اقتصاد۲۴ - هنگامی که اِوا کایلی صبح روز ۹ دسامبر ۲۰۲۲ متوجه شد که شریک زندگیاش دستگیر و ماشین او توقیف شده است، گفت که بلافاصله متوجه نشد که زندگیاش به پایان خود نزدیک میشود. این زن یونانی بعدها در جریان بازجویی گفت: «فکر میکردم شوهرم تصادف کرده است».
به گزارش هم میهن و به نقل از اشپیگل، پس از آنکه اِوا کایلی ۴۴ ساله گزارشهای اولیه را در مورد یورشها و دستگیریهایی که بر فساد در پارلمان اروپا تمرکز کردند خواند، کمکم متوجه اوضاع شد. اوا کایلی، نائبرئیسی پارلمان اروپا را بر عهده داشت. در میان خبرها و گزارشها کایلی با اسمی مواجه شد: پییر آنتونیو پانزری، عضو پیشین پارلمان اروپا و رئیس پیشینِ شریک زندگی کایلی، فرانچسکو جورجی. اینجا بود که کایلی فهمید موضوع احتمالا مربوط به کوههای پول نقدی است که جورجی، کارمند یکی از اعضای ایتالیایی پارلمان اروپا، در آپارتمان مشترک آنها ذخیره کرده بود. کایلی با خشم سعی کرد به پانزری و دیگر اعضای شبکهاش دسترسی پیدا کند. سپس کایلی با پدرش که به بروکسل رفته بود و با دختر ۲۲ ماهه کایلی در حال گردش بود، تماس گرفت. کایلی یک چمدان پر از پول نقد برداشت و پولها را زیر شیشه شیر و پوشکهای بچه پنهان کرد و به پدرش گفت: «این را بگیر و برو!»، اما پدر کایلی خیلی دور نشده بود که بازرسان او را همراه با چمدان پر از پول در هتل پلیس جردان، هتلی مجلل و محبوب در میان سیاستمداران ارشد در بروکسل دستگیر کردند. کایلی نیز پس از آن دستگیر و چهار روز بعد، از معاونت ریاست پارلمان اروپا برکنار شد. او، پانزری و جورجی در حال حاضر در بازداشت موقت هستند. مظنونان دیگری نیز وجود دارند و پلیس بیش از دهها آپارتمان و دفتر را بازرسی کرده است. بازرسان در حال حاضر بر اتهامات عضویت در سازمان جنایی، پولشویی و فساد تمرکز دارند.
اینگونه بود که تحقیقات برای بزرگترین رسوایی تاریخ پارلمان اروپا آغاز شد. تحقیقاتی که چندین ماه است جریان دارد و گفته میشود سرویسهای مخفی پنج کشور اروپایی در آن دخالت دارند. بیش از ۱۳۰۰ سند داخلی که به دست اشپیگل رسیده، امکان بازسازی دقیق تحقیقات را فراهم میکند. اسناد حاکی از آن است که مقامات ارشد قطر و مراکش در این رسوایی دخیل هستند و اطلاعاتی که تاکنون علنی شده، فقط نوک کوه یخ است. اینکه آن کوه یخ چه عمقی دارد، به زودی واضحتر میشود. دادستان عمومی بلژیک اعلام کرده که پانزری به شاهد دولتی تبدیل شده است و این یعنی اینکه او ظاهرا آماده است تا در ازای یک حکم خفیفتر، در مورد نحوه کار سازمانش، در مورد معاملات با کشورهای درگیر و در مورد ساختارهای مالی شهادت دهد. مقامات بلژیکی همچنین میگویند که پانزری آماده است اسامی دیگر افراد دخیل، از جمله کسانی را که ادعا میکند رشوه دادهاند، نام ببرد.
براساس نتایج تحقیقاتی که تاکنون انجام شده، گروه پانزری بهطور عجیبی آماتور بودند: ظاهرا پول نقد دریافت میکردند و آن را در آپارتمانهای شخصی نگه میداشتند. آنها در هتلی که پر از دوربینهای مداربسته بودند، جلسهای برگزار و صدها تماس تلفنی را با استفاده از اتصالات رمزگذاری نشده برقرار کردند. با این وجود، ظاهرا این گروه توانسته بود چندین سال بهصورت ناشناخته عمل کند و نهتنها از قطر و مراکش، بلکه از موریتانی و شاید حتی عربستان سعودی هم رشوه بگیرند. بسیاری هستند که باورشان سخت است که شبکه پانزری تنها شبکه موجود در بروکسل است. ویولا فون کرامون، نماینده حزب سبز در اروپا میگوید: «تعدادی از کشورها هستند که بهطور سیستماتیک نفوذ کردهاند. این موضوع باید بهطور جامعی بررسی شود. اعتبار دموکراسی اروپا در خطر است.»
از مراکش تا قطر
قطر از روز اول در مرکز این رسوایی قرار داشته است. اما مقامات در ابتدا مراکش را مورد توجه قرار داده بودند. تحقیقات ظاهرا با یک خبر آغاز میشود: سرویس مخفی یک کشور متحد به بلژیکیها هشدار میدهد که یک سازمان بزهکار در بروکسل در تلاش است تا با کمک نمایندگان پارلمان اروپا منافع مراکش را تامین کند. تا آوریل ۲۰۲۲، سرویس امنیت دولتی بلژیک متقاعد شده بود که این پرونده یک «تهدید جدی برای امنیت داخلی کشور و تداوم نظم دموکراتیک و قانون اساسی» است.
بیشتر بخوانید: اتحادیه اروپا در بازی دوگانه با مذاکرات برجام
در چنین مواردی، مقامات امنیتی مجاز به اعمال «اقدامات استثنایی» از جمله نظارت مخفیانه مظنونان در خانههایشان هستند. مقامات سرویس مخفی، خانه آنتونیو پانزری را در محله شاربیکِ بروکسل بازرسی کردند. آنها چمدانی زیر تخت پیدا کردند که حاوی بستههای پول نقد بود. در مجموع ۳۸۰ هزار و ۵۰ یورو پول با اسکناسهای ۵۰ یورویی. در گاوصندوق ۳۲۰ هزار یوروی دیگر با اسکناسهای ۵۰، ۱۰۰ و ۲۰۰ یورویی کشف شد. بازرسان پیش از رفتن، همهچیز را دقیقا به همان شکلی که بود، درست کردند که پانزری هم متوجه ورود آنها به خانه نشود. در ابتدا هیچ اتهامی مطرح نشد. پانزری مانند گذشته به کار خود ادامه داد. حالا، اما تحت نظارت دقیق سرویس امنیتی بود. بازرسان شواهد بیشتری جمعآوری کردند که نشان میداد شبکه او ظاهرا بهطور مخفیانهای برای تأثیرگذاری بر نهادهای اتحادیه اروپا، بهویژه پارلمان اروپا، به نفع مراکش کار میکند.
در ابتدای تحقیقات، سرویس اطلاعات خارجی مراکش در مظان اتهام قرار گرفت. در رادار ظاهر شد. در واقع، تصور میشود که خود یاسین منصوری، رئیس سرویس اطلاعاتی مراکش بهطور مستقیم در تلاش برای تاثیرگذاری بر نمایندگان پارلمان اتحادیه اروپا دست داشته است. براساس شواهد جمعآوریشده توسط بازرسان، منصوری با آندرهآ کوزولینو، نماینده پارلمان اروپا که گمان میرود او نیز بخشی از شبکه پانزری باشد، ملاقات کرده است. اگر دخالت سرویس امنیتی مراکش اثبات شود، یعنی این رسوایی تا بالاترین سطوح دولت مراکش گسترش مییابد. در نمودار ارتباطات مراکشیها در پروندههای بازرسان بلژیکی، منصوری در صدر قرار دارد. پس از او، عبدالرحیم آتمون، سفیر مراکش در لهستان است که ارتباطات بسیار خوبی در بروکسل و پاریس دارد. بازرسان بر این باورند که او فعالیتهای گروه پانزری را هدایت میکرده. در سال ۲۰۱۴، او عکسی را از خود و پانزری در فیسبوک منتشر کرد و زیر آن نوشته بود در کنار «دوست عزیز». ظاهرا دوستی آنها سودآور بود. براساس صورتجلسه بازجویی، جورجی در روز ۱۰ دسامبر در جریان بازجویی گفت، هنگام سفر از طریق بروکسل به پاریس، آتمون اغلب چند ده هزار یورو پول همراه خود میآورد.
به نظر میرسد که افراد درگیر در ماجرا کاملا آگاه بودهاند که اقداماتشان غیرقانونی است. این را میشود از رمزی حرف زدن آنها فهمید. جورجی به بازپرس گفته: «وقتی از برداشتن کتوشلوار یا کراوات صحبت میکردیم یعنی پول را گرفتیم.» دولت مراکش و آتمون از پاسخگویی به درخواستهای متعدد اشپیگل برای اظهارنظر خودداری کردهاند.
اینکه دولت در رباط، پایتخت مراکش ظاهرا به دنبال منافع خود در بروکسل بوده، بیدلیل نیست. همانطور که جوزپ بورل، نماینده عالی اتحادیه اروپا در امور خارجی اخیرا در سفر به پایتخت مراکش تاکید کرد، دوسوم تجارت خارجی مراکش با اتحادیه اروپا است. بیش از نیمی از کل سرمایهگذاری خارجی در مراکش هم از اتحادیه اروپا است. مراکش همچنین مشتاق حمایت سیاسی اتحادیه اروپا در درگیریهای جاری بر سر صحرای غربی است. رباط بخشهای وسیعی از منطقه را برای دههها اشغال کرده و همچنان در برابر خواستههای مردم صحرا برای استقلال مقاومت میکند. اتحادیه اروپا برای جلوگیری از رسیدن مهاجران آفریقایی به اروپا، روی دولت مراکش حساب باز کرده است.
قطر و موریتانی
در مقایسه با مراکش، منافعی که قطر دنبال میکند بسیار پیشپاافتاده به نظر میرسد. محققان بر این باورند که قطر در درجه اول خواهان ترمیم وجهه خود بود، چیزی که توسط گزارشها در مورد شرایط غالبا بردهوار بسیاری از کارگران مهاجر در سالهای منتهی به جام جهانی، به میزبانی قطر مخدوش شده بود. در اینجا هم شبکه گسترده ارتباطات پانزری سودمند بود. جورجی، شاگرد او به بازرسان گفت: «همهچیز از سال ۲۰۱۸ شروع شد.» طبق گزارش جورجی، پانزری با علیبنسمیخ المری که در آن زمان رئیس کمیته ملی حقوق بشر قطر بود، ملاقات کرد. مری سپس در اکتبر ۲۰۲۱ وزیر کار شد و او را مسئول مستقیم شرایط کار در سایتهای ساختوساز برای جام جهانی کرد.
رابطه با پانزری برای مری به این معنی بود که او به شبکهای که برای اِعمال نفوذ بر پارلمان اروپا ایجاد شده بود، دسترسی مستقیم داشت. بهعبارت دیگر، قطر توانست از ساختارهایی که مراکش چندین سال برای ساختن آن صرف کرده بود، بهرهمند شود. در سال ۲۰۱۹، پانزری و قطر به توافق رسیدند. جورجی که در آن زمان عضو هیئت پارلمان اروپا بود، میگوید که شخصا یک «پروژه لابیگری» برای قطر راهاندازی کرده است. یک فایل اکسل ذخیره شده در گوگل کلود جورجی «رویکردی سهجانبه» را بیان میکند: «توقف حملات سایر کشورها به قطر، تاکید بر جنبههای مثبت قطر، حمله به کشورهای دیگر.» جورجی گفته که در مورد پرداخت نیز توافق شده است، هرچند او به بازپرسان گفت که مبالغ مربوطه را به خاطر نمیآورد.
بیشتر بخوانید: تنش میان ایران و اروپا تا کجا پیش خواهد رفت؟
جورجی گفت که مری، وزیر کار «تقریبا همان نقشی» را ایفا کرده که آتمون مراکشی داشت. این به آن معناست که وزیر کار مستقیما مسئول ارائه راهنمایی به گروه پانزری و پرداختها بود. با وجود روشهای پرداخت مخفی، واضح است که دستاندرکاران از همان ابتدا میدانستند فعالیتهای آنها بسیار فراتر از کارهای عادی لابیگری است. جورجی به بازجویانش گفت که سیستم اینگونه بود که او با فردی در ترکیه که ظاهرا سابقه فلسطینی داشته، تماس میگرفته. سپس آن فرد در ترکیه، یک شماره تلفن بلژیکی میداده تا برای دسترسی به پول با او تماس بگیرند. جورجی میگوید که «مسئول تماس هر بار متفاوت بود» و پس از هر تراکنش، تمام شمارههای تلفن را حذف میکرده تا «هیچ ردی از خود باقی نگذارد». جورجی گفته: «شرایط بسیار پراسترسی بود.» او به بازرسان گفت، اینجا بود که ایدهای بهوجود آمد که از یک سازمان غیردولتی برای پرداخت پول استفاده شود. این پیشنهاد ظاهراً منجر به تشکیل یک سازمان غیردولتی به نام «مبارزه با مصونیت» شد که ادعا میکند برای اطمینان از اینکه نقض حقوق بشر بدون مجازات نمیماند، تلاش میکند. نام پانزری در این وبسایت به عنوان مدیر آمده است.
جورجی اعتراف کرده که تیم پانزری همچنین به نمایندگی از موریتانی و شاید حتی عربستان سعودی کار کرده است. جورجی مدعی شد که او و پانزری تنها یک هفته قبل از دستگیری با سفیر عربستانسعودی در هیئت موریتانی در اتحادیه اروپا دیدار کردهاند. جورجی به بازرسان گفت، این دیپلمات «میخواست ببیند درباره کشورش در پارلمان اروپا چه چیزهایی گفته میشود.» نمایندگی دیپلماتیک عربستانسعودی به درخواست برای اظهارنظر در این باره پاسخی نداده است. جورجی گفته که موریتانی هم «مشکل وجهه» دارد و این مشکلی بود که ظاهرا این کشور میخواست آن را از بین ببرد. آنها پانزری را برای دریافت مشاوره در مورد آنچه میتوان انجام داد، درگیر کردند. جورجی گفته که پانزری ۲۵ هزار یورو پول نقد دریافت کرد. وکیل پانزری، به سوالات مربوط به این اتهام و سایر اتهامات پاسخ نداده است.
سوئیت ۴۱۲
خدمات ارائهشده توسط پانزری و متحدانش احتمالا با کمک نشست کمیته فرعی حقوق بشر پارلمان اروپا در ۱۴ نوامبر ۲۰۲۲ احیا شده است. مریِ قطری بهعنوان مهمان به این نشست دعوت شده بود، اما مقدمات، از چند هفته قبل آغاز شده بود. در ۳ اکتبر، بازرسان به مکالمه تلفنی پانزری و جورجی گوش دادند که در آن آنها در حال برنامهریزی ملاقات با «بچههای ما» - اشاره به نمایندگان قطر - در هتل مجلل «اشتایگنبرگر ویلتچر» در بروکسل بودند.
۹ اکتبر، ساعت ۲:۴۸ بعدازظهر، سه خودروی سدان سیاه رنگ، یک مرسدس اس ۳۸۰ از نمایندگی دیپلماتیک قطر و دو مرسدس اس ۳۵۰ کرایهای به سمت هتل پنجستاره حرکت کردند. تصاویر دوربینهای مداربسته نشان میدهد که مری یکی از سه نفر اولی بود که از ماشینها خارج شد. پنج نفر دیگر با چمدان دنبال او رفتند و وارد سوئیت ۴۱۲ شدند. ساعت ۵:۵۰ بعدازظهرِ روز بعد، پانزری و جورجی هم آمدند. جورجی یک کالسکه بچه را از لابی مدرنی عبور میداد. دختر او و کایلی در آن کالسکه بود. هشت دقیقه بعد، مردی که گویا جورجی او را میشناخت، به آنها ملحق شد و مرد دیگری در حالی که آنها منتظر آسانسور بودند، به دنبالشان آمد. همه آنها با هم به سوئیت ۴۱۲ رفتند. همانطور که در شهادت بعدی مشخص شد، پانزری، جورجی و مری در این جلسه خود را برای جلسه کمیته آماده کردند. جلسه در سوئیت ۴۱۲ در ساعت ۱۹:۲۱ پایان یافت. همانطور که بازرسان در پروندههای خود گفتهاند، کیف پانزری چاقتر از قبل از جلسه بوده است.
سه روز قبل از جلسه کمیته ۱۴ نوامبر، پانزری و جورجی بار دیگر ملاقات کردند؛ اینبار در آپارتمان پانزری و اینبار، بازرسان در حال گوش دادن بودند. پانزری سخنرانیای را که برای مری، وزیر کار قطر آماده کرده بود، خواند و جورجی هم آن را از ایتالیایی به انگلیسی ترجمه کرد. این سخنرانی بر پیشرفت قطر در اصلاحات قانون کار متمرکز بود و اروپاییهایی را که از قطر انتقاد میکنند به ریاکاری متهم میکرد. پانزری همچنین پاسخهایی را برای سوالات احتمالی که ممکن است نمایندگان پارلمان اروپا بپرسند آماده کرده بود. اینکه وزیر در مورد برخورد با اعضای جامعه دگرباشان چه میتواند بگوید؟ در مورد آسیبهای زیستمحیطیِ استادیومها چطور؟
در ۱۴ نوامبر، جلسه کمیته بهخوبی برگزار شد. تنها شش روز تا آغاز جام جهانی باقی مانده بود و بسیاری میخواستند آنچه را که وزیر کار قطر میگوید، بشنوند. این جلسه به رهبری مریا آرنا، رئیس کمیته، به صورت زنده از طریق اینترنت پخش میشد. آرنا یک شهروند بلژیکی با ریشه ایتالیایی و از نزدیکان پانزری است. طبق پروندههای تحقیقاتی، این دو نفر از اواسط دسامبر ۲۰۲۱ تا اواسط سپتامبر ۲۰۲۲، ۳۸۹ بار تلفنی صحبت کردند. مری در سخنرانی مقدماتیاش از خود و کشورش بهدلیل اصلاحات بینظیر تمجید و مخالفان قطر را به استانداردهای دوگانه متهم کرد. دقیقا همان چیزهایی که پانزری برایش نوشته بود. با این حال پانزری که نمیخواست چیزی را به شانس واگذار کند، ساعت ۱۶:۵۵ به جورجی که در ردیف آخر نشسته بود، زنگ زد. پانزری پرسید که آیا «نانا» آمده یا نه. کلمهای که میتوان آن را «جوجه» هم ترجمه کرد. منظور او الکساندرا مورِتی، عضو پارلمان ایتالیا بود. جورجی خیلی آهسته پای تلفن زمزمه کرد که الکساندرا آمده است. جورجی سپس از پانزری پرسید که آیا او هم باید از مارک تارابِلا بخواهد صحبت کند. بازرسان بر این باورند که تارابلا، نماینده پارلمان بلژیک هم یکی از اعضای شبکه پانزری است.
بیشتر بخوانید: تغییر ماهیت برجام برای یک توافق تازه؛ از خیال ایرانی تا واقعیت!
پانزری پاسخ داد: «بله». پانزری گفت که تارابلا باید بگوید چهار سال پیش که جام جهانی در روسیه برگزار شد، من این میزان علاقه را به حقوق بشر متوجه نشدم» و بعد باید ابراز امیدواری کند که در جامجهانیهای بعدی در ایالات متحده آمریکا و مکزیک هم علاقه مشابهی به حقوق بشر وجود داشته باشد. با این حال ابتدا مورتِی صحبت کرد. او گفت که فعالان حقوق بشر در مصر هم زندانی هستند و همچنین حوادث مرگبار برای کارگران، صدها مورد در ایتالیا هم اتفاق میافتد.
در ساعت ۵:۰۳ بعدازظهر، آرنا از تارابلا خواست تا آخرین حرف جلسه را بزند و او هم با صدای بلند گفت: پیش از جام جهانی ۲۰۱۸ و المپیک زمستانی روسیه و در المپیک زمستانی پکن، هیچ انتقاد اینشکلیای که اکنون به قطر وارد میشود، وجود نداشت. تارابلا ادامه داد: ظاهرا تصویری که برخی از قطر دارند، مربوط به ۱۰ سال پیش است، اما این کشور، اصلاحاتی را انجام داده و باید مورد احترام قرار بگیرد. سپس، جلسه پرسشوپاسخ از مری تمام شد. کمیته قبل از پایان جلسه در ساعت ۶:۴۱ بعدازظهر به موضوع دیگری پرداخت. آرنا ۴۰ دقیقه بعد با پانزری تماس گرفت - و ستایشی را که باید دریافت کرد. پانزری به او گفت که مری از این جلسه راضی بوده است.
کنترل خسارت
روبرتا متسولا، رئیس پارلمان اروپا اکنون امیدوار است که اقدامات فوری برای جلوگیری از چنین فعالیتهایی یا حداقل دشوارتر کردن آنها در آینده انجام شود. این سیاستمدار محافظهکار اهل مالتا طرحی ۱۴ مادهای را برای این منظور ارائه کرد. این طرح شامل اقداماتی مانند ممنوعیت قانونگذاران اروپایی از انجام دادن فعالیتهای لابیگری پس از خروج از پارلمان تا زمانی است که هنوز کمک هزینه انتقالی دریافت میکنند. وبسایت پارلمان هم در آینده اطلاعات شفافی در خصوص هدایای دریافتی نمایندگان پارلمان و اطلاعاتی درباره سفرها و جلسات آنها ارائه خواهد کرد.
«گروههای دوستی» بحثانگیز که توسط برخی از نمایندگان مجلس برگزار میشود، ممنوع خواهد شد تا اطمینان حاصل شود که کشورهای غیراتحادیه اروپا فقط میتوانند از کانالهای رسمی برای نزدیک شدن به پارلمان استفاده کنند. قانونگذاران اروپایی همیشه موظف بودهاند هدایایی را که دریافت کردهاند نزد رئیس پارلمان ثبت کنند. خود متسولا، رئیس پارلمان اروپا، اطلاعات ۱۴۲ هدیه از این دست را هفته گذشته منتشر کرد. او ۱۲۵ مورد از این هدایا را از ابتدای فوریه تا پایان نوامبر ۲۰۲۲ دریافت کرده و بنابراین ۱۲۵ بار قوانین پارلمان را زیر پا گذاشته است. قانون مقرر میدارد که قانونگذاران باید تا پایان ماه آینده، دریافت هدیه را ثبت کنند.
تاکنون تمام اتهامات فساد متوجه سوسیالدموکراتها شده است. بازداشت تحقیقاتی کایلی بار دیگر تمدید شد. پانزری نیز همچنان در بازداشت بهسر میبرد و دادستانهای بلژیکی میگویند که او احتمالا هم مجازات زندان و هم جریمه نقدی خواهد داشت. علاوه بر این، یک میلیون یورویی را که او از طریق فعالیتهای غیرقانونی بهدست آورده، ضبط خواهد شد.
گروه سوسیالیستها و دموکراتها در پارلمان اروپا این هفته به تارابلا و کوزولینو یک انتخاب ارائه کرد: یا به میل خود گروه را ترک میکنند یا بیرون رانده میشوند. کوزولینو رفت، تارابلا اخراج شد. بهدستور مقامات بلژیکی، پارلمان اروپا قرار است در اواسط فوریه در مورد تعلیق مصونیت آنها تصمیمگیری کند.
این ماجرا پیامدهایی برای قطر و مراکش هم خواهد داشت. اتحادیه اروپا قصد داشت تا دریافت ویزا را برای قطریها برای سفر به اروپا آسانتر کند، اما این طرحها اکنون کنار گذاشته شده است. توافقنامه ترافیک هوایی برنامهریزی شده با اتحادیه اروپا هم میتواند طعمه این رسوایی شود. قطر تمام مسئولیت این رسوایی را رد کرده و از «تعصبات پیشداوریشده» و حملات یکطرفه صحبت کرده است. همچنین انتظار میرود که مشکلات قابلتوجهی بین اتحادیه اروپا و مراکش بهوجود بیاید. یکی از مقامات اتحادیه اروپا گفته که اگر این اتهامات اثبات شود، «عواقبی خواهد داشت».