اقتصاد۲۴- میناسادات حسینی: وعده پرداخت یارانه جدید از محل حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی در بودجه ۱۴۰۱ معین شد؛ به این ترتیب که قرار شد ۱۰۰ هزار میلیارد تومان اعتبار ارز ترجیحی، حذف و یارانه ۴۰۰ هزار تومانی به مردم پرداخت شود. این وعده در حالی فعلا به فراموشی سپرده شده بود که محسن رضایی، معاون اقتصادی رئیس جمهور روز گذشته دوباره آن را بر سر زبان‌ها انداخت.
رضایی اعلام کرد با حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی، یارانه جدید بین ۳۰۰ تا ۴۰۰ هزار تومان به برخی دهک‌ها پرداخت می‌شود. البته رضایی مبلغ ۴۰۰ و ۳۰۰ هزارتومان اعلامی را قطعی نکرد و گفت: به‌زودی رقم قطعی را اعلام می‌کنیم. بر این اساس دهک‌های درآمدی اول تا پنجم مشمول این یارانه هستند؛ اما سوال اصلی این است که یارانه نقدی یا یارانه معیشتی دیگری در راه است؟
افزایش رفاه مردم از کانال نظام تامین اجتماعی
یک اقتصاددان به اقتصاد ۲۴ گفت: پرداخت این یارانه یعنی افزایش نقدینگی و تورم.
سید کمیل طیبی پرداخت این یارانه را در قالب یک نظام تامین اجتماعی برای افزایش رفاه مردم ضروری دانست و گفت: ابتدا این مساله مطرح می‌شود که آیا یارانه نقدی ۴۵ هزار تومانی، ۱۰ برابر می‌شود؟ و این یعنی هزینه‌هایی که دولت متحمل می‌شود و جزو تامین یارانه هاست در بودجه ۱۰ برابر می‌شود؟
تشدید تورم در سال ۱۴۰۱
این اقتصاددان ادامه داد: آیا دولت درآمد‌های جدیدی برای پرداخت این یارانه در اختیار دارد؟ درآمد‌های ناشی از مالیات از شرکت ها، بنگاه‌های اقتصادی و مردم؛ مردم که این روز‌ها قدرت خریدشان را از دست داده اند؛ شرکت‌های دولتی که فرار مالیاتی دارند و بنگاه‌های اقتصادی در رکود به سر می‌برند و شرایط مناسبی از لحاظ منابع مالی ندارند. بالاخره منبع تامین این میزان یارانه‌هایی که قرار است به شهروندان پرداخت شود، کجاست؟
طیبی ادامه داد: به فرض این منبع وجود داشته باشد، این کار باعث افزایش نقدینگی می‌شود. این نقدینگی اگر به صورت اعتبار باشد و از طریق استقراض از بانک مرکزی تامین شود، به منزله نشر پول است و تورم را به وجود می‌آورد.
بنیان غلط سیستم کوپنی
عضو هیات علمی دانشکده اقتصاد دانشگاه اصفهان گفت: ادعا می‌شود پرداخت یارانه در فرم‌های مختلف ازجمله کالابرگ و.. انجام می‌شود، ولی در هر صورت خود این نقدینگی اضافی و وجود این یارانه، تقاضای اضافه‌ای را در اقتصاد به وجود می‌آورد؛ تقاضای اضافه‌ای که مربوط به قشر محروم است.
بیشتر بخوانید: واریز ماهیانه ۴۰۰ هزار تومان یارانه به حساب هر فرد؟
طیبی ادامه داد: این تقاضای اضافه، بار تورمی به دنبال دارد، زیرا چند برابر شدن یارانه‌ها مثل افزایش حقوق و دستمزد عمل می‌کند که کاملا جنبه روانی دارد؛ زمانی که حقوق و دستمزد ۵۰ درصد افزایش یافت، دو برابر تورم به وجود آمد؛ بنابراین این نقدینگی و ایجاد شرایطی که در قالب کالابرگ باشد و به سمت سیستم کوپنی برود در این شرایط نه عملی است و نه کمک به اقتصاد می‌کند جز اینکه کسری بودجه دولت را افزایش می‌دهد و بار تورمی دارد و به نقدینگی غیرمولد دامن می‌زند و شرایط تورمی تشدیدکننده‌ای را به وجود می‌آورد.
منابع یارانه جدید صرف رفاه مردم شود
این اقتصاددان گفت: دولت به جای یارانه نقدی یا کالابرگ باید این منبع را در قالب یک نظام تامین اجتماعی استفاده کند؛ یعنی شهروندان برای تهیه کالا‌های ضروری هزینه بیشتری پرداخت نکنند و این کالا‌ها مشمول افزایش قیمت نشود یعنی نظام تامین اجتماعی بتواند تامین کننده این شرایط باشد که این زمانی خوب است که اولا منابع درآمدی آن تامین شده باشد و ثانیا اگر مبلغ هنگفتی است صرف زیرساخت‌ها شود تا بتواند رفاه را برای شهروندان فراهم بکند.
طیبی ادامه داد: به طور مثال، فرض کنید سیستم بهداشتی کشور سیستم فرسوده‌ای باشد که هزینه‌های شهروندان را بالا می‌برد. این منابع اگر قرار است صرف رفاه و بهبود زندگی شهروندان شود صرف این امور زیربنایی شود تا به صورت غیرمستقیم در یک بازه زمانی بیشتر شهروندان بتوانند از منافع آن بهره‌مند شوند بدون اینکه تورم فوق العاده‌ای را بخواهند تحمل کنند که خودش مالیات منفی است.