اقتصاد ۲۴ - علی رغم آنکه قدمت زعفران ایران به ۳ هزار سال پیش باز می‌گردد، اما خام فروشی و فقدان شناسنامه یکی از چالش‌های پیش روی تولید این محصول به شمار می‌رود، این درحالی است که شورای ملی زعفران بحث شناسنامه دار کردن مزارع را از سال ۸۹ مطرح کرده است.
آمار‌ها نشان می‌دهد که بیش از ۹۰ درصد زعفران دنیا در ایران تولید می‌شود.
مسئولان و دست اندرکاران بخش کشاورزی براین باورند که شناسنامه دارکردن مزارع زعفران منجر به حفظ اصالت کالا و صیانت از محصول ایرانی است که با این وجود دیگر نگران ثبت زعفران با کیفیت ایرانی بنام دیگر کشور‌ها در بازار‌های هدف نیستیم، ضمن آنکه بنابر آمار مستند می‌توان برنامه ریزی مدونی برای توسعه بازار‌های هدف و کشت و کار این محصول داشت. این درحالی است که در شرایط کنونی آمار دقیقی از سطح زیرکشت و تولید این محصول نداریم و هرآنچه اعلام می‌شود، دقیق نیست که بتوان به ان استناد کرد.
حال به سراغ مسئولان ذی ربط می‌رویم تا درباره تاثیر شناسنامه دارکردن مزارع زعفران در امر تولید و صادرات و علل تعلل در اجرای این طرح طی سال‌های اخیر با خبر شویم:
آمار مستندی از سطح زیرکشت زعفران نداریم
غلامرضا میری نایب رئیس شورای ملی زعفران گفت: شناسنامه دار کردن مزارع زعفران یکی از مهم‌ترین اقداماتی است که باید آن را انجام داد.
وی گفت: در سال ۸۹ شورای ملی زعفران با همکاری جهاد کشاورزی طرح جامع زعفران را مطرح کرد و در کمیسیون کشاورزی و صحن علنی مجلس تصویب شد، اما تاکنون اقدامی در این خصوص انجام نشده است.
میری ادامه داد: با شناسنامه دار کردن مزارع زعفران، تمامی اراضی کد دریافت می‌کنند که با این وجود محصول زعفران از زمان برداشت.
تمامی فرآیند برداشت، سورت و بسته بندی و صادرات زعفران ثبت شده است. با شناسنامه دار کردن زعفران مزارع، استان و شهر مشخص است و کشور‌های دیگر نمی‌توانند زعفران تولید ایران را بنام خود ثبت کنند.
میری ادامه داد: آمار‌های مربوط به سطح زیرکشت و تولید برآوردی است و هم اکنون آمار مستندی از سطح زیرکشت زعفران در استان‌های خراسان رضوی نیست، هرچند برآورد می‌شود که سطح زیر کشت ۱۲۵ هزار هکتار است.
خام فروشی چالش جدی پیش روی تولید زعفران
سید جعفر حسینی مشاور اسبق نظام صنفی کشاورزی و منابع طبیعی گفت: زعفران ایران یکی از باکیفیت‌ترین زعفران‌های دنیاست که مورد پسند تمامی کشورهاست.
وی گفت: عدم برندسازی، فرآوری و خام فروشی این محصول موجب شده تا کمترین بهره را از زعفران داشته باشیم به طوریکه کشاورزان به دسترنج واقعی خود نرسیده است.
حسینی با تاکید بر برندسازی و تبلیغات گسترده زعفران ایران گفت: در توسعه کشت این محصول استراتژیک دقت لازم را نداریم و همواره توسعه کشت را بدون برنامه داشتیم که همین امر منجر به خرید حمایتی محصول در فصل برداشت شده است.
بیشتربخوانید:دلالان با پیش خرید زعفران به دنبال کسب سود هستند
این مقام مسئول ادامه داد: با وجود آنکه مصرف داخل جوابگوی کل تولید نیست؛ بنابراین صادرات نیازمند برنامه بلندمدت است که متاسفانه نبود استراتژی و برنامه مدون موجب شده تا از کشور‌های رقیب نوپا همچون افغانستان عقب بمانیم.
علی رغم آنکه طرح شناسنامه دار کردن زعفران در سال ۸۹ بصورت پایلوت در استان‌های خراسان رضوی و جنوبی اجرا شد، اما متاسفانه تاکنون اقدام جدی برای این موضوع صورت نگرفته است.
حسینی ادامه داد: اگر برنامه‌ها برمبنای صادرات محصولات فرآوری شده نگذاریم، از دنیا عقب هستیم، لذا از تولید تا صنایع تبدیلی و تکمیلی باید در قالب زنجیره دیده شود تا ایران به جایگاه واقعی برسد.
شناسنامه دار کردن مزارع زعفران مغفول ماند
علی حسینی عضو شورای ملی زعفران گفت: در شرایط فعلی آمار مربوط به سطح زیرکشت و تولید به دلیل عدم شناسنامه دار بودن مزارع زعفران مستند نیست.
وی گفت: با وجود آنکه ارائه آمار‌ها ممکن است با واقعیت اختلاف داشته باشد، بنابراین با شناسنامه دار کردن مزارع امکان رصد تولید و برنامه ریزی صادرات وجود دارد که متاسفانه این موضوع مغفول مانده است.
حسینی مدیریت تولید و تجارت را اولین مزیت شناسنامه دار کردن مزارع زعفران دانست و گفت: براین اساس استان‌ها و مراکزی را که می‌توانند محصول مناسب تولید کنند، باید حمایت کرد و در مقابل مناطقی که تولید صرفه اقتصادی ندارد، کشت‌های دیگر باید جایگزین شود.
به گفته این مقام مسئول، با شناسنامه دار کردن مزارع زعفران، تولید را باید بر مبنای نیاز دنیا و قیمت‌های عادلانه و منطقی مدیریت کرد.
حسینی در پایان گفت: با وجود آنکه شناسنامه دار کردن مزارع نیازمند هزینه اندکی است، اما اجرای آن برای آینده و مدیریت تولید به سبب ثبت مستند عملکرد‌ها ضروری است.