اقتصاد۲۴ - پیرو گزارش دیروز «شرق» که عنوان شده بود اثربخش بودن سفر گروسی به تهران در بازگشت او به وین و مواضعش در مقر آژانس بین‌المللی انرژی اتمی روشن می‌شود، به فاصله ساعاتی پس از بازگشت مدیرکل به وین شاهد برگزاری یک نشست خبری برای بررسی نتایج این سفر به تهران و دیدار و گفتگو‌های گروسی با مقامات تهران بودیم. در مجموعه اگر چه لحن مدیرکل بر خلاف گزارش هفته پیش آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در رابطه با فعالیت‌های هسته‌ای ایران مثبت و سازنده بود و حتی از توافقاتی با تهران گفت، اما تکذیبیه دیروز یکشنبه در خصوص بخشی از ادعاهی گروسی سبب شد تا برخی خوش بینی‌ها روی واقعیت به خود نگیرند.
حال چنین به نظر می‌رسد که تضاد برداشت جمهوری اسلامی ایران و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی از نتایج سفر گروسی به تهران درگیر جنگ روایت‌هایی شده است که می‌تواند مشابه با مذاکرات هسته‌ای عملاً به تداوم و تشدید بحران منجر شود. چرا که در گفتگو‌های وین نیز نبرد روایت‌های تمام عیاری بین غرب و تهران در جریان بود که نهایتاً وضعیت را به نقطه فعلی کشاند.
از بیانیه مشترک تا نشست خبری در وین
در پایان سفر ۲ روزه رافائل گروسی مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی به تهران و دیدار و مذاکره با مقامات عالی‌رتبه کشورمان، سازمان انرژی اتمی ایران و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، بعداظهر روز شنبه بیانیه مشترک همکار‌ی‌ها صادر کردند.
متن این بیانیه به شرح زیر است:
بیانیه مشترک سازمان انرژی اتمی ایران (AEOI) و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی (IAEA) به تاریخ ۴ مارس ۲۰۲۳ (۱۳ اسفند ۱۴۰۱) تهران
مدیرکل آژانس بین المللی انرژی اتمی آقای رافائل گروسی در تاریخ سوم و چهارم مارس ۲۰۲۳ (۱۲ و ۱۳ اسفند ۱۴۰۱) از جمهوری اسلامی ایران بازدید کرد. وی در این سفر با جناب آقای دکتر ابراهیم رئیسی، رئیس جمهوری اسلامی ایران و جناب آقای دکتر حسین امیرعبداللهیان، وزیر امور خارجه و جناب آقای مهندس محمد اسلامی، معاون رئیس جمهور و رئیس سازمان انرژی اتمی ایران دیدار و گفتگو کرد. این نشست‌های سطح بالا به اهمیت برداشتن گام‌هایی به منظور تسهیل همکاری‌های گسترده‌تر جهت تسریع در حل مسائل پادمانی باقیمانده به نحو مقتضی، پرداخت. دو طرف اعتقاد دارند که چنین تعاملات مثبتی می‌تواند راه را برای توافق‌های گسترده‌تر بین دولت‌های عضو هموار کند.
سازمان انرژی اتمی ایران و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در خصوص موارد زیر به توافق رسیدند:
تعاملات بین آژانس بین‌المللی انرژی اتمی و ایران با روحیه همکاری و با رعایت کامل صلاحیت‌های آژانس و حقوق و تعهدات جمهوری اسلامی ایران بر اساس موافقتنامه‌های جامع پادمانی صورت خواهد پذیرفت. در خصوص مسائل پادمانی باقیمانده مربوط به سه مکان، ایران آمادگی خود را برای ادامه همکاری و ارائه اطلاعات و دسترسی بیشتر به منظور رسیدگی به مسائل پادمانی باقیمانده اعلام کرد. ایران به صورت داوطلبانه به آژانس اجازه می‌دهد تا چنانچه مقتضی باشد فعالیت‌های راستی آزمایی و نظارت بیشتر را اجرا کند. روش اجرای آن طی یک نشست فنی که بزودی در تهران برگزار می‌شود، بین دو طرف مورد توافق قرار خواهد گرفت.
پس از صدور این بیانیه مشترک، گروسی در واپسین ساعات روز شنبه تهران را به مقصد وین ترک کرد و همان شب مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی طی یک کنفرانس خبری در وین به ارزیابی سفر خود به ایران پرداخت. در این کنفرانس خبری، گروسی پیرامون خروجی سفرش به ایران گفت: «این بازدید مهمی برای من بود. فرصتی برای گفتگو با رئیس‌جمهور و وزیر خارجه ایران پیدا کردم.» مدیر کل در ادامه به این مهم نیز اشاره داشت که آژانس انرژی اتمی توانسته است یافته‌های غیرمنتظره‌ای درخصوص حدود غنی‌سازی در ایران به دست آورد. این دیپلمات در این باره تصریح کرد: «تلاش کردم تا همه چیز را به مسیر خود بازگردانم. بیانیه مشترک ما به این مسئله رسیدگی می‌کند.»
البته گروسی در بخش دیگر از کنفرانس خبری خود عنوان کرد که آژانس اتمی در تلاش بوده تا شفاف‌سازی‌هایی درخصوص برخی سایت‌ها در ایران دریافت کند. وی با اشاره مجدد به دیدار با سیدابراهیم رئیسی گفت: «زمانی که با رئیس‌جمهور ایران گفتگو دارم، درخصوص جزئیات فنی سایت‌های اعلام‌نشده گفتگو نمی‌کنیم، بلکه درباره همکاری‌های‌مان و اینکه زمان آن رسیده که نتیجه‌ای حاصل شود به صحبت می‌پردازیم.»
مدیر کل آژانس در ادامه روی این نکته مانور داد که «ما باید اطمینان حاصل کنیم که توانایی لازم برای بازرسی از سایت‌ها را دراختیار داشته باشیم. آنچه که مهم است این است که بتوانیم حساب هر گرم مواد غنی‌سازی شده را داشته باشیم و این محور تبادل نظرات ما بوده است. ما درخصوص شماری از اقدامات ملموس ازجمله دسترسی به اطلاعات و برخی مکان‌ها به توافق رسیدیم.
وی افزود: ما به زودی دیدار‌های فنی با ایران خواهیم داشت.» همچنین خبرگزاری رویترز گزارش داد که گروسی در وین در پاسخ به سوالی مبنی بر این که آیا «تمامی تجهیزات نظارتی» دوباره نصب خواهد شد که در تابستان گذشته و به دنبال اقدامات متقابل ایران پس از صدور قطعنامه ضدایرانی در نشست پیشین شورای حکام غیرفعال شده بود، گفت: «بله.» اگرچه به گفته او، این اقدام در برخی محل‌ها انجام خواهد شد. رویترز همچنین نوشت: «گروسی در پاسخ به این که گفتگو‌های بعدی آژانس با مقامات ایران درباره تعیین جزئیات اقدامات پیش رو چه زمانی انجام خواهد شد، تاکید کرد: «خیلی خیلی زود.»
وی در پاسخ به اینکه در نشست شورای حکام قطع نامه‌ای علیه ایران صادر می‌شود یا نه؟ عنوان داشت که «جواب این پرسش نزد کشور‌های عضو شورای حکام است و آن‌ها تصمیم می‌گیرند که این کار را انجام دهند یا خیر.» گروسی به ضرورت غنی‌سازی ۶۰ درصد در ایران هم پرداخت و در این باره بیان کرد: «لزومی ندارد که آن‌ها (ایران) به من توضیحی بدهند که چرا در سطح ۶۰درصد غنی‌سازی می‌کنند. چیزی که مهم است ما باید بتوانیم راستی‌آزمایی کنیم که چگونه این کار را انجام می‌دهند. آن‌ها میزانی که می‌خواهند غنی‌سازی کنند اعلام می‌کنند و ما نظارت می‌کنیم.»
مدیر کل در بخش مهمی از نشست خبری وین به جزئیات برنامه همکاری پیش رو میان ایران و آژانس پرداخت و در این رابطه توضیحاتی ارائه داد. گروسی گفت: «ما بر برخی از اقدامات قطعی موافقت کردیم که شامل برخی دسترسی‌ها می‌شود و ما در مورد ارزیابی‌ها و نتایج‌مان گزارش خواهیم داشت. برخی دیدار‌های فنی را خیلی زود آغاز می‌کنیم. اگر می‌خواهید که به شما بگویم که مثلا فلان روز و فلان ساعت به مریوان یا توغوزآباد می‌رویم، نمی‌توانم به شما بگویم. اما می‌توانم بگویم که ما توافق کردیم برخی دسترسی‌ها به مکان‌ها، افراد و تجهیزات داشته‌باشیم.»
بیشتر بخوانید: گره‌گشایی از اختلافات ایران و آژانس در دقیقه ۹۰
گروسی با بیان اینکه «سایت فردو به بازرسی بیشتر نیاز دارد» اظهار داشت: «ما شدت بازرسی در این تاسیسات را افزایش خواهیم داد. بازرسی‌ها از سایت فردو ۵۰ درصد افزایش خواهد داشت که پیشرفت بسیار مهمی از نظر شفافیت به شمار می‌آید و تجهیزات نظارتی فعالیت‌های هسته‌ای در تعدادی از اماکن دوباره نصب می‌شود.» البته این دیپلمات ارشد قدری خوش بینی را چاشنی مواضعش کرد و خاطر نشان نمود: «من فکر می‌کنم که حرف‌های من شنیده شد و فکر می‌کنم که به زودی نتایج را می‌بینیم.» وی تاکید داشت که بر اساس توافق‌هایی که در تهران صورت گرفته برخی از نظارت‌هایی که در گذشته متوقف شده‌بود از سر گرفته می‌شود. پییرامون برخی کاهش نظارت‌ها در راستی‌آزمایی‌ها طی ماه‌های اخیر خبر از یک توافق داد و گفت که بر مبنای توافقات جدید این نظارت‌ها دوباره برقرار شود.
البته گروسی به این مهم نیز اشاره داشت که «ما بر اساس توافق‌های پادمانی به ایران گفتیم که برخی از تاسیسات به نظارت‌های بیشتر نیاز دارد و ایرانی‌ها موافق کردند.» وی در مورد کشف ذرات ۸۴ درصد در تاسیسات غنی‌سازی ایران گفت: «ما در مورد انگیزه‌ها قضاوت نمی‌کنیم، ما یک رویداد را دیدیم که نیاز به روشن‌سازی دارد. در برخی از این تاسیسات گاهی اوقات ممکن است که برخی پیک‌ها رخ دهد. ما ذرات با غنی‌سازی با غنای بالاتر دیدیم، اما در مجموع مشاهده کردیم که غنی‌سازی در این سطح ادامه نداشت و مواد غنی‌سازی در این سطح انباشت نشده است. ما باید با اپراتور صحبت کنیم و شکل ترکیب‌بندی آبشار سانتریفیوژ را بررسی کنیم.»
از تکذیب رسانه نزدیک به شورای عالی امنیت ملی تا جلسه کمیسیون امنیت ملی
این گفته‌های گروسی در کنار بیانیه مشترک با تهران که تقریبا با همدیگر همپوشانی داشتند برخی‌ها را امیداور به گشایش‌های نسبی در مسیر پر پیچ وخم حل اختلافات پادمانی کرده بود تا جایی که حتی در رسانه‌های و محافل کارشناسی ادعای مهیا شدن مسیر احیای برجام به میان آمد، غافل از اینکه به فاصله ساعاتی بعد از مواضع گروسی در نشست خبری شنبه شب در وین شاهد تکذیب این سخنان بودیم که موضوع را پیچیده کرد و به تبعش دستاورد‌ها و نتایج سفر دور روزه گروسی به ایران را در هاله‌ای از ابهام فرو برد.
آنگونه که رسانه نزدیک به شورای عالی امنیت ملی اعلام کرد از اساس خبر دسترسی به افراد و اماکن سه‌گانه مورد ادعای آژانس و یا نصب دوربین‌های جدید کذب است. نور نیوز در توئیتی نوشت: «مهمترین نتیجه سفر مدیرکل آژانس به تهران، دستیابی به الگوی مشترک برای تسریع در همکاری‌های پادمانی در چارچوب وظایف ایران و اختیارات قانونی آژانس با رعایت قانون اقدام راهبردی بوده است. خبر دسترسی به افراد و اماکن سه‌گانه مورد ادعای آژانس و یا نصب دوربین‌های جدید کذب است.»
به موازات این تکذیبیه رسانه نزدیک به شورای عالی امنیت ملی شاهد برگزاری نشست کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس شورای اسلامی با محمد اسلامی و بهروز کمالوندی برای بررسی ابعاد و نتایج سفر رافائل گروسی، مدیرکل آژانس بین المللی انرژی اتمی به تهران بودیم که بر اساس اخبار منتشر شده از دل این جلسه، گویا هم رئیس سازمان انرژی اتمی و سخنگوی این سازمان مشابه با شورای عالی امنیت ملی بخشی از ادعا‌های گروسی را رد کرده اند. آن طور که سخنگوی کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس با اشاره به جلسه دیروز یکشنبه این کمیسیون گفته است: «در این جلسه آقای کمالوندی در پاسخ به سوالات مطرح شده از جانب نمایندگان، ادعای مطرح شده درباره دسترسی آژانس به افراد را رد کرد.» البته ابوالفضل عمویی بیان داشت: «با توجه به اینکه در فردو افزایش فعالیت هسته‌ای داشته ایم براساس استاندارد‌های متعارف بازرسی آژانس، دفعات بازرسی از این سایت افزایش دارد.»
سخنگوی کمیسیون امنیت ملی به سخنان رئیس سازمان انرژی اتمی در این جلسه هم گریزی زد و بیان نمود که «آقای اسلامی با تشریح آخرین وضعیت برنامه هسته‌ای کشور در تولید و ذخائر اورانیوم غنی شده، خاطر نشان کرد در هفته‌های اخیر کسانی که مخالف برنامه هسته‌ای ما هستند با تمرکز بر برخی موارد از جمله یافتن ذره‌ای اورانیوم فراتر از ۶۰ درصد یا طرح سوال درباره نحوه چینش آبشار‌های جدید سانتریفیوز‌ها (DIQ)، سعی می‌کردند به فضای سیاسی علیه برنامه هسته‌ای ما دامن بزنند که ما در چارچوب پادمان و در گفتگو با مقامات آژانس ابهام نسبت به این موضوعات را برطرف کردیم و به نوعی بهانه را از دشمنان گرفتیم. در موضوعات باقیمانده از جمله ۳ مکان هم طبق پادمان با آژانس همکاری خواهیم کرد.»
عمویی ادامه داد که در این جلسه آقای کمالوندی هم با تشریح مواد سه گانه مورد توافق در بیانیه مشترک سازمان انرژی اتمی و آژانس بین المللی، گفت ملاک ما برای همکاری با آژانس، پادمان است و طبق قانون اقدام راهبردی مجلس، تا زمانی که تحریم‌ها طبق توافق رفع نشود، ایران نظارت‌های فراپادمانی را اجرا نمی‌کند. عمویی این را هم مطرح کرد که بر اساس گزارش ارائه شده در جلسه، نحوه نظارت و راستی آزمایی بعدی در جلسه فنی که در آینده بین ایران و آژانس در تهران برگزار خواهد شد، مورد توافق قرار خواهد گرفت.
چرایی بروز تضاد روایت‌ها از نگاه مسکو
در این بین که شاهد بروز اختلاف و تضاد روایت میان جمهوری اسلامی ایران و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی بر سر بخشی توافقات صورت گرفته در جریان سفر رافائل گروسی به تهران هستیم، روسیه با انتقاد از انتشار عمدی اخبار محرمانه مربوط به فعالیت‌های هسته‌ای ایران، آن را عامل بروز این اختلافات می‌داند. در همین باره نماینده روسیه در سازمان‌های بین‌المللی در پیام خود برای پاسخ به توئیت یک کارشناس درباره توافقات انجام شده در جریان سفر رافائل گروسی به ایران نوشت: «حذف دوربین‌ها از تاسیسات هسته‌ای ایران نتیجه آشکار قطع نامه تروئیکای اروپا با حمایت آمریکا در شورای حکام علیه ایران بود. جبران این اشتباه استراتژیک و غیر مسئولانه کار ساده‌ای نیست.»
این دیپلمات ارشد روس در پیامی دیگر به اظهارات گروسی در تهران برای ابراز تاسف درخصوص درز اطلاعات محرمانه آژانس اتمی به بیرون اشاره کرد و نوشت: «برخی از کشور‌های عضو آژانس بین‌المللی انرژی اتمی همیشه اطلاعات حساس را افشا می‌کنند. این تقصیر دبیرخانه آژانس نیست.» وی افزود: «به احتمال زیاد می‌توانیم کشور‌های عضوی را شناسایی کنیم که اطلاعات محرمانه را به منظور پیچیده‌تر کردن بحث‌ها در شورای حکام آژانس اتمی افشا می‌کنند.»
جنگ روایت‌ها یا تضاد برداشت؟
فارغ از اینکه کدام یک از دو طرف (جمهوری اسلامی ایران و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی) واقعیات مربوط به نتایج و توافقات سفر گروسی به تهران را منعکس می‌کنند، نفس این تضاد خوانش یا جنگ روایت‌ها حکایت از آن دارد که عمق و گستردگی اختلافات پادمانی بیش از آن است که بتوان با یک سفر دو روزه، انجام دو دور مذاکره و دیدار با بخشی از مقامات ایرانی حل و فصل شود؛ این نکته‌ای است که حسین افتخاری در گفتگو با «شرق» بر آن تاکید دارد و پیرو تبیین بیشتر آن از تاثیرات مخرب عوامل مختلف فرابرجامی بر فعالیت‌های هسته‌ای ایران می‌گوید.
به باور این تحلیلگر، اگرچه تهران تصور می‌کرد با دعوت از گروسی می‌تواند همه چیز را روی غلتک بیندازد و اصطلاحاً برای عبور از بحران یا دور کردن بحران، ذیل احتمال صدور قطع نامه در نشست پیشروی شورای حکام دست به نمایش انعطاف بزند، اما به اذعان افتخاری وضعیت به مراتب پیچیده‌تر از آن است که تهران بتواند با این دست اقدامات تاکتیکی از بحران فعلی عبور کند.
تحلیلگر مسائل بین الملل روی برداشت متفاوت دو طرف مانور بیشتری می‌دهد و در این راستا از انتزاعی بودن خوانش یکی از دو طرف تهران و آژانس می‌گوید، اما افتخاری در ادامه دست به یک قضاوت تحلیلیمی زند و به «شرق» از احتمال نزدیک بودن مواضع آژانس به واقعیت خبر می‌دهد. چرا که به باور او، آژانس یک سازمان بین المللی است که بر اساس مشی فنی و حقوقی، مسیر روشنی را در بررسی فعالیت‌های هسته‌ای ایران بر عهده دارد؛ لذا از نگاه این کارشناس، مواضع دوگانه گروسی در تهران و وین معنا پیدا نمی‌کند، اما با این خوانش، افتخاری وضعیت ایران را کاملاً برعکس می‌داند. البته تحلیلگر حوزه برجامی به طور کامل رفتار و فشار سیاسی و حتی امنیتی بر آژانس را به خصوص در برخورد با ایران رد نمی‌کند، در عین حال به این مهم نیز باور دارد که سیاسی‌کاری‌های آژانس به قدری عیان و بی برنامه نیست که رافائل گروسی بدون هیچ پشتوانه‌ای از توافقاتی با تهران بگوید که از منظر جمهوری اسلامی ایران هیچ گاه مطرح نبوده است.
حمیدرضا امین زاده، دیگر کارشناسی بود که در گپ و گفت خود با «شرق» به بخش مهمی از گفته‌های حسین افتخاری باز می‌گردد و دست به تبیین و تشریح بیشتر آن می‌زند. از نگاه این کارشناس، تهران صرفاً برای عبور یا اصطلاحا دور کردن بحران نشست فصلی شورای حکام سعی کرد با دعوت از مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی به یک توافقات نسبی دست پیدا کند تا هرگونه سناری ضدایرانی را بی اثر نماید.
حال پس از انجام این سفر و صدور بیانیه مشترک روز شنبه، امین زاده این سوال را از «شرق» می‌پرسد که آیا با این سفر و بینایه مشترک همه چیز حل شده است؟! تحلیلگر جوزه برجامی در پاسخ به سوال خود اذعان دارد که همه چیز فعلاً روی کاغذ است و توافقات به مرحله اجرا نرسیده است. از این منظر کارشناس حوزه بین الملل تحلیلی بدبینانه را ارائه می‌کند و معتقد است: «حتی اگر این تضاد برداشت از سفر گروسی مطرح نبود، احتمال بسیار زیادی داشت که پس از نشست فصلی شورای حکام همین توافقات نیم بند روی کاغذ هم به مرحله اجرا نرسد.» چرا که وی معتقد است عمق اختلافات با عبور نشست فصلی بیشتر خود را نشان خوده داد.
بیشتر بخوانید: انتشار بیانیه مشترک ایران و آژانس؛ همکاری برای حل سه موضوع پادمانی!
مفسر حوزه برجامی در پاسخ به این سوال که آیا همین توافقات نیم بند صورت گرفته هم می‌تواند مرحله اجرا برسد یا خیر؟ از تاثیرگذاری سیر تحولات و خروجی نشست شورای حکام می‌گوید. به باور او باید منتظر ماند و دید که چه اتفاقاتی در روز‌ها و هفته‌های آتی روی خواهد داد تا به ارزیابی درست تری از روند تعامل آژانس و تهران برسیم. اما در ادامه خوانش‌های بدبینانه، امین زاده به موضوع غنی سازی ۸۴ درصد هم نقبی می‌زند و این احتمال را مطرح می‌کند که پس از رسانه‌ای شدن این موضوع (غنی سازی ۸۴ درصد)، تهران به مرگ گرفته تا آژانس به تب راضی شود. یعنی موضوع اختلافات بر سر غنی سازی ۸۴ درصد در سفر با گروسی حل کند تا غنی سازی ۶۰ درصد را عادی جلوه دهد.
محمدعلی ادریسی هم کارشناس دیگری بود که در گفت وگویش با «شرق» از همان ابتدا جملات کلیدی را مطرح کرد و پیرو آن عنوان داشت که «برجامی در کار نیست؛ هر چه که هست تلاش برای تحمیل توافق جدید از جانب ایالات متحده آمریکا و اروپایی‌ها به ایران است.» با ذکر همین دو جمله، این کارشناس اذعان دارد که، چون تهران هم می‌داند در شرایط کنونی تحمل تصاعد تنش و تصاعد بحران را به خصوص با افزایش چالش‌های اقتصادی ندارد، سعی کرده است به نحوی رفتار کند که تنها برگ برنده اش یعنی فعالیت‌های هسته‌ای را برای خود با هدف موازنه قوا، موازنه تهدید و موازنه وحشت حفظ کند.»
با چنین برداشتی که ادریسی از چرایی دعوت تهران برای حضور گروسی و تلاش در جهت رسیدن به توافق با آژانس مطرح کرد، وی یک برداشت سیاسی داخلی را هم به تحلیل‌های خود اضافه می‌کند و یادآور می‌شود که سکوت طیفی از جریان رادیکال همسو با دولت در یکسو و انتقادات و حملات طیف دیگر جریان رادیکال به سفر گروسی صرفا یک دوگانه عمدی برای پیش بردن تقسیم وظایف است تا دولت را از اتهام انفعال و عقب نشینی از مواضعش پیرامون برنامه هسته‌ای مبرا کند.
از این منظر تحلیلگر مسائل بین‌المللی نقد جدی را به رئیس دولت سیزدهم دارد چرا که به باور او، رئیس نه تنها سواد و دانش سیاسی و دیپلماتیک لازم را برای حل و فصل پرونده مهمی، چون برجام ندارد، بلکه ادریسی تاکید دارد که رئیس دولت سیزدهم حتی پتانسیل و توانایی تقابل با جریان رادیکال داخلی را هم در این موضوع ندارد. از نگاه این تحلیلگر اگرچه رئیسی در خفا برای حل بخشی از مشکلات فعلی کشور به احیای برجام نیاز دارد، اما در عین حال ادریسی معتقد است که رئیس جمهور سعی دارد ماهی مطامع خود را از احیای توافق هسته‌ای به نحوی صید کند که پایش خیس نشود.
یعنی به باور این مفسر سیاسی، رئیسی در صدد است برجام طوری احیا شود که کسی او را مسئول و مقصر تبعات بعدی نداند تا به زعم ادریسی سناریوی حمله به روحانی و ظریف برای او و دولت سیزدهم هم تکرار نشود. به همین دلیل از منظر این مفسر برجامی از یک طرف با بحرانی شدن پرونده هسته‌ای در آستانه نشست فصلی شورای حکام، دولت رئیسی سراسیمه از گروسی دعوت می‌کند تا به یک راه حل فوری دست پیدا کند، اما از آن سو نمی‌تواند روی توافقات صورت گرفته مانور دهد.
منبع: شرق