اقتصاد۲۴- نشست ابراهیم رئیسی با گروهی که به عنوان «دانشمندان یک درصد برتر جهان» معرفی شده اند حسابی خبرساز شده. ماجرا از این قرار است که یکی از حاضران در این نشست، ادعا میکند «ما با یک مجموعه جهانی پایتون میتوانیم چندسال آینده در حوزه سیاسی، نظامی و اقتصادی را پیشبینی کنیم! حال آنکه پایتون فقط یک زبان برنامه نویسی است. در واقع کسی که به عنوان یکی از «دانشمندان یک درصد برتر جهان» به جلسه با رئیس جمهوری آورده شده، اینقدر اطلاع فنی ندارد که پایتون تنها یک زبان برنامهنویسی معمولی است نه پدیدهای مانند هوش مصنوعی. آن هم نه یک هوش مصنوعی ساده بلکه چیزی که میتواند آینده را هم پیشبینی کند.. نکته اینکه پایون اتفاقا یکی از سادهترین زبانهای برنامهنویسی هم هست که همین سادگی یادگیری آن برای افراد زیادی را ممکن کرده است
فرد مذکور داوود دومیری نام دارد میگوید که «پایتون کارهای مختلفی انجام میدهد. در حوزه پزشکی متحول میکند. چهار سال آینده را پیشبینی میکند که فرد چه سرطانی دارد. ما در حوزه سیاست چنین مشکلی داریم. چرا؟ چون آیندهای که باید پیشبینی کنیم را نداریم. ولی با شبکههای جهانی پایتون میتوانیم. در زمینه نظامی میتوانیم. در زمینههای اقتصادی میتوانیم. در زمینه تورم که حضرت آقا فرمودند میتوانیم کار کنیم.»
اول از هر چیز معلوم نیست گوینده این جملات با کدام کارنامه، بر اساس چه معیاری و توسط چه مرجعی به عنوان یکی از «دانشمندان یک درصد برتر جهان» معرفی شده است؟
نکته دوم اینکه این فرد نمیداند زبان برنامهنویسی پایتون قادر به پیشبینی نیست بلکه با این زبان میتوان برنامههایی نوشت که توسط آنها امکان پیشبینی پزشکی فراهم شود. اما مساله این است که آن برنامهها هم بر اساس دادههای کلاسیک پزشکی مثل آزمایشات مختلف نتیجهای را پیشبینی میکنند که باز هم نیازمند دخالت متخصصان مختلف پزشکی و دادههای تائید شده توسط آنهاست. کما اینکه فرمول این پیشبینی هم توسط انسان طراحی میشود نه دستگاه. این فرمول تنها برای محاسبه نهایی به دستگاه و نرم افزار داده میشود.
نکته سوم اینکه پیشبینی تحولاتی مانند تورم و امثالهم اساسا نیاز به هوش مصنوعی و یا ابزارهای عجیب و غریب ندارد. دههاست دانشمندان علم اقتصاد بر پایه آمارهای واقعی با دقت زیاد میتوانند پدیدههایی مانند تورم، رشد اقتصادی، رکود و چیزهایی نظیر آن را پیشبینی و برای آن برنامهریزی کنند. آیا کشورهایی که تورم خود را کنترل و به اقتصاد خود رونق دادهاند به زبان پایتون متوسل شدهاند یا علم اقتصاد؟
نکته چهارم این است که زبان برنامهنویسی پایتون یک زبان ایجاد شده توسط متخصصان خارجی است. به این معنا که تسلط آنها بر امکانات و استعدادهای این زبان برنامهنویسی بیشتر از ماست. اگر این زبان چنین استعداد جادویی و خارق العادهای دارد چرا خود این کشورها قبل از ما از آن سود نجستهاند و یا اتکا به آن کشور خود را اداره نمیکنند؟ اصلا این فرد دعوت شده به جلسه رئیس جمهوری نمونهای از استفاده کشورها از این نرم افزار برای بحثهای اقتصادی یا سیاسی را سراغ دارد؟ مهمتر اینکه فرض کنیم توانایی گفته شده برای زبان پایتون درست باشد. در این صورت وقتی رقبای ما دسترسی بیشتر و احاطه قویتری به این زبان دارند، در رقابتهای دو یا چند جانبه آیا برنده بازی استفاده از آن نخواهند بود؟
طرح این نوع سخنان در جایگاه استادی که با درجه رفیع علمی معرفی میشود در حضور رئیس جمهوری و چند نفر از وزرای دولت باید جای نگرانی بسیاری باشد. مخصوصا اینکه سابق بر این نمونههای مختلف و متعددی از اکاذیب علمی و تکنولوژیک در بالاترین سطح کشور معرفی و بعد از آن باعث بیاعتباری مراجع رسمی کشور شده است.
امروز در شبکههای اجتماعی طرح موضوع پیشبینی توسط پایتون در حضور رئیس جمهوری باعث خنده و شوخی بسیاری شده، اما واقعیت این ماجرا بیش از آنکه خنده دار باشد، ترسناک است. ترس از اینکه بالاترین مراجع تصمیم گیری و مدیریت کشور به این راحتی میتوانند در معرض فریب افراد قرار بگیرند و مسایلی بیپایه به نام علم و دانش به این مراجع فروخته شود. چیزی که خطای تصمیمگیری بسیار بزرگی را ایجاد میکند که در نهایت نتیجه آن منتهی به اوضاع نابسامان کشور خواهد شد.
در همین دولت در حوزه علوم اقتصادی و اجتماعی شاهد بودیم که از ادعای کنترل قیمت ارز با ۳۰۰ میلیون دلار ارز پاشی تا کاهش اتوماتیک ۱۵ درصدی تورم با شروع دولت سیزدهم و حل مشکل بورس در سه روز و جدا کردن اقتصاد از سیاست خارجی و نظایر دیگر این ادعاها، به چه نتیجهای منجر شده است. تمام کسانی که این حرفها را میزدند عضو کابینه ابراهیم رئیسی شدند. آیا یک درصد آن ادعاهای بیپایه و بدون توجیه علمی در عمل توانست اجرا شود؟
اینها نیز همگی حاصل آن است که بخشهای مهمی در سیستم تصمیمگیری کشور و دولت به راحتی فریب ادعاها و رویاهایی غیرواقعی و غیرعلمی را میخورند و دچار خطای سنگین محاسبه میشوند.
ماجرای پایتون گیت در حضور رئیس جمهوری زنگ خطر دیگری است برای اینکه متوجه باشیم چقدر از مسایل واقعی و دریافتهای عینی از پدیدههای جهان فاصله گرفتهایم و چقدر این وضع برای کشور خطرناک است. در شرایطی که کشورهای عرب منطقه در حال طراحی و توسعه بزرگترین شهرهای هوشمند برای دهههای آینده هستند ما در اینجا باید با ادعاهای بیپایهای روزگار بگذرانیم که به نام علم و دانش مراجع تصمیمگیری و تصمیمسازی را تحت تاثیر خود قرار میدهند.