نماینده روسیه در سازمانهای بینالمللی در وین با اشاره به اینکه توافق هستهای بر اثر اقدامات غرب غیرقابلاجرا شده، از کشورهای غربی خواست که سیاستهای ضدایرانی را که منجر به جلوگیری از احیای توافق میشود، کنار بگذارند.
منبعی که از آن به عنوان «یک منبع عالیرتبه در اتحادیه اروپا» نام برده شده است، امروز (جمعه) گفت: ایران و ایالات متحده الزامات تعیین شده در برنامه جامع اقدام مشترک ( برجام ) را برآورده نمیکنند، اما هنوز زود است که بخواهیم درباره پایان این توافق سخن بگوییم.
در حالی که تهران این روزها درگیر فضای انتخاباتی است و تقریبا تمام تمرکز و انرژی خود را روی تعیین تکلیف مستأجر جدید پاستور گذاشته، در وین، سرفصل جدیدی از تنش با ایران در حال رقمخوردن است. «شرق» بیش از یک ماه پیش و مشخصا در گزارش دوم اردیبهشت خود با عنوان «احیای برجام در میانه بحران» نسبت به احتمال صدور قطعنامه در نشست فصلی خرداد شورای حکام هشدار داده بود
چند روز پس از این اظهارات، وزارت امور اقتصادی و دارایی اعلام کرد که ما استانداردهای کنوانسیون FATF در مبارزه با پولشویی و تامین مالی تروریسم را پذیرفتهایم و در داخل نیز تلاش میشود قوانین و مقررات منطبق با آن پیش رود.
متیو میلر، سخنگوی وزارت امور خارجه آمریکا در نشستی خبری که مشروح آن در وبگاه وزارت امور خارجه آمریکا منتشر شده است، در پاسخ به این سوال که آیا طبق اظهارات وزیر امور خارجه ایران مبنی بر این که ژاپن طرحی را برای ازسرگیری مذاکرات احیای توافق هستهای ارائه داده، آمریکا از این طرح باخبر است یا نه، گفت: من از این ابتکار بخصوص اطلاعی ندارم. نمیدانم این اظهارات به چه چیزی اشاره دارد. همان طور که قبلا گفتهایم، دیپلماسی بهترین راه اطمینان یافتن از این است که ایران هیچ گاه به یک سلاح هستهای دست پیدا نکند. تغییری در این موضع ایجاد نشده است.
خروج امریکا از برجام بر بستر تحولاتی صورت گرفت که در ایران، جریانات رقیب و مخالف برجام ، آنها را تدارک دیده بودند. بدون تردید یکی از دلایل آن همین اشتباهات داخلی و برخی تنگنظریهای سیاسی بود.
تا همین هفته پیش خبرهای خوبی از مذاکرات پشت پرده تهران – واشنگتن منتشر میشد که حتی حکایت از توافق یا تفاهم قریبالوقوع میداد. اما اکنون اخباری هم از احتمال نقض برجام و فعالشدن مکانیسم ماشه از سوی تروئیکای اروپایی عضو برجام مخابره میشود.
یک تحلیلگر مسائل بینالمللی گفت: برای ترمیم اقتصادی به ۳ عاملِ سرمایه، تکنولوژی و نیروی متخصص احتیاج داریم که این فقط اختیار غربیها است؛ بنابراین به همان میزان که تنفر به غرب در کشور گسترش داشته باشد، به همان مقدار احتمال احیای اقتصادی دشوارتر و حتی محال خواهد شد.
دو منبع نزدیک به مذاکرات هستهای به وبگاه میدلایستآی گفتهاند که بلافاصله پس از روی کار آمدن ابراهیم رئیسی، فرصت احیای توافق هستهای ۲۰۱۵ ایران در دستور کار بود، اما علیرغم تمایل اولیه او، نزدیکان او جلوی هرگونه شانس امضای آن را گرفتند.
برنامه هستهای ایران همواره طی دو دهه اخیر بر روابط تهران و اروپاییها اثر گذاشته است. اروپاییها برخلاف آمریکا برنامه هستهای ایران را نه به عنوان بهانهای برای فشار که واقعاً به مثابه نوعی تهدید میبینند.
یک کارشناس مسائل اقتصادی گفت: تا منطق گرا نباشیم، تا تخصص و تجربه را از حاشیه به متن نیاوریم، تا به این تصمیم نرسیم که منافع عمومی را نسبت به مصالح سیاسی مهمتر بدانیم، هیچ گرهی از گره های ما باز نخواهد شد.