نقش رایزنان بازرگانی در توسعه دیپلماسی اقتصادی

اقتصاد۲۴- حمیدرضا یعقوبی آوینی/ کارشناس کسب و کار
در دنیای تجارت خارجی امروز، رایزنان بازرگانی به سبب حضور فعال در بازار هدف، از مهمترین عوامل تاثیرگذار در توسعه بازرگانی میان کشور مبدا و بازار هدف و نوک پیکان بازاریابی و فروش محصولات هر کشور می‌باشند. چراکه با تحلیل وضعیت اجتماعی و اقتصادی، میزان عرضه و تقاضا، مولفه‌های قیمت گذاری، فعالیت رقبای داخلی و خارجی در کشور مقصد، برگزاری نمایشگاه‌های تجاری، قوانین، مقررات و بخشنامه‌های گمرکی و تجارت خارجی و نظایر آن می‌توانند جامعه تجاری ایران را از آخرین رویداد‌های بازار هدف آگاه سازند تا تجار ایرانی بتوانند در این بازار رقابتی، موفق‌تر عمل نمایند.

از سوی دیگر رایزنان بازرگانی با برقراری ارتباط مستقیم با شخصیت‌ها، روسای سازمان‌ها و بنگاه‌های اقتصادی و مقامات تصمیم گیرنده در امر تجارت کشور‌های مقصد و همچنین ساماندهی هیات‌های تجاری یا اعزام هیات‌های اقتصادی به داخل کشور به منظور شناسایی چگونگی ورود کالا‌های ایرانی به آن کشور‌ها و تسهیل توافقات دوجانبه، می‌تواند نقش مهمی در پیشبرد اهداف صادراتی محصولات با نشان ساخت ایران را ایفا نمایند.

اکنون با توجه به نام گذاری سال‌های اخیر در حمایت از کالای ایرانی از سوی مقام معظم رهبری، لذا اولویت نخست در برقراری ارتباط اقتصادی با کشور‌های همسایه است؛ لذا سفرای ایران باید خود را برای انجام فعالیت‌های اقتصادی آماده کنند که در برقراری این روابط، رایزنان اقتصادی هر سفارتخانه پل و رابط میان بخش خصوصی و دولتی دو کشور، نقش مهمی دارند.

داشتن یک بازار بزرگ منطقه‌ای با وجود ۱۵ همسایه خشکی و دریایی با بیش از ۶۰۰ میلیون جمعیت و سواحل دریایی طولانی، ارتباطات ریلی و جاده ای، موقعیت مناسب و بازاری پربار برای استفاده از تولیدات داخلی کشورمان است، اما بدون حضور رایزنان بازرگانی استفاده درست و کامل از این ظرفیت میسر نخواهد بود.

اهمیت تجارت خارجی در رشد و پیشرفت کشور‌ها مساله‌ای انکارنشدنی است، لذا مهم‌ترین وظیفه سازمان توسعه تجارت، تسهیل و تسریع صادرات غیرنفتی و تجارت کشور است که به دو بخش توسعه صادرات غیرنفتی و مدیریت واردات تقسیم می‌شود. یکی از وظایف مهم سازمان توسعه تجارت در حوزه دیپلماسی اقتصادی، اعزام و نظارت بر فعالیت رایزنان بازرگانی است. باید بین دو مفهوم رایزن بازرگانی و رایزن اقتصادی، تمایز قائل شویم. رایزن اقتصادی در ساختار سازمانی وزارت امور خارجه فعالیت دارد، در حالی که رایزنان بازرگانی، در حوزه تجارت خارجی فعالیت می‌کنند و جزو ساختار سازمان توسعه تجارت ایران هستند.

بیشتر بخوانید: روی خوش بازار‌ها به چشم‌انداز توافق هسته‌ای

بنا بر نظر کارشناسان، رونق تولید نیازمند صرفه اقتصادی تولید و ایجاد صرفه اقتصادی در گرو صادرات است. در این زمینه رایزنان بازرگانی، نیرو‌های پشتیبان صادرکنندگان برای دستیابی به بازار‌های هدف به‌شمار می‌روند و به کشف و بهره‌برداری از فرصت‌ها و کاهش هزینه صادرکنندگان در شناسایی بازار‌های هدف و توسعه صادرات کمک می‌کنند.
این شرایط در نهایت منجر به افزایش تولید، کاهش بیکاری و در نهایت رفاه اجتماعی می‌شود؛ لذا از رایزنان بازرگانی انتظار می‌رود با شناخت کامل و همه جانبه از قوانین و مقررات داخلی ایران و کشور مقصد، از یک رویکرد و مدل مناسب همراه با نوآوری بهره بگیرند تا بتوانند به گسترش روابط اقتصادی و بازرگانی ایران و کشور‌های هدف کمک کنند.

البته رایزنان بازرگانی باید اختیارات لازم و کافی را برای ایفای نقش خود داشته باشند تا بتوانند فضای مناسبی برای برقراری روابط اقتصادی و بازرگانی میان تجار ایران و دیگر کشور‌ها را فراهم کنند.

در هیمن راستا، میزان افزایش صادرات و حرکت به سمت تراز تجاری مثبت می‌تواند از جمله شاخص ارزیابی عملکرد رایزنان بازرگانی در کشور‌های هدف باشد، زیرا خط کش صادرات، سرمایه گذاری و همین طور اثر گذاری در حجم مبادلات و تراز تجاری، بهترین میزان برای سنجش عملکرد این رایزنان به حساب می‌آید.