اقتصاد ۲۴- بررسی قیمت خرده فروشی هر شانه ۳۰ عددی تخم‌مرغ در سطح شهر تهران، حاکی از فروش این محصول به نرخ ۵۰ تا ۶۰ هزار تومان، بنابر کیفیت و اندازه این محصول به مشتریان است.
با ناصر نبی پور، رئیس اتحادیه مرغ تخم‌گذار استان تهران، در مورد وضعیت کنونی بازار و چشم‌انداز تولید و عرضه تخم‌مرغ گفتگو کرده‌ایم.
علت اصلی افزایش قیمت خرده فروشی تخم‌مرغ در چند هفته اخیر چیست؟
واقعیت آن است که قیمت تخم‌مرغ برای مرغداران نسبت به چند ماه گذشته، افزایش چندانی نداشته است؛ زیرا قرار بوده دولت نرخ مصوب جدید تخم‌مرغ را اعلام کند، اما از انجام این کار خودداری کرده است.
اکنون قیمت تمام شده هرکیلوگرم تخم‌مرغ در مرغداری‌ها برای مرغدار ۱۷ هزار تومان است و دولت نیز با همین نرخ تخم‌مرغ را خریداری می‌کند، اما نرخ مصوب تخم‌مرغ ۱۴ هزار تومان تعیین شده است؛ در واقع دولت به‌طور چراغ خاموش، تخم‌مرغ را گران کرده است.
با این شرایط قیمت مصوب تخم‌مرغ به‌زودی اصلاح خواهد شد. مسئولان قول داده‌اند که هرچه سریع‌تر این کار انجام شود.
اما اکنون نرخ خرده فروشی هر شانه ۳۰ عددی تخم‌مرغ از ۵۰ هزار تومان فراتر رفته است، علت این امر چیست؟
به دلیل کاهش تولید، عرضه تخم‌مرغ در بازار کاهش یافته و این امر زمینه افزایش قیمت خرده فروشی تخم‌مرغ را فراهم کرده، درحالی‌که مسئولان تنظیم بازار، ملاک تعیین قیمت خرده فروشی تخم‌مرغ را میادین میوه و تره بار و نه خرده فروشی‌های سطح شهر قرار می‌دهند و حتی زمانی که به‌دلیل رشد عرضه، دولت تخم‌مرغ را به جای نرخ مصوب ۱۴ هزار تومانی به قیمت هرکیلوگرم ۹ هزار تومان خریداری کرد نیز هیچ‌گاه هر شانه ۳۰ عددی این محصول در سطح بازار به قیمت ۳۵ تا ۳۶ هزار تومان عرضه نشد.
مسئولان تنظیم بازار، از خرید تخم‌مرغ به نرخ مصوب ۱۴ هزار تومانی برای ذخیره‌سازی خودداری کردند و به‌دلیل قیمت تمام‌شده بیش از ۱۶ هزار تومان، زیان مرغداران موجب کاهش جوجه ریزی، کشتار مرغ‌های تخم‌گذار و در نهایت کاهش تولید و عرضه این محصول شد. با این شرایط بود که ۱۴ میلیون قطعه مرغ تخم‌گذار در بهار امسال به‌دلیل ضرر و زیان مرغداران از چرخه تولید حذف شد و اکنون به‌دلیل کمبود عرضه، ناچار به واردات تخم‌مرغ از سایر کشور‌ها برای تامین نیاز بازار داخلی هستیم. افزایش اخیر قیمت تخم‌مرغ اتفاقی نبوده که ظرف چند روز شکل گیرد.
چرا قیمت مصوب تخم‌مرغ اصلاح نمی‌شود؟
با وجود ارائه مستندات هزینه تمام‌شده تولید تخم‌مرغ به ستاد تنظیم بازار، از ۴ماه پیش و پذیرش قیمت تمام‌شده حداقل ۱۷ هزار تومانی هر کیلوگرم از این محصول در مرغداری توسط مسئولان، به‌نظر می‌رسد سیاستگذاران جرأت اعلام نرخ مصوب واقعی تخم‌مرغ را ندارند.
قیمت تمام شده هر کیلوگرم تخم‌مرغ برای مرغداران در مرغداری ۱۸ هزار و ۸۸۹ تومان است که حتی با پذیرش این نرخ مصوب نیز قیمت خرده فروشی هر شانه تخم‌مرغ در بازار حداکثر ۴۲ تا ۴۳ هزار تومان است، اما اعلام نکردن نرخ مصوب واقعی تخم‌مرغ و ضعف نظارت بر بازار موجب عرضه چند نرخی و سوءاستفاده برخی فروشندگان از شرایط کنونی بازار تخم‌مرغ و افزایش قیمت هر شانه ۳۰ عددی این محصول به بیش از ۵۰ هزار تومان شده است.
میزان نیاز بازار و عرضه کنونی تخم‌مرغ چقدر است؟ آیا بازار با کمبود مواجه است؟
مرغداران، مرغ چندانی برای تولید تخم‌مرغ ندارند و اغلب این مرغ‌ها به کشتارگاه رفته و اغلب مرغداری‌های تخم‌گذار با ۶۰ درصد ظرفیت فعالیت می‌کنند. نیاز روزانه بازار به تخم‌مرغ ۳۶۰۰ تا ۳۷۰۰ تُن است که با این روند، ماهانه با کمبود ۵ هزار تن تخم‌مرغ مواجه هستیم.
بیشتربخوانید:قیمت تخم مرغ دوباره پر کشید؟
با توجه به این کمبود است که اکنون مجوز واردات ۱۰ هزار تن تخم‌مرغ خوراکی برای تنظیم بازار صادر شده و با واردات این محصول از برخی کشور‌های همسایه، مانند ترکیه در کنار عرضه تخم‌مرغ تولید داخل در مراکز عرضه مستقیم مانند میادین میوه و تره بار شهرداری و فروشگاه‌های زنجیره‌ای، شاهدکاهش و تثبیت قیمت هر شانه تخم‌مرغ در محدوده ۴۵ هزار تومان خواهیم بود.
سهم کمبود و گرانی نهاده‌ها از کاهش تولید تخم‌مرغ چقدر بوده است؟
فعلا مرغداران مشکل چندانی برای تامین نهاده‌های تولید، به نرخ مصوب، در سامانه بازارگاه ندارند، اگرچه هنوز هم فاصله زمان خرید تا تحویل نهاده‌ها به مرغداران زیاد است و در برخی موارد آن‌ها ناگزیر به خرید نهاده از بازار آزاد می‌شوند. اما قیمت جوجه یک روزه به بیش از ۲ برابر نرخ مصوب افزایش یافته است. به‌نحوی که قیمت مصوب جوجه یک روزه مرغ تخم‌گذار در شرایطی ۸ هزار تومان تعیین شده است که مرغداران این جوجه را به نرخ ۱۵ تا ۱۶ هزار تومان می‌خرند.
با توجه به افزایش تقاضای تخم‌مرغ در فصول سرد سال، چشم‌انداز بازار چگونه خواهد بود؟
به‌دلیل کاهش میزان تولید و شرایط حاکم بر بازار، احتمالا تا بهمن‌ماه امسال برای تامین نیاز بازار تخم‌مرغ با مشکل مواجه خواهیم بود. در واقع رشد هزینه تمام‌شده تولید و تعلل مسئولان در رسیدگی به مشکلات تولیدکنندگان و اصلاح نرخ مصوب تخم‌مرغ، موجب شده تخم‌مرغ با قیمت‌های بالا، به‌دست مصرف‌کنندگان برسد.