اقتصاد24 - علاءالدین بروجردی، عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس شورای اسلامی ایران در گفت وگو با شبکه العالم درباره خروج ترامپ از برجام و همچنین واکنش ایران پس از یکسالگی خروج ترامپ از برجام پرداخت. این گفت‌وگو به شرح ذیل است:
یکسال از خروج ترامپ از برجام می‌گذرد و حالا فرصت خوبی است تا بطور کلی برجام را زیر ذره‌بین ببریم به عنوان سوال، نخست برجام در چه شرایطی شکل گرفت و وجودش در شرایط آن زمان چقدر لازم بود؟
ما در زمانی مذاکرات هسته‌ای را آغاز کردیم که عملاً با تحریم‌های سازمان ملل و ظلمی بدون دلیل با فشار آمریکا علیه مردم ایران مواجه بودیم از همین رو ما باید از این مرحله عبور می‌کردیم که پذیرفتیم برخی از محدودیت‌های هسته‌ای را در قبال رفع تحریم‌ها توسط طرف مقابل بپذیریم که این نتیجه چند ساعت مذاکره بود که به توافقی تحت عنوان برجام دست یافتیم تا در چارچوب این توافق کار پیش رود اما برجام هیچ وقت به دلیل بازی‌های بچه‌گانه آمریکا اجرایی نشد.
خروج ترامپ از برجام محدود به ایران نبود زیرا ترامپ از بسیاری از توافقات بین المللی خارج شده است خروج آمریکا از برجام باعث شد تحریم‌ها علیه کشورمان صورت گیرد گرچه کشورهای دیگر امضا کننده به خصوص اروپاییان اعلام کردند با اقدامات ترامپ مخالف هستند و ساختاری را تعریف کردند اما با توجه به اینکه شرکت‌های اروپایی تحت فشار آمریکایی‌ها بودند و تحمل تحریم‌های میلیاردی را نداشتند عملاً منحنی همکاری اقتصادی با ایران سیر نزولی خودش را تا شرایط فعلی شروع کرد.
برجام یک توافق خوب برای ما بود یا یک توافق بد؟
نه به نظرم انتخاب ما بین بد و بدتر بود، بدتر این بود که اجازه می‌دادیم ۶ قطعنامه بین المللی ادامه پیدا می‌کرد و تحریم‌های سازمان ملل بود و همه کشورها موظف به تحریم ایران بودند اما بخش بد آن علیرغم عضویت ایران در ان پی تی محدودیت‌مان در فعالیت‌های هسته‌ای بود.
آیا نمی‌شد برجام را محکم‌تر بست یا ایراد به ساختارهای قدرت جهانی برمی گردد؟
مگر با پیمان‌های جهانی دیگری که آمریکا از آنها خارج شد این سوال مطرح نیست، ترامپ هیچ قاعده‌ای برای خودش ندارد. آمریکا با اتکا به زور و پول قانون شکنی می‌کند. آمریکا فرعون زمان است و کشورهای دیگر از آمریکا می‌ترسند و این کشور را جری تر می‌کنند. علت دفاع مقدس ما، بحران در ونزوئلا و حتی بمباران غزه ایستادگی ملت‌ها مقابل آمریکا است. اکنون معتقدیم آمریکا در عراق، سوریه، لبنان و یمن شکست خورده است.
حالا که یکسال گذشته واکنش ایران را در یکسالی که گذشت چطور دیدید؟
ما در طول یک سال گذشته خویشتندارانه رفتار کردیم و توانستیم با همکاری با برخی کشورهای بزرگ همچون چین، روسیه، هند و کشورهای همسایه این خلأ را پر کنیم که تا حدودی موفق بودیم.
آمریکایی‌ها از هوشمندی برخوردار نیستند زیرا هنوز متوجه نشده اند که تحریم بر کشور ما اثر گذار نیست زیرا ما در تمام عرصه‌ها موفق بوده و هستیم برای مثال خودکفایی کشور در عرصه هسته‌ای را می‌توانم مثال بزنم که ما از استخراج اورانیوم تا غنی سازی آن را می‌توانیم خودمان انجام دهیم. در نانو تکنولوژی و نظامی نیز حرف‌های بسیاری برای گفتن داریم.
سود تحریم‌ها برای ما بیشتر از مضرات آن بود زیرا استعدادها درون کشور کشف شد و ما توانستیم روی پای خودمان بایستیم. اما صبر ما حد و مرز دارد قرار این نیست که ما به تمام تعهدات خودمان عمل کنیم اما طرف مقابل خیر! زیرا توافق برجام دو طرفه بود.
آمریکا که از برجام به صورت علنی خارج شد و تعهدات خودش را زیر پا گذاشت و اروپا نیز گزینشی رفتار می‌کند از همین رو دولت نباید محافظه کارانه رفتار کند زیرا دولت انقلابی نباید این گونه رفتار کند ما حتماً باید فیتیله عمل به برجام را کم کم پایین بیاوریم زیرا عمل متقابل یک قاعده شناخته شده بین المللی است. اکنون زمان تجدید نظر در سیاست‌هایمان فرارسیده البته مسئول بررسی این موضوع شورای عالی امنیت ملی است اما مجلس نیز به این نظریه معتقد است.
آیا زمان آن فرارسیده تا واکنش پررنگ‌تری به نقض برجام از سوی آمریکا داشته باشیم؟
باید چرخشی در سیاست‌هایمان در برخورد با برجام داشته باشیم اما این چرخش به این معنا نیست که ما از برجام خارج شویم و بهانه دست طرف مقابل و امریکا بدهیم اما هیچ دلیلی وجود ندارد که ما در مقابل کم کاری اروپا و خروج آمریکا از برجام نظاره گر باشیم به نظرم ما نظاره گر نخواهیم بود و آینده، تحولات دیگری رقم خواهد زد.
ظریف گفته است اروپایی‌ها کمتر از یک درصد به تعهداتشان عمل کردند معنی این حرف نقض برجام از سوی اروپایی‌ها نیست؟
اروپا با فشار آمریکا به هیچ وجه نمره قبولی در عمل به تعهداتشان در برجام را کسب نکرده است. می‌توان گفت نمره اروپا در عمل به مفاد برجام در حال ورود به مرحله رد است و این برای ما قابل قبول نیست. مجموعه کشورهای اتحادیه اروپا به لحاظ تعداد، عدد کمی محسوب نمی‌شوند اما از نظر سیاسی به شدت ضعیف هستند و شدیداً از آمریکا می‌ترسند و تحت تأثیر این کشور هستند. این نقص بزرگ اتحادیه اروپاست. اگر اروپا قصد دارد فارغ از موضوع ایران، منافع خودش را حفظ کنند حتماً باید سیاست ترس از آمریکا را کنار بگذارد و مستقلانه تصمیم بگیرد. اگر اروپا می‌توانست به این حد از استقلال برسد، ما امروز شاهد این جمله وزیر خارجه کشورمان نبودیم که بیان کرده اروپایی‌ها فقط به یک درصد تعهدات خودشان عمل کرده اند.
آیا ما غنی سازی را آغاز خواهیم کرد و در چه سطحی است؟
معتقدم با توجه به خروج آمریکا از برجام، اعمال مکرر و فزاینده تحریم‌ها، نمره ضعیف اروپا در عمل به تعهدات برجامی، غنی سازی اورانیوم جدای از دانش فنی که ما در اختیار داریم یک تجارت جهانی محسوب می‌شود و بسیاری از کشورها به آن نیاز دارند. همانطور که ما زمانی برای فعال نگه داشتن رآکتور تهران نیاز داشتیم اورانیوم ۲۰ درصد غنی شده را وارد کنیم. فکر می‌کردند ما توانایی تولید این ماده را نداریم اما توانستیم این نوع اورانیوم را در کشور تولید و نیاز خود را برطرف کنیم. بر این باورم که ما نباید برای تولید اورانیوم غنی شده در حدِ کمتر از خط قرمز تعیین شده محدودیتی را بپذیریم. اگر در برجام طرف‌های ما به تعهداتشان عمل نکردند ما در مجلس شورای اسلامی دستمان بسته نیست و معتقدیم در این صورت باید غنی سازی ۲۰ درصد را آغاز کنیم. بنابراین اگر طرف‌های خارجی بخواهند به این نوع بازی ادامه دهند ما از محدودیت‌هایی که داوطلبانه پذیرفته ایم، فاصله خواهیم گرفت.
اگر آمریکایی‌ها در خلیج فارس خطایی بکنند ما چه واکنشی خواهیم داشت؟
اگر منظورتان از این خطا، احتمال حمله نظامی از سوی آمریکاست، ما این احتمال را صفر می‌دانیم. هدف از حمله آمریکا و رژیم صهیونیستی در سال ۲۰۰۶ به لبنان در جنگ ۳۳ روزه، آزمایش کردن ایران بود. با وجود اینکه تمام امکانات خودشان را به کار گرفتند، آنها در خط مقدم ما شکست خوردند. آمریکا بمب‌های ۱۰ تنی را از پایگاهش در یونان به اسرائیل ارسال کرد و بر سر مردم لبنان ریختند بلکه بتوانند اراده لبنان را در هم بشکنند. در جنگ اراده‌ها، آمریکا و رژیم صهیونیستی شکست خورند. امروز آمریکا کاملاً از توانمندی نظامی ما آگاه است. ما در جنگ هشت ساله که آمریکا و کشورهای غربی در همه زمینه‌ها از عراق پشتیبانی می‌کرد، پیروز شدیم. ما الان در مقایسه با دوران جنگ بسیار پیشرفته‌تر و مجهزتر شده ایم و قدرت ما به مراتب بالاتر رفته است. ما الان موشک‌های نقطه زن داریم یعنی اگر ناو هواپیمابر آمریکا مرتکب خطایی شود قطعاً با موشک‌های ما به زیر آب خواهد رفت. ناوچه‌های فوق مدرن اسرائیل چطور در مدیترانه با موشک‌های حزب الله به زیر آب رفت؟
ما فکر می‌کنیم آمریکایی‌ها آنقدر بی خرد نباشند که در منطقه‌ای که تا این حد با اقتصاد جهانی، اقتصاد آمریکا و اقتصاد اروپا گره خورده، جنگ تازه ای را آغاز کنند. جنگ با ایران بازی با آتش است و اگر آتش شروع شود، بطور قطع محدود به ایران نخواهد بود.
آیا صادرات نفت به صفر می‌رسد یا تمهیداتی برای آن چیدید؟
ما به هر قیمتی نفت خود را صادر خواهیم کرد از این حق خودمان عدول نخواهیم کرد و قطعاً خواب امریکا تعبیر نخواهد شد یعنی خواب ترامپ درباره به صفر رساندن صادرات نفتی ایران تعبیر نخواهد شد و به نظر من این سیاست مسلماً شکست خورده امریکا در قبال جمهوری اسلامی ایران خواهد بود.
حمایت برخی کشورهای مرتجع عربی از اقدامات ترامپ علیه ایران را چگونه می‌بینید؟
این ذلتی که ترامپ در دوران تبلیغات اعلام کند که عربستان گاو شیرده است و ما او را می‌دوشیم و عربستان نیز این تحقیر را بپذیرد و تکرار کند و با سلمان تماس بگیرد و تحقیر و تهدید کند و پول بگیرد تأسف بار است. و آنها را درگیر مسلمان کشی کند امروز هم امارات و هم عربستان درگیر کشتار بی رحمانه مسلمانان مظلوم یمن هستند و بدانند که قطعاً شکست خواهند خورد همانند شکست صدام در جنگ ایران علیرغم اینکه تعداد زیادی ائتلاف درست کرده و روزانه مرتب دست به کشتار می‌زند این نسل کشی است که به یک محاکمه بین المللی نیازمند است ولی بدانند در این سیاست هم شکست خواهند خورد بنابراین هم امارات و هم عربستان کج‌راهه می‌روند البته ما امیدواریم متوجه خطاهایشان بشوند و به دامان اسلام بازگردند دست از مسلمان کشی بردارند حداقل اگر عربستان یک ذره غیرت اسلامی داشت در آستانه ماه مبارک رمضان به حرمت روزه این ماه مبارک جنگ را متوقف می‌کرد تا حداقل کشتار مردم در ماه ضیافت الهی ادامه پیدا نکند.
فرض کنید ارتش ما قبل از انقلاب تربیت شده آمریکا بود و خلبان‌هایمان آنجا اموزش می‌دیدند همه سلاح‌های ما آمریکایی بود اگر امریکا تحریم نمی‌کرد سلاح‌ها و فانتوم را در اختیار ما می‌گذاشت چه اتفاقی می‌افتاد؟ ما به لحاظ توانمندی تولید ملی در نقطه صفر در جا می‌زدیم نیازی به موشک نداشتیم چون تحویل ما می‌شد، جمهوری اسلامی هوشمندانه تحریم را از یک تهدید به یک فرصت طلایی تبدیل کرد و امروز جزو چند قدرت موشکی جهان هستیم اگر بر دانش هسته‌ای مسلط شدیم به دلیل تحریم هاست اگر در نانوتکنولوژی جزو ۱۰ کشور برتر هستیم به دلیل تحریم هاست، تحریم برای ما واقعاً نعمت بود گرچه مشکلاتی برای ما به وجود آورد ولی ما مشکلاتش را به جان خریدیم تا از این نعمت بزرگ الهی حداکثر استفاده را ببریم.
منبع: العالم