اقتصاد ۲۴- مسئله ناترازی بنزین و تبدیل دوباره ایران به واردکننده این فرآورده استراتژیک نفتی، یکی از موضوعات مهم اقتصادی کشور است که در سال جاری، شاهد تشدید آن بوده‌ایم.
از علل اصلی بروز ناترازی بنزین می‌توان از عدم اقدام و سرمایه‌گذاری به‌موقع در تکمیل و احداث طرح‌های پالایشی، عدم اجرای طرح‌های مؤثر در بخش کنترل تقاضا و بهینه‌سازی مصرف سوخت، عدم توسعه متوازن و متناسب در بخش حمل‌ونقل عمومی، عدم توسعه مناسب در بخش متنوع‌سازی سبد تأمین سوخت بخش حمل‌ونقل و پرمصرف‌بودن خودرو‌های تولید داخل نام برد.
جواد اوجی، وزیر نفت در خصوص برنامه‌های وزارت نفت برای رفع ناترازی بنزین گفت: "به‌دلیل افزایش مصرف بنزین، در این حوزه با ناترازی روبه‌رو شدیم، اما توانستیم بنزین موردنیاز مردم در تابستان امسال را در شرایطی تأمین کنیم که مصرف بنزین به بیش از ۱۴۰ میلیون لیتر در روز رسیده بود، اما هیچ جایگاهی با کمبود بنزین مواجه نشد. "
این عضو کابینه دولت خاطرنشان کرد: "در ادامه ما برای مدیریت موضوع ناترازی بنزین بر دو اقدام متمرکز هستیم؛ نخست اتخاذ سیاست‌های غیرقیمتی که بر این اساس توانستیم مصرف بنزین را مدیریت کنیم و دوم بهره‌برداری هرچه سریع‌تر از پالایشگاه‌های در حال احداث که ان‌شاءالله دو پالایشگاه جدید را تا پایان دولت عملیاتی می‌کنیم. "
طبق آنچه وزیر نفت مطرح کرده است، اتخاذ سیاست‌های غیرقیمتی و تسریع در احداث طرح‌های پالایشی برای رفع ناترازی بنزین مورد توجه وزارت نفت قرار دارد. بررسی سخنان وزیر نفت و دیگر اعضای کابینه دولت نشان می‌دهد که هیچ برنامه مشخصی برای ارتقای کیفی تولید خودرو‌های داخلی برای کاهش مصرف بنزین در دستور کار قرار ندارد.
این درحالی است که پرمصرف بودن خودرو‌های تولید داخل، از دلایل اصلی و انکارناپذیر بروز ناترازی بنزین و شدت مصرف بالای سوخت در کشور است. سعید مداح مروج، مدیر هماهنگی و نظارت بر عملیات شرکت پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی در این خصوص گفت: "متوسط مصرف خودرو‌ها در داخل نزدیک سه برابر مصرف استاندارد جهانی است؛ درحالی که خودرو‌های ما باید در هر ۱۰۰ کیلومتر ۴ لیتر مصرف بنزین داشته باشند، در زمان حاضر خودرو‌های ما ۱۰ تا ۱۲ لیتر مصرف بنزین دارند. "
بیشتر بخوانید: جایگزینی خودرو‌های فرسوده با صفر چقدر زمان می‌برد؟
نقش پرمصرفی خودرو‌های داخل در بروز ناترازی بنزین آن‌قدر نقش پررنگی است که اگر در شرایط فعلی، با باقی ماندن اثر سایر دلایل بروز ناترازی بنزین، فقط کیفیت تولید خودرو‌ها افزایش یابد و به‌جای مصرف ۲ تا ۳ برابر، مصرف بنزین در خودرو‌های داخلی برابر با استاندارد‌های جهانی شود، شاهد رفع ناترازی بنزین خواهیم بود.
در این خصوص ضرورت دارد دولت و مجلس در راستای نهایی‌سازی گام‌های توسعه‌ای آتی کشور در برنامه هفتم توسعه، موضوع پرمصرفی خودرو‌های داخلی را مورد توجه ویژه قرار دهند و خودروسازان را طی برنامه هفتم، به ارتقای تکنولوژی ساخت به‌منظور مصرف کمتر بنزین موظف کنند.