اقتصاد ۲۴ - مریم بهنام راد: هنوز بیلبورد‌های تبلیغات "جمعه ارزون" در خیابان‌ها و سر در برخی فروشگاه‌های بزرگ و کوچک شهر برافراشته است.
بلک فرایدی، آخرین جمعه ماه نوامبر است که در کشور‌های غربی و به خصوص امریکا زنگ‌ها برای شروع خرید کریسمس با تخفیف‌های بالا را به صدا در می‌آید. در سال‌های اخیر همزمان با حراج سراسری در دنیا، سایت‌های ایرانی دست به خلاقیت زدند تا اجناس خود را در قالب حراج و تخفیف بالا به فروش برسانند، اما بی‌تعهدی‌ها نسبت به گرانی قبل از حراج و قیمت‌های غیر‌منطقی، بی‌کیفیتی محصولات، تبلیغ‌های غیر‌واقعی محصولات نسبت به اصل جنس موجود، عدم تحویل به موقع اجناس، در نبود نظارت نهاد‌های مسئول، سود میلیاردی را به جیب مسئولان این سایت‌ها سرازیر و مردم را متضرر و ناراضی کرده است.
بازی فروشگاه‌ها و نمایندگی برند‌های مطرح در برگزاری فروش‌های فوق العاده سال‌هاست تنها جیب خریداران را با ترفند‌های مختلف خالی می‌کند.
مشخص نیست حراجی‌های فیزیکی و مجازی فروشگاه‌های بزرگ و معتبر و سایت‌های اینترنتی تقلبی است یا با نام فروش فوق العاده در عرضه و قیمت گذاری کالا‌ها تقلب می‌شود؟!
حراج کالا‌های مختلف در طول سال از سوی فروشگاه‌ها با اعمال تخفیف‌ها تا سقف ۹۰ درصد بدون نظارت در بازار سرو صدای زیادی راه می‌اندازد. چند سالی است که موضوع جمعه سیاه یا حراج جمعه در ایران نیز مطرح شده است.
شاید جمعه سیاه در سراسر جهان به نوعی یک فرصت است تا فروشگاه‌ها بتوانند به بسیاری از اهداف خود در زمینه تبلیغات و فروش بیشتر برسند، اما در ایران برخی سوء استفاده کنندگان در این روز به بهانه تخفیف، کلاهی بزرگی بر سر تک تک خریدارن می‌گذارند.
در رویداد جمعه سیاه، فروشگاه‌های خرید آنلاین با تبلیغات باور نکردنی و دور از ذهن حضور دارند. امسال نیزهمین سایت‌های از روز پنجشنبه چهارم تا هفتم آذر در "جمعه ارزون " شرکت کردند.
برخی از این شرکت‌ها برای برخی از خدمات خود تخفیف‌های مناسبی را در نظر گرفته بودند. فروشگاه‌های دیجی کالا، بانی مد، ایمالز، تگموند، برآیند، فیلیمو، بیگ‌تم، اقامت۲۴، آسیاتک و فروشگاه‌های بسیار دیگری مانند دلیچی، زنبیل، خانومی، شیکسون،های شیائومی و… شرکت‌های خدماتی فراوانی نیزاز جمله آچاره، پاکلین، فرا محتوا، فیدیبو و … در جمعه سیاه تخفیف‌های را بر روی خدمات خود اعمال و به ظاهر اقدام به ارزان فروشی کرده اند.
قوانین برای کاهش تخلف در حراجی‌ها وجود دارد
حالا این سوال مطرح می‌شود، در این روز مردم خرید ارزان داشته اند؟ چراکه برخی مشتریان با توجه به سوابق گذشته چندان به قیمت‌ها در این تخفیفات اعتماد نداشته و این تصور قبل و بعد از برگزاری حراج وجود دارد که پیش از اعمال تخفیف‌ها افزایش قیمتی صورت می‌گیرد.
گرانی کالا و سوء استفاده از اطمینان مردم دو مقوله جدا از هم است، اما هر دو مورد تنها جیب مردم را خالی می‌کند. متأسفانه فروش‌های فوق العاده در ایران نوعی کاسبی برای کسب سود بیشتر است.
در همین رابطه فرانک رزاقی اسکویی، مشاوررئیس مرکز توسعه تجارت الکترونیکی در گفتگو با اقتصاد ۲۴ گفت: قانون‌های مصوب برای حراج‌های فیزیکی و الکترونیکی هیچ تفاوتی با هم ندارند و در هر دو حالت باید ضوابط و نظارت‌ها بر حراجی‌ها اعمال شود.
این مسئول یادآور شد: تعیین قیمت حراجی‌های فیزیکی فروشگاه‌ها با نظارت اتحادیه‌ها انجام می‌گیرد و در بخش فروشگاه‌های مجازی نیز اتحادیه کشوری کسب وکار‌های مجازی طبق قانون مجوز تعیین قیمت و نظارت و رسیدگی بر آن را دارد.
وی ادامه داد: حراج‌های فیزیکی مانند حراج‌های الکترونیکی در صورت بروز هر تخلف قابل ردیابی و رسیدگی است.
مشاوررئیس مرکز توسعه تجارت الکترونیکی تأکید داشت: حراج فروشگاه‌های الکترونیکی قطعاً باید تحت پوشش اتحادیه صنفی باشد و بخش شکایات نیز پیگیر تخلفات به وجود آمده در خرید و فروش‌های آنلاین می‌باشد.
رزاقی اسکویی گفت: قوانین حراجی‌ها کاملاً از سوی اتحادیه‌ها مشخص و اعلام شده است. این حق مردم است که از ضوابط و مقررات حراجی فروشگاه‌ها مطلع و در نهایت طبق آن اقدام به خرید اجناس و کالا‌های مود نیاز خود کنند.
وی ادامه داد: نباید تفاوتی از لحاظ مقررات فروش و قیمت گذاری، بین مجازی‌ها و فیزیکی‌ها قائل شوند.
رزاقی اسکویی در پاسخ به این سوال که چرا با وجود قانون مردم از نحوه قیمت درحراجی‌ها شکایت دارند؟ گفت: به هیچ عنوان نیازی به قوانین جدید درراستای تحقق برنامه فروش‌های فوق العاده نیست و تنها با همین قوانین موجود به بهترین شکل ممکن باید حراجی‌ها برگزار شود.
کلاه گذاشتن بر سر مردم با حراج‌های تقلبی
سجاد یکی از مشتریان فروشگاه‌های اینترنتی به اقتصاد ۲۴ می‌گوید: شاید لذت خرید کالا‌هایی مانند کفش برای یک عده فقط حضورفیزیکی در فروشگاه‌ها باشد، اما امروز با توجه به شرایط تردد و کرونا خرید کفش از فروشگاه‌های اینترنتی از لحاظ قیمت و زمان مرقون به صرفه است.
این کاربر اینترنتی درپاسخ به این سوال که خرید از حراجی‌های جمعه چقدر واقعی بوده است، گفت: یک هفته قبل از حراجی بزرگ سال، فروشگاه‌ها اقدام به گرانی بیش از ۷۰ درصدی کالا و محصولات خود کرده و در زمان موعود با تخفیف‌های دو رقمی، بالاتر از قیمت مصوب گذشته، مردم را ترغیب به خرید کرده‌اند.
سجاد ادامه داد: این اقدام تنها بی اعتمادی به همراه دارد و قطعاً افرادی که متضرر شده اند به سراغ این فروشگاه‌ها نخواهند رفت.
به گفته این کاربرفضای مجازی؛ زمانی که مشتری کالا از حراج فروشگاه‌های فیزیکی خرید می‌کند به محض هر مشکلی می‌تواند با متصدی و یا اتحادیه صنفی ارتباط برقرار کند و با مرجوع کردن یا جابجایی جنس کمتر متضرر شود. اما متأسفانه در این فضا (مجازی) دسترسی به این نوع رسیدگی‌ها بسیار سخت و در برخی مواقع نشدنی است.
سجاد با انتقاد از اینکه امسال مانند چند سال گذشته هیچ نظارتی بر روی قیمت کالا‌های "جمعه ارزون" نبود، ادامه داد: هجوم و استقبال مردم بدنبال تبلیغات فروشگاه‌های بزرگ و مطرح، جهت خرید کالای ارزان‌تر از گذشته بود. چراکه مردم به دلیل رکود و تورم اقتصادی توان کمتری جهت خرید کالا‌های مورد نیاز خود دارند از این رو در این روز و سایر حراجی‌ها بدنبال خرید با سود بیشتر هستند.
وی تصریح داشت: متأسفانه فروشگاه‌ها چند روز قبل از برگزاری حراج اقدام به افزایش قیمت کالا‌های خود داشتند و در روز جمعه با تخفیف فریبنده بازهم کلاه بر سر مردم گذاشتند.