اقتصاد ۲۴- کارتل‌های بزرگ مکزیک که با دارابودن پول‌های هنگفت از قدرت زیادی برخوردار و بخش‌های زیادی از خاک این کشور را در اختیار دارند، در یک دهه اخیر به چالشی بزرگ برای قانون و دولت مکزیک تبدیل شده است.
بخش عظیمی از گردش پول در مکزیک و درآمد‌های غیرشفافی که در این دولت وجود دارد، مربوط به گروه‌های قاچاق و تبهکاری است که علاوه بر تجارت موادمخدر، در حوزه نفت و انرژی هم وارد عرصه شده و دولت این کشور را وارد چالش بزرگی کرده است.
سرقت سیستماتیک نفت خام و فرآورده‌های نفتی به ویژه سرقت گازوییل از دیرباز یکی از مشکلات صنعت نفت مکزیک بوده است. تخمین زده می‌شود که این گروه‌های جرایم سازمان یافته سالانه ۴۰۰ میلیون دلار درآمد از سرقت نفت و فرآورده‌های نفتی به دست می‌آورند.
شرکت ملی نفت مکزیک (پمکس) در گزارشی ابعاد این معضل را منتشر کرده است؛ در این گزارش اعلام شده که آن‌ها در سال‌های اخیر به صورت میانگین ۶/۱ میلیارد دلار خسارت سالانه به دلیل سرقت نفت داشته‌اند.
روش سرقت
سرقت نفت و فرآورده‌های نفتی در این کشور بحران زده امریکای لاتین عموماً با استفاده از روش برداشت مخفیانه نفت از خطوط لوله انجام می‌شود. این شرکت ملی نفتی که با کاهش تولید و افزایش بدهی‌ها دست و پنجه نرم می‌کند، با افزایش سرقت نفت و فرآورده‌های نفتی با چالشی بزرگ روبه‌رو شده است. در سال ۲۰۱۸ میلادی ۱۵ هزار مورد سرقت نفت از شبکه خطوط لوله ۱۰۵۶۳ مایلی انتقال نفت و فرآورده‌های نفتی این کشور گزارش شده است.
شرکت ملی نفت مکزیک اعلام کرده که روزانه ۷۴ هزار بشکه نفت خام تولیدی این شرکت سرقت شده است.
به دلیل هرج و مرج کنونی حاکم بر این کشور، پلیس مکزیک قادر به مقابله با سارقان نفت نیست. نیرو‌های ارتش نیز اعلام کرده‌اند به دلیل مجهزبودن سارقان به خودرو‌های زره‌پوش و سلاح‌های مختلف اتوماتیک تمایلی به رویارویی با آن‌ها ندارند. سرقت نفت مکزیک تأثیر قابل توجهی بر اقتصاد مکزیک دارد. سالانه ۲درصد تولید ناخالص داخلی و ۶درصد درآمد‌های صادراتی مکزیک از بخش نفت تأمین می‌شود. سرقت نفت تأثیر زیادی بر عملکرد شرکت پیمکس و درآمد‌های دولت مکزیک داشته است.
بیشتر بخوانید: رقابت ایران و فرانسه در برداشت نفت!
اندرز مانویان لوپز اوبرادور، رئیس‌جمهور مکزیک چندی پیش دستور داد تا اقدامات گسترده‌تری برای مقابله با این معضل برداشته شود. در سال گذشته میزان سرقت روزانه نفت از شبکه خطوط لوله مکزیک به ۶ هزار بشکه کاهش یافت، اما تنها شاهد کاهش ۱۰ درصدی نفت سرقت شده بوده‌ایم. هرچند در مورد درست بودن این آمار نیز اختلاف‌نظر‌هایی وجود دارد و کارشناسان معتقدند با ورود کارتل‌های موادمخدر به این بازار شاهد بدترشدن شرایط هستیم.
مقابله با دزد‌های نفتی
همه‌گیری ویروس کرونا باعث شد تا تولید ناخالص داخلی مکزیک در سال گذشته میلادی ۲/۸ درصد کاهش یابد. رشد بیکاری و تورم نیز فشار زیادی بر شهروندان مکزیکی وارد کرده است. در این شرایط، سازمان‌های مافیایی تلاش کرده‌اند تا بر میزان سرقت نفت خود بیفزایند.
گزارش‌های منتشر شده رسمی نشان می‌دهد در فاصله ماه‌های ژانویه تا آوریل سال ۲۰۲۱ میلادی تعداد شیر‌های نصب شده روی خط لوله‌های انتقال نفت و فرآورده‌های نفتی مکزیک نسبت به سال پیش از آن با رشد نگران‌کننده ۵/۹ درصد روبه‌رو شده است. در سال ۲۰۱۹ میلادی، تعداد شیر‌های نصب شده ۱۳ هزار مورد و در سال ۲۰۲۰ میلادی ۱۱ هزار مورد گزارش شده است.
ایالت‌های هیدالگو، پویبلا و مکزیکو مهم‌ترین مراکز سرقت نفت این کشور محسوب می‌شوند. در ایالت مکزیکو بیشترین موارد سرقت نفت مربوط به فرآورده‌های نفتی تولید شده در پالایشگاه‌های این ایالت بوده است.
افزایش میزان کشف سرقت نفت از سوی دولت مکزیک نشان می‌دهد که میزان سرقت غیرمجاز انواع فرآورده‌های نفتی با افزایش روبه‌رو شده و در دو ماه نخست سال جاری میلادی ۷۹۴ مورد سرقت نفت در ایالت هیدالگو کشف شده و در سال ۲۰۲۰ میلادی رقم مشابه ۵۸۲ مورد بوده است.
رشد ۳۷ درصدی موارد کشف شده سرقت نفت نشان می‌دهد که به دلیل افول شاخص‌های اقتصادی در دوره همه‌گیری ویروس کرونا شاهد رشد جرایم سازمان یافته بوده‌ایم. از سوی دیگر، با ورود کارتل‌های موادمخدر به این بازار غیرقانونی، میزان سرقت‌ها افزایش یافته است.
در سال‌های اخیر، سارقان از روش ایجاد تونل زیرزمینی و ایجاد اتصال غیرمجاز به خط لوله‌های انتقال نفت و انتقال نفت سرقت شده به مخازن بزرگ جمع‌آوری استفاده می‌کنند. تاکنون ده‌ها مورد انفجار، آتش‌سوزی و نشت نفت نیز در این سرقت‌ها روی داده که به مرگ و زخمی شدن ده‌ها نفر از قاچاقچیان منجر شده است.
این بازی ادامه دارد.