اقتصاد ۲۴-اتحادیه اروپا به کشور‌های هم‌مرز با افغانستان که با هجوم مهاجران از سوی این کشور روبرو می‌شوند، کمک مالی می‌کند.
جوزپ بورل، رئیس دستگاه دیپلماسی اتحادیه اروپا در مصاحبه‌ای با روزنامه ایتالیایی «کوریه‌ره دلاسرا» که متن آن روز دوشنبه ۳۰ اوت (۹ شهریور) منتشر شد از ایده کمک مالی اتحادیه اروپا به کشور‌های هم‌مرز با افغانستان که ممکن است از این پس مجبور به پذیرش تعداد زیادی از پناهندگان افغان شوند، حمایت کرد.
بورل در پاسخ به این پرسش که اتحادیه اروپا چگونه می‌تواند به کسانی کمک کند که مایل به خروج از افغانستان هستند، اما نمی‌توانند، گفت: «ما در حال حاضر کمک‌های بشردوستانه خود در این زمینه را از ۵۰ به ۲۰۰ میلیون یورو افزایش داده‌ایم تا به آن‌ها در نیاز‌های فوری‌شان کمک کنیم. آن‌ها با مشکلات پرشماری مانند قحطی و تغییرات آب و هوایی روبرو هستند که خود سبب ایجاد بحران‌های انسانی بزرگ‌تری می‌شوند. اگر زنان مجبور به ترک شغل خود شوند، آن هم مشکل دیگری خواهد بود. به همین دلیل است که ما باید به ارائه کمک‌های بشردوستانه به مردم افغانستان ادامه دهیم.»
خبرنگار روزنامه ایتالیایی از بورل پرسیده است: «آیا این درست است که اتحادیه اروپا به کشور‌هایی مانند ازبکستان، تاجیکستان، پاکستان و حتی ایران پول می‌دهد تا پناهندگان افغان را که اتحادیه نمی‌خواهد بپذیرد، نزد خود نگه دارند؟»
آقای بورل در پاسخ گفت: «آنچه حقیقت دارد این است که ما مجبوریم همکاری خود را با کشور‌های همسایه برای حل مسائل مربوط به افغانستان افزایش دهیم. ما باید در اولین موج پناهندگی به آن‌ها کمک کنیم. افغان‌هایی که از کشور فرار کرده‌اند در وهله اول به رم نمی‌رسند، اما شاید به تاشکند برسند. ما باید به کشور‌هایی که در خط مقدم خواهند بود، کمک کنیم».
اتحادیه اروپا در سال ۲۰۱۶ بر اساس توافقی با ترکیه در ازای کمک مالی به این کشور، از ورود شمار بیشتری از پناهجویان عمدتا سوری ممانعت کرد.
جوزپ بورل در پاسخ به پرسش دیگری با مقایسه وضعیت امروز افغانستان و مهاجران سوریه در آن سال، به صراحت تأکید کرد که کشور‌های همسایه افغانستان کمک مالی دریافت خواهند کرد و افزود: «اروپا برای پذیرفتن پناهجویان محدودیت‌هایی دارد و بدون همکاری قوی دیگران نمی‌توان کاری انجام داد. کشور‌های همسایه (افغانستان) بیشتر و پیشتر از اروپا درگیر این مسئله خواهند شد؛ بنابراین بله، این هم به معنای ارائه حمایت مالی به این کشورهاست، همانطور که با ترکیه رفتار کردیم.»
«شکست» غرب در افغانستان
بورل در پاسخ به این پرسش که آیا خروج کامل نیرو‌های غربی از افغانستان به «پایان» جنگ است یا «آغاز» جنگ جدید داخلی بین جناح‌های مختلف بنیادگرا مانند آنچه در سوریه اتفاق افتاد، گفت: «این برای مردم افغانستان فاجعه و برای جهان غرب شکست است و در روابط بین‌الملل تغییر ایجاد می‌کند... آیا این پایان جنگ است؟ این پایان حضور نظامیان غربی در افغانستان است، اما من مطمئن نیستم که خود افغان‌ها در میان خودشان شروع به جنگ کنند، چون بخشی از افغانستان، یعنی پنجشیر تحت کنترل طالبان نیست و همه هم از طالبان حمایت نمی‌کنند.»
وی با این حال افزود: «اما مطمئناً برای ما این پایان داستان نیست، زیرا باید به حمایت از مردم افغانستان ادامه دهیم.»
استقلال نظامی اروپا از آمریکا
به گفته رئیس دستگاه سیاست خارجی اتحادیه اروپا، رویداد‌های افغانستان همچنین نشان می‌دهد که این اتحادیه باید «خودمختاری راهبردی» نظامی خود را تقویت کرده و وابستگی‌اش را به ایالات متحده در این زمینه کاهش دهد.
او روز یکشنبه نیز در مصاحبه دیگری با خبرگزاری فرانسه گفته بود که سقوط کابل و به قدرت رسیدن طالبان و تلاش سردرگم و آشفته جامعه جهانی برای تخلیه نیرو‌ها از افغانستان نشان می‌دهد که اروپا باید مستقل از ایالات متحده ظرفیت نظامی خود را توسعه دهد.
این سیاستمدار اسپانیایی گفت: «من به شدت از راهی که اروپا در افغانستان طی کرده، پشیمانم. مشکل اصلی این بود که در اتفاقات اخیر، هیچ کس نظر اروپایی‌ها را نپرسید.»
آقای بورل که هماهنگ کننده راهبرد سیاست خارجی ۲۷ کشور عضو اتحادیه اروپاست با زیر سوال بردن تصمیمات متحد اصلی اروپا یعنی کاخ سفید، تاکید کرد که «برخی از کشور‌ها باید از خود در مورد داشتن چنین متحدی (آمریکا) سوال کنند چرا که همانطور که جو بایدن گفت، ایالات متحده نمی‌خواهد به خاطر آن‌ها با دیگران بجنگد.»
نماینده دستگاه سیاست خارجی و امور امنیتی اتحادیه اروپا معتقد است که راهبرد‌های اروپایی‌ها نسبت به متحد آمریکایی‌شان در قبال افغانستان باید متفاوت باشد و یکی از دلایل آن «نزدیک بودن جغرافیایی این کشور (افغانستان) به اروپا و تاثیرات محسوس آن» است.
ارتش ۵ هزار نفری برای اروپا
جوزپ بورل در بخش مهمی از سخنانش با اشاره به پیشنهاد پیشین امانوئل ماکرون و آنگلا مرکل، رهبران فرانسه و آلمان مبنی بر تشکیل «ارتش مشترک اروپایی» گفت: «اروپایی‌ها حق انتخاب ندارند. ما باید خود را سازماندهی کنیم تا با جهان همان طور که هست برخورد کنیم و نه با دنیایی که ما رؤیای آن را داریم.»
اتحادیه اروپا در حال توسعه پروژه‌ای است که آنرا «قطب‌نمای راهبردی» می‌خوانند. طبق این برنامه قراراست که اروپا، همان طور که ماکرون پیشتر اعلام کرده بود، به یک «خود مختاری راهبردی» برسد.
جوزپ بورل می‌گوید تنها یک «نیروی واکنش نظامی مشترک» می‌تواند کارگشای چنین «خودمختاری راهبردی» باشد. در حال حاضر تنها «برنامه مشترک دفاعی» که کشور‌های اتحادیه اروپا در آن عضویت دارند، ناتو است.
وزیر خارجه پیشین اسپانیا با یادآوری حضور ۶ هزار نیروی آمریکایی برای انجام عملیات انتقال افراد از فرودگاه کابل گفت که «اروپا باید بتواند دست کم ۵ هزار نفر نیروی نظامی آماده برای انجام عملیات مستقل از جمله در افغانستان» در اختیار داشته باشد.
وی با رد وضعیت دو قطبی جهان میان دو ابرقدرت آمریکا و چین گفت که شرایط امروز در جهان «چندقطبی» است و اتحادیه اروپا باید یکی از این قطب‌های قدرتمند باشد.
یورونیوز