اقتصاد۲۴- شاخص قیمت تولیدکننده، شاخص مبلغی است که تولیدکننده در ازای یک واحد کالا یا خدمات خود از خریدار دریافت می‌کند. به عبارت دیگر، این مبلغ برابر است با قیمت پایه به علاوه هر نوع مالیات غیرقابل کسر بر محصول که تولیدکننده باید پرداخت کند منهای یارانه‌ای که تولیدکننده بر محصول خود دریافت می‌کند. پس به نوعی شاخص قیمت تولیدکننده اصطلاحا قیمت در کارخانه را ارایه می‌دهد. بنابراین مالیات بر ارزش افزوده و همچنین سود ناخالص عمده‌فروشی یا خرده‌فروشی عرضه‌کنندگان و هزینه‌های بیمه و حمل‌ونقل که به‌طور مجزا فاکتور شده، در قیمت تولیدکننده نقشی ندارد.
نرخ تورم تولیدکننده (شاخص بهای تولیدکننده) از جمله شاخص‌های قیمتی است که در بررسی روند سطح قیمت‌ها بررسی می‌شود و یکی از معیار‌هایی است که برای سنجش عملکرد اقتصادی، از سطح عمومی قیمت‌ها محاسبه و اعلام می‌شود. از این رو، تاثیر قابل‌توجهی بر تصمیم‌گیری صاحبان صنایع، سرمایه‌گذاران و حتی سیاست‌گذاران خواهد داشت. یکی از مهم‌ترین ابزار‌های ارزیابی تورم در بخش مصرف‌کننده و آنچه افراد جامعه در هر زمان تجربه می‌کنند بررسی تغییرات قیمت‌ها در سمت تولید است. به عبارت دیگر اگر هزینه تولید در هر بخش مصرفی در کشور رشد پیدا کند این رشد متعاقبا به مصرف‌کننده نیز منتقل شده و موجب افزایش تورم در بخش مورد نظر خواهد شد.
هدف از محاسبه نرخ تورم تولیدکننده، اندازه‌گیری تغییرات قیمت‌هایی است که تولیدکنندگان در ازای فرو ش کالا‌ها و خدمات خود دریافت می‌کنند. به عبارت دیگر می‌توان گفت که این شاخص، قیمت کالا‌ها در کارخانه و مبدا تولید را در نظر می‌گیرد. با بررسی این شاخص می‌توان از سطح تغییر قیمت‌ها در بازار کالا و خدمات مصرفی یا تورم اطلاع کسب کرد.
بیشتر بخوانید: نقش رایزنان بازرگانی در توسعه دیپلماسی اقتصادی
به بیان دیگر، هر افزایش یا کاهش قیمت در شاخص بهای تولیدکننده با یک وقفه زمانی در شاخص بهای مصرف‌کننده نیز مشاهده می‌شود. مطابق آنچه مرکز آمار ایران گزارش داده در فصل بهار امسال، شاخص قیمت کل تولیدکننده ٦٢٦,٤ بوده که نسبت به فصل قبل (تورم فصلی) ١٥.٨ درصد، نسبت به فصل مشابه سال قبل (تورم نقطه به نقطه) ٤٩.٣ درصد افزایش داشته و در چهارفصل منتهی به فصل جاری نسبت به دوره مشابه سال قبل (تورم سالانه) ٤٩.٧ درصد افزایش داشته است.
رشد تورم فصلی
در فصل بهار امسال، درصد تغییرات شاخص قیمت کل تولیدکننده نسبت به فصل قبل (تورم فصلی) ١٥,٨ درصد است که در مقایسه با همین اطلاع در فصل قبل (٤.٩ درصد)، ١٠.٩ واحد درصد افزایش داشته است. به عبارتی میانگین قیمت دریافتی توسط تولیدکنندگان به ازای تولید محصولات‌شان در داخل کشور، در فصل بهار ١٤٠١ نسبت به فصل قبل، ١٥.٨ درصد افزایش دارد. در این فصل بیشترین تورم فصلی با ٣٨.٥ درصد مربوط به گروه «کشاورزی» (تحت‌تاثیر حذف ارز ۴۲۰۰) و کمترین تورم فصلی با ٧.٤ درصد مربوط به گروه معدن است. در این فصل گروه «تولید، انتقال و توزیع برق» تورم ٠.٨- درصدی را تجربه کرده است.
افزایش تورم نقطه به نقطه تولیدکننده
در فصل بهار امسال، درصد تغییرات شاخص قیمت کل تولیدکننده نسبت به فصل مشابه سال قبل (تورم نقطه به نقطه) ٤٩,٣ درصد بوده که در مقایسه با همین اطلاع در فصل قبل (٤٢.٠ درصد)، ٧.٣ واحد درصد افزایش داشته است. به عبارتی، میانگین قیمت دریافتی تولیدکنندگان به ازای تولید در داخل کشور، در فصل بهار ١٤٠١ نسبت به دوره مشابه سال قبل ٤٩.٣ درصد افزایش دارد. در این فصل بیشترین تورم نقطه به نقطه با ٦٦.٢ درصد مربوط به گروه «کشاورزی» و کمترین تورم نقطه به نقطه با ٨.٤ درصد مربوط به گروه «تولید، انتقال و توزیع برق» بوده است.
کاهش تورم سالانه
در فصل بهار امسال درصد تغییرات شاخص قیمت کل تولیدکننده در چهار فصل منتهی به فصل بهار امسال نسبت به مدت مشابه در سال قبل ٤٩,٧ درصد است که در مقایسه با همین اطلاع در فصل قبل (٥٤.٣ درصد)، ٤.٦ واحد درصد کاهش داشته است. به عبارتی، میانگین قیمت دریافتی توسط تولیدکنندگان به ازای تولید در داخل کشور، در چهار فصل منتهی به بهار ١٤٠١ نسبت به دوره مشابه سال قبل، ٤٩.٧ درصد افزایش دارد. در این فصل بیشترین تورم سالانه با ٦٣.٦ درصد مربوط به گروه «کشاورزی» و کمترین تورم سالانه با ١٣.٨ درصد مربوط به گروه «تولید، انتقال و توزیع برق» است.
منبع: اعتماد