اقتصاد ۲۴- روز گذشته مرکز آمار گزارشی در خصوص نرخ بیکاری در تابستان سال جاری ارایه کرد که بر اساس یافتههای این مرکز نرخ بیکاری افراد ۱۵ ساله و بیشتر ۹.۶ درصد است که نسبت به تابستان سال ۹۹ افزایشی ۰.۱ درصدی داشته است. اگرچه این نشان میدهد در تابستان سال جاری وضعیت بیکاریهای ناشی از کرونا به حداقل ممکن رسیده، اما افزایش کم بیکاری در فاصله تابستان ۹۹ تا تابستان سال جاری به خوبی نشان میدهد که مشکلات ساختاری اقتصادی به گونهای است که نرخ بیکاری با وجود کمتر شدن آثار جانبی کرونا، اما کمتر از ۹ درصد نخواهد بود. در تابستان ۱۴۰۰، به میزان ٤١,١ درصد جمعیت ١٥ ساله و بیشتر از نظر اقتصادی فعال بودهاند، یعنی در گروه شاغلان یا بیکاران قرار گرفتهاند. این میزان حدود ۲۵ میلیون و ۹۰۱ هزار نفر بودند. از این تعداد ۲۳.۴ میلیون نفر در زمره افراد شاغل قرار گرفتند که نسبت به فصل مشابه سال قبل ١٣٧ هزار نفر کاهش داشته و دو میلیون و ۵۰۰ هزار نفر نیز در گروه افراد بیکار قرار گرفتند. نرخ مشارکت در اقتصاد که همان ۴۱.۱ درصد است نسبت به تابستان سال ۹۹ کاهشی ۰.۷ درصدی داشته است. بدین معنا که طی این مدت افرادی از گروه فعال یا غیرفعال اقتصادی خارج شدند و ترجیح میدهند کار نکنند. بنابراین در پرسشنامهها خود را جویای کار یا شاغل معرفی نمیکنند. در بخش دیگری از گزارش مرکز آمار تعداد افرادی که اشتغال ناقص دارند، دو میلیون و ۲۱۸ هزار نفر عنوان شده که آمار بالایی است. در واقع این افراد کمتر از ۴۴ ساعت در هفته کار میکنند. بخش دیگری از این گزارش به بیان نسبت جمعیت شاغل ۱۵ ساله و بیشتر میپردازد که با استناد به آن ۳۷.۲ درصد از جمعیت در سن کار، مشغولند که سهم مردان بیشتر از زنان بوده است.
بیکاری جمعیت تحصیلکردهها
نرخ بیکاری جمعیت تحصیلکرده در تابستان سال جاری به ۱۴.۲ درصد رسید که نسبت به فصل مشابه سال ۹۹ کاهشی نیمدرصدی داشته است. یک میلیون و ۱۲ هزار نفر از افرادی که تحصیلات عالی دارند در تابستان بیکار بودند که کاهشی بیش از ۴ هزار نفری را نشان میدهد. نرخ بیکاری مردان تحصیلکرده در تابستان سال جاری ۹.۷ درصد یا ۴۷۴ هزار نفر بود درحالیکه نرخ بیکاری زنان تحصیلکرده با ۱.۱ درصد افزایش به ۲۵ درصد رسید. در تابستان ۱۴۰۰ حدود ۵۳۸ هزار زن تحصیلکرده بیکار بودند که نسبت به تابستان ۹۹ افزایشی حدود ۴۰ هزار نفری داشته است. سهم جمعیت تحصیلکرده از کل بیکاران ۴۰.۶ درصد بود که کاهشی ۰.۱ واحد درصدی را نسبت به فصل مشابه سال ۹۹ نشان میدهد؛ اگرچه این کاهش بسیار جزیی است و همچنان بیکاری تحصیلکردهها جزو مهمترین مشکلات اقتصادی به شمار میرود.
بیشتر بخوانید: رشد ۲۶ درصدی اشتغال صنعتی در ۵ ماه نخست امسال
اشتغال بخشهای مختلف
بررسی اشتغال در بخشهای عمده اقتصادی نشان میدهد که در تابستان ۱۴۰۰، بخش خدمات با ٤٨,٨ درصد بیشترین سهم اشتغال را به خود اختصاص داده است. بخش خدمات که مهمترین بخش اقتصادی کشور است از زمان شیوع ویروس کرونا و اعمال محدودیتها در فعالیتهای اقتصادی، با مشکلات بسیاری مواجه شده بود و به نظر میرسد همچنان نیز با آن مشکلات دست به گریبان است. هر چند از شدت آن کاسته شده است؛ این بخش طی دو فصل تابستان ۹۹ تا تابستان سال جاری حدود ۱۰۴ هزار به شاغلان این بخش اضافه شده است. در مراتب بعدی بخشهای صنعت با ٣٣,٨ درصد و کشاورزی با ١٧.٤ درصد قرار دارند. ۴۰ هزار نفر در تابستان سال جاری به بخش صنعت اضافه شدهاند، اما برای بخش کشاورزی وضعیت به گونه دیگری بود و بیش از ۲۸۴ هزار نفر از شاغلان این بخش کاسته شدند.
کاهش نرخ مشارکت در روستاها
نرخ مشارکت اقتصادی جمعیت ۱۵ ساله و بیشتر در مناطق شهری ۴۰.۴ درصد یا حدود ۱۹ و نیم میلیون نفر گزارش شد. این نرخ برای مناطق روستایی حدود ۴۳.۵ درصد یا ۶.۳۳ میلیون نفر بوده است. در مناطق شهری و در تابستان سال جاری حدود ۱۱۵.۵ هزار نفر به جمعیت مشارکتکنندگان در اقتصاد افزوده شده حال آنکه وضعیت برای روستاها به گونه دیگری بوده و ۲۳۳.۳ هزار نفر از آن کاسته شده است. شاید مهمترین دلیل آن تعطیلی بنگاههای خدماتی و فعالیتهایی که مرتبط با بخش خدمات است.