اقتصاد ۲۴- رکود بازار مسکن و تعطیلات گاه و بی‌گاه کرونایی وضعیت صنف مشاوران املاک را به روزی انداخته است که به گفته رئیس اتحادیه مشاوران املاک، وضعیت معیشتی مشاوران املاک آنقدر بد است که شاغلان این بخش به مشاغلی، چون دستفروشی، میوه‌فروشی و تاکسی‌های اینترنتی رو آورده‌اند.
بسیاری از مشاغل دلشان از افزایش قیمت‌های بی‌ضابطه‌ای که واقعاً دلیلش را درک نمی‌کنند، خون است، زیرا می‌دانند هر چقدر قیمت محصول بالا برود، خبر چندانی از مشتری و کار و کاسبی نیست، به همین دلیل شاید تا چندی پیش افزایش قیمت در یک بازار خنده به لب‌های فعالان آن حوزه می‌آورد، اما این افزایش قیمت‌ها آنقدر تکرار شد که بازار از مشتری عاری شد و گریه جای خنده‌های ناشی از افزایش قیمت را گرفت، چراکه بازاری که مصرف‌کننده در آن نباشد، مشاغل مرتبط با آن نیز باید با شغلشان خداحافظی کنند.
قیمت زمین و ساختمان طی سال‌های اخیر به شکلی به مراتب فراتر از قدرت خرید عامه مردم بالا رفته، به طوری که در برخی از مناطق بیست‌ودو گانه تهران، حتی ۲۰۰ معامله مسکن در ماه هم انجام نمی‌گرفت و تکرار این وضعیت برای صاحبان مشاوره املاک به منزله یک هشدار بود، زیرا آن‌ها می‌دانستند کم‌کم باید از نیروی کار خود بکاهند و با افزایش بیشتر قیمت‌ها عملاً میزان معاملات مجدد نیز کاهش خواهد یافت.
اگرچه بازار مسکن در سال‌های ۹۷ و ۹۸ نیز در سطح تهران رکودی به شمار می‌رفت، اما به دلیل چشم و هم‌چشمی بین بازار‌ها و اینکه بازار مسکن از بازارهایی، چون ارز، سهام، طلا و سکه عقب نماند با وجود رکود باز هم قیمت‌ها در این بازار به شکلی نجومی بالا رفت و شاید رشد قیمت مسکن در سال ۹۹ تیر خلاصی را در بعد تعمیق رکود به بازار مسکن زد.
بر اساس گزارش مرکز آمار، متوسط نرخ مسکن تهران در سال ۹۹ رشدی نزدیک به ۸۲ درصد را به ثبت رساند. همچنین بانک مرکزی متوسط قیمت مسکن تهران در سال ۹۹ را ۸/۲۳ میلیون تومان به ازای هر مترمربع و میزان رشد قیمت‌ها را نزدیک به ۹۴ درصد اعلام کرده بود.
این در حالی است که اخیراً متوسط قیمت مسکن در تهران نزدیک به ۳۰ میلیون تومان عنوان شده که به نظر می‌رسد عملاً طی سال‌های اخیر مردم از بازار مسکن حذف شدند و متقاضیان سرمایه‌ای معامله‌گران مسکن بودند و حالا این اشخاص نیز توجهی به بازار مسکن ندارند و در سایر بازار‌ها مشغول هستند.
وضعیت رکود در بازار مسکن آنقدر جدی شده است که برخی از سرمایه‌گذاران در حوزه ساخت مسکن به دلیل کاهش تقاضای مسکن و همچنین افزایش نرخ نهاد‌های تولید مثل آهن، میلگرد، سیمان و کارگر دست از ساخت‌و‌ساز کشیده‌اند و در آن سوی دیگر ماجرا، مشاوران املاک نیز به دلیل کاهش شدید معاملات، کارگران خود را اخراج و حتی خودشان نیز به فکر تغییر شغل هستند.
در این میان، رئیس اتحادیه مشاوران املاک با انتقاد از دستورالعمل‌های ستاد مقابله کرونا مبنی بر تعطیلی و بازگشایی مکرر دفاتر املاک گفت: در شرایطی که معاملات در رکود شدید به سر می‌برد، تعطیلات کرونایی وضعیت معیشتی مشاوران املاک را بدتر کرده و بسیاری از همکاران ما به رانندگی تاکسی‌های اینترنتی، میوه‌فروشی و حتی دستفروشی رو آورده‌اند.
بیشتر بخوانید: بازار مسکن تا پایان سال آرام است
مصطفی قلی‌خسروی اظهار داشت: طی روز‌های اخیر برای چندمین بار در سال جاری، دفاتر مشاور املاک به دستور ستاد ملی کرونا تعطیل شده و امروز مجدداً این تعطیلات را تا یک‌شنبه تمدید کرده‌اند. سال گذشته هم این وضعیت را داشتیم. افراد شاغل در صنف ما با توجه به استفاده از تلفن و فناوری‌های جدید، کمترین ارتباط حضوری با متعاملین را دارند، در حالی که مشاغل دیگر که فضای کار آن‌ها بسیار شلوغ‌تر از دفاتر املاک است، تعطیل نشده‌اند.
وی افزود: این تعطیلات و بازگشایی‌های مکرر شدیداً در وضعیت معیشتی مشاوران املاک تأثیر می‌گذارد. حدود ۹۰ درصد همکاران ما طی یک سال اخیر راننده تاکسی‌های اینترنتی یا وارد مشاغل کاذب شده‌اند.
رئیس اتحادیه مشاوران املاک با بیان اینکه ما مولد مالیاتی و مولد اقتصادی هستیم و به کنترل قیمت‌ها در بازار مسکن کمک می‌کنیم، گفت: وقتی دفاتر املاک بسته باشند هرکس هر قیمتی دلش بخواهد برای خانه خودش تعیین و در سایت‌ها درج می‌کند، در حالی که اکثر همکاران ما در خصوص قیمت‌های کارشناسی و واقعی به فروشندگان، مشاوره می‌دهند و به ارزانی کمک می‌کنند. از طرف دیگر رونق اقتصاد به رونق بازار مسکن بستگی دارد، چراکه ۱۷۲ شغل کلیدی به صنعت ساختمان وابسته است.
خسروی تأکید کرد: از ستاد کرونا انتظار داریم با توجه به ارتباط کم مشاوران املاک با مراجعه‌کنندگان، ما را جزو صنوف گروه‌های شغلی یک قرار دهد، چراکه صنف مشاوران املاک در حال نابودی است و باید فکری برای این وضعیت کرد.
وی در واکنش به انتقادات برخی مسئولان وزارت راه و شهرسازی از صنف مشاوران املاک گفت: اگر بخش دولتی به مهم‌ترین وظیفه خود در تولید و عرضه مسکن بپردازد، گرانی‌ها تا این حد در بازار مسکن ایجاد نمی‌شود. مسکن اجتماعی که از روی کاغذ فراتر نرفت، سپس مسکن ملی را مطرح کردند و از سال ۱۳۹۸ قول دادند ۴۰۰ هزار واحد را تا دو سال به اتمام برسانند. الان چیزی که در عمل افتتاح کرده‌اند کمتر از ۴۰ هزار واحد است، یعنی به ۱۰ درصد وعده خود هم عمل نکرده‌اند. بعد می‌آیند و از مشاوران املاک انتقاد می‌کنند.
رئیس اتحادیه مشاوران املاک اظهار کرد: نه بازار مصالح، نه قیمت‌گذاری و نه سیاست‌گذاری، هیچ‌کدام در اختیار اتحادیه مشاوران املاک نیست. واقعیت این است که تعداد مسکن در شهر تهران کمتر از تقاضاست که علت اصلی آن به کاهش ساخت‌و‌ساز ناشی از سیاست‌های اشتباه مسئولان برمی‌گردد، اما طی سال‌های اخیر به محض اینکه مسکن گران می‌شد، پیکان انتقادات را به سمت ما می‌گرفتند.
به نظرم این رفتار مسئولان نوعی شانه خالی کردن از مسئولیت است. بی‌برنامگی خودتان را گردن دیگران نیندازید.