اقتصاد ۲۴- میرا قربانی فر-با دستور سیدابراهیم رئیسی، رییس جمهور با صدور حکمی «سید مسعود میرکاظمی» را به سمت معاون رئیس جمهور و رئیس سازمان برنامه و بودجه کشور منصوب کرد.
سید مسعود میرکاظمی، متولد ۱۳۳۹ در شهر تهران است. او دارای مدرک تحصیلی دکتری مهندسی صنایع است و پیش از این مسولیت‌هایی همچون وزیر نفت در دولت نهم ، وزیر بازرگانی در دولت دهم، نماینده تهران در مجلس نهم و رئیس کمیسیون انرژی مجلس، عضو هیات امنای بنیاد بهره‌وری موقوفات آستان قدس رضوی، عضو و رئیس هیات مدیره سازمان اقتصادی رضوی، رئیس مرکز مطالعات بنیادی انقلاب اسلامی، رئیس دانشگاه شاهد، رئیس مرکز مطالعات لجستیک و مدیرعامل سازمان اتکا را برعهده داشته است.
از مهم ترین موارد مربوط به وی در دوران تصدی به‌عنوان وزیر نفت، تصفیه گسترده مدیران ارشد صنعت نفت ایران است، که طی مدت کمتر از ۱ سال، بیش از ۲۵۰ مدیر ارشد و کارشناس نفتی خانه‌نشین شدند.
میرکاظمی در جایگاه وزیر نفت، به دلیل عدم تجربه، تخصص و آگاهی لازم، زنجیره‌ای از اشتباهات ریز و درشت را مرتکب شد، که در نهایت به برکناری وی از وزارت نفت انجامید.
اولین راه به دولت در دوران احمدی نژاد
محمود احمدی‌نژاد در تاریخ ۲۳ مرداد ۱۳۸۴ میرکاظمی را برای تصدی وزارت بازرگانی به مجلس معرفی کرد. او عضو رسمی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی است. مسعود میرکاظمی در نهایت، چهل و پنج سالگی به وزارت رسید و در طول ۴ سال فعالیت در وزارت بازرگانی با کوله باری از موضوعات ریز و درشت مواجه شد.
میرکاظمی در سال ۱۳۸۴ در جایگاه وزیر بازرگانی، به‌دلیل افزایش بی‌رویه قیمت شکر، کمبود آن در بازار و عدم وجود شکر در کارخانه‌ها و همچنین مصوبه شورای امنیت ملی کشور مبنی بر افزایش ذخیره استراتژیک شکر کشور به دو برابر، مجوز واردات شکر را صادر نمود.
سونامی ویرانگر در دوران صدارت نفت
مسعود میرکاظمی در نهایت اما با کسب ۱۴۷ رأی، از مجموع ۲۸۶ رأی موجود در مجلس، کمترین رأی اعتماد در میان سایر وزرای دولت دهم را، به خود اختصاص دادو وزارتخانه نفت اسباب کشی کرد.
او با شعار «صنعت نفت، پیشران اقتصاد ایران» پای در مهم‌ترین ساختمان خیابان طالقانی تهران گذاشت.
در دوران فعالیت میرکاظمی در جایگاه وزیر نفت، تصفیه مدیران ارشد صنعت نفت انجام شد، که طی مدت کمتر از ۱ سال، بیش از ۲۵۰ مدیر ارشد در وزارت نفت و شرکت‌های تابعه آن همچون؛ شرکت ملی نفت ایران، شرکت ملی گاز ایران، شرکت ملی صنایع پتروشیمی ایران، شرکت ملی پالایش و پخش فراورده‌های نفتی ایران، شرکت ملی مناطق نفت‌خیز جنوب و سایر شرکت‌های فرعی، تا سطح مدیران روابط عمومی، از سِمَتِ خود برکنار شدند و اغلب افرادی بدون تجربه کاری در صنعت نفت و عمدتأ ناکارآمد، از شرکت‌های خودروسازی، وزارت بازرگانی و فروشگاه اتکا، یا بعضأ از رتبه‌های بسیار پایین سازمانی صنعت نفت، به‌جای آن‌ها منصوب شدند، که در عمل، کاهش شدید تولید نفت و گاز را، در پی داشت. اقدامات میرکاظمی به سونامی تغییرات نفتی تعبیر شد.
طرح استیضاح مسعود میرکاظمی از وزارت نفت دو بار کلید خورد. گفته می‌شد آمار متناقض معاونان وزیر نفت در مورد واردات بنزین، بیش از سقف مصوب بودجه و نامشخص بودن قرارداد خط لوله صلح از علل این استیضاح بود. بر این اساس، وزیر نفت دو بار به مجلس فراخوانده شد تا به سوالات نمایندگان پاسخ دهد و در نهایت پاسخ‌های وی نمایندگان را اقناع نمود و در سمت خود باقی ماند.
مسعود میرکاظمی و خطا در مساله سوآپ ها
در دوران ۲ ساله «مسعود میرکاظمی» در وزارت نفت، به دلیل یک گزارش اشتباه، دستور توقف سوآپ نفت ایران، از کشور‌های حاشیه دریای خزر را صادر کرد؛ تجارتی که نزدیک به یک دهه در ایران، با دیپلماسی انرژی دولت اصلاحات شکل گرفته بود، به یکباره با عدم آگاهی میرکاظمی متوقف شد.
پس از خروج میرکاظمی از بدنه صنعت نفت، تلاش‌های شرکت ملی نفت ایران و وزیر وقت نفت هم برای احیای سوآپ نفت نتیجه نداد و هم‌اکنون ترکمنستان و قزاقستان با حذف ایران، تمامی نفت سوآپ خود را از مسیر خط لوله بی‌تی‌سی آذربایجان، همچنین از طریق روسیه، به بازار‌های جهانی ارسال می‌کنند. از سوی دیگر با شکایت کشور‌های طرف قرارداد سواپ نفت، به دلیل فسخ یکطرفه قرارداد از سوی ایران، قطعأ در آینده‌ای نه چندان دور، وزارت نفت ایران، جریمه‌ای چند میلیارد دلاری را متحمل خواهد شد.
حال با چنین کارنامه ای سرشار از اشتباه و خطا میرکاظمی راهی سازمان برنامه و بودجه کشور شده است. سازمانی که مشکلاتی بسیار دارد و می تواند مشکلاتی مضاعف بر دوش کشور بگذارد.
بحران ها و چالش ها سازمان برنامه و بودجه
«آیندگان به نیکی از عملکرد همکارانم یاد خواهند کرد»
این جمله‌ای است که محمدباقر نوبخت معاون رییس جمهور و رییس سازمان مدیریت و برنامه ریزی کشور در مراسم تجلیل از هشت سال فعالیت جامع نگر و مشا رکتی و ... که با حضور کارشناسان و کارکنان سازمان برگزار شده بود؛ گفت و استدلال کرد: «از سال ۱۳۹۷ به بعد؛ با وجود کاهش درآمد‌های نفتی؛ حتی یک روز هم در پرداخت حقوق و یارانه‌ها تعویق نیفتاد.»
گرچه مهم‌ترین چهره اقتصادی دولت روحانی به هنگام وداع با همکارانش پیش بینی کرد که با استقرار رییس جدید هم تحول جدی صورت نخواهد گرفت؛ اما کسی که از طرف رییس جمهور جدید صاحب صندلی ریاست بر سازمان برنامه ریزی و مدیریت کشور خواهد شد کار سختی در پیش دارد.
زیرا که در صورت عدم رفع تحریم‌ها و تداوم سیر نزولی درآمد‌های نفتی باید علاوه بر کار‌های سخت قبلی؛ برای تحقق وعد‌های رنگارنگ ریاست دولت سیزدهم که ایحاد یک میلیون شغل و احداث یک میلیون واحد مسکونی در سال تنها دو فقره اش هستند؛ تامین اعتبار کند.
بی تردید بهبود وضعیت معیشتی و فساد ستیزی دو راس مهم از چند ضلعی برنامه دولت رئیسی است. مطالباتی تحقق آن‌ها باید با اندیشه و کوشش رییس جدید و پرسنل این سازمان طراحی خواهد شد.
شوربختانه این که گویا امروز بار دیگر این سازمان در شرایط سال‌های آعاز تاسیس قرار گرفته است. یعنی زمانی که خداداد فرمانفرمائیان هدف از بنیان‌گذاری آن را یافتن راهی برای انجام پروژه‌هایی که سیستم «پرفساد و تودرتوی آن دوره» از انجام آن‌ها عاجز بود؛ عنوان کرد.