فعال است، گفت: اشتغال‌زایی در این صنعت از بین رفته است.
وی اظهار داشت: بحث آلودگی هوا موضوعی جدید نیست و چند سالی است که با آن دست و پنجه نرم می‌کنیم. یکی از اصلی‌ترین عوامل تاثیر گذار در آلودگی هوا، تردد خودرو‌های فرسوده است که روز به روز در حال افزایش است.
وی افزود: موضوع اسقاط خودرو چند سالی است که به فراموشی سپرده شده است و خودروسازان به هیچ وجه خود را درگیر این کار نمی‌کنند. تصریح کرد: با توجه به اینکه قیمت خودرو بسیار افزایش یافته است، برای افراد صرف نمی‌کند که خودرو را اسقاط کنند و صرفا آن را اوراق شخصی می‌کنند یا ترجیح می‌دهند که این خودرو‌ها را در بازار آزاد با قیمت بیشتری بفروشند و دارندگان خودرو‌های فرسوده، آن‌ها را تعمیر و مجدد استفاده می‌کنند.
بیشتربخوانید:اولین اولویت خودرویی دولت رییسی
دبیر انجمن مراکز اسقاط و بازیافت با تاکید بر اینکه اگر از خودرو‌ها خوب نگهداری شود، خودرو‌های سواری تا ۲ برابر، خودرو‌های سنگین تا ۳ برابر و موتورسیکلت‌ها تا ۴ برابر عمر می‌کنند، گفت: به دلیل اینکه از وسایل نقلیه بد نگهداری می‌شود، در زمان‌های کوتاه‌تری به آلایندگی می‌رسند، اما با عمل به قانون می‌توان جلوی این اتفاق را گرفت.
وی گفت: مشکلی که حالا با آن رو به رو هستیم، تفاوت قیمتی است که به وجود آمده است. معلوم نبودن سن اسقاط یکی از معضلات دیگری است که با آن رو به رو هستیم و دیوان عدالت اداری این سن را برداشته و اکنون شاخصی برای سن فرسودگی نداریم.
دبیر انجمن مراکز اسقاط و بازیافت کل کشور ادامه داد: بحث دیگر موضوع معاینه فنی است که به آن اصلا اهمیت داده نمی‌شود. مراکز معاینه فنی باید به خودرو‌های فرسوده برگه تردد ندهند، در حالی که این کار را انجام می‌دهند.
سرمایه‌گذاری ۱۳۸ میلیون تومانی برای ایجاد هر فرصت شغلی در مراکز اسقاط
محمود مشهدی شریف، رئیس انجمن مراکز اسقاط و بازیافت خودرو نیز با اشاره به میزان سرمایه گذاری انجام شده در مراکز اسقاط خودرو گفت: حجم سرمایه گذاری در هر مرکز اسقاط حدود ۲۵ میلیارد تومان است که در مجموع ۲۲۰ مرکز سرمایه‌ای معادل ۵ هزار میلیارد تومان را به همراه داشته است. به این معنی که عملا برای اشتغال و ایجاد فرصت شغلی برای هر کارگر در این مراکز حدود ۱۳۸ میلیون تومان هزینه می‌شود.
رئیس انجمن مراکز اسقاط و بازیافت خودرو از تعطیلی بیشتر مراکز اسقاط در کشور خبر داد و اظهار داشت: در سال ۹۸ تنها ۸ هزار خودرو در کشور اسقاط شد و این در حالی است که تعداد خودرو‌های فرسوده کنونی ۳ میلیون دستگاه است و در افق ۱۴۰۴ به ۸ میلیون خودرو خواهیم رسید که با این روند هزار سال دیگر می‌توانیم خودرو‌های فرسوده طی ۵ سال آینده را از رده خارج کنیم.
مشهدی شریف تشریح کرد: اسقاط خودرو‌های فرسوده منوط به شماره‌گذاری خودرو‌های وارداتی است به این معنی که به ازا هر خودرو خارجی وارداتی برای شماره‌گذاری باید ۳ خودرو فرسوده اسقاط شود. در این زمینه یک شماره سریال از اسقاط خودرو‌ها دریافت می‌شود که در زمان شماره گذاری خودرو خارجی به آن الحاق می‌شود، اما اکنون که واردات خودرو خارجی ممنوع شده عملاٌ دیگر اسقاط برای خودرو خارجی نداریم.
وی درباره اسقاط خودرو در برابر تولید خودرو داخلی نیز اظهار داشت: قانونی در این زمینه وجود دارد که به ازای هر ۱۰۰ دستگاه تولید خودرو داخلی باید ۳۰ خودرو فرسوده از رده خارج شود، اما از سال ۸۸ تاکنون به دلیل رانت موجود، خودروسازان زیر بار اجرای این مصوبه نرفتند و برای شماره‌گذاری موتور نیز قرار بود این قانون اجرایی شود که این اتفاق تا سال گذشته به تاخیر افتاد.
رئیس انجمن مراکز اسقاط و بازیافت خودرو ادامه داد: ما پیشنهاد کردیم که اکنون که با قرعه کشی خودرو نو تحویل می‌دهند می‌توانستند، گزینه‌ای برای صاحبان خودرو‌های فرسوده داشته باشند و به آن‌ها اولویت دهند که هزینه‌ای برای دولت نداشت. همچنین می‌توانستند خودرو‌های فرسوده را جزء اوراق بهادار محسوب کنند و هر تخلف محیط زیستی توسط این خودرو‌ها اتفاق بیفتد، مجبور باشند، اوراق بخرند.
باید دید در دولت جدید چه تدبیری برای نوسازی ناوگان فرسوده کشور خواهد شد و چه برنامه‌ای برای اجرای مصوبات قانونی اسقاط خودرو‌های فرسوده اجرایی می‌شود.