اقتصاد ۲۴- در این نوشتار ضمن مروری بر چند فساد بزرگ در کشور و میزان ارزی آن‌ها، بررسی مقایسه‌ای بین ارقام مربوطه با میزان سرمایه گذاری‌هایی که برای چند مگا پروژه در اروپای شمالی، اروپای غربی و خاورمیانه صورت می‌پذیرد و سپس آثار خود تخریبی فساد در کشور و توسعه اقتصادی و نوآوری در کشور‌های مربوطه مورد ارزیابی قرار می‌گیرد.
سابقه فساد‌های بزرگ در کشور
متاسفانه فساد‌های بزرگ در کشور، عمدتا در دهه ۱۳۹۰ ابعاد وسیعی به خود گرفت. به عنوان نمونه می‌توان به چند فساد بزرگ در کشور در این دوره زمانی اشاره کرد.
- فساد نفتی توسط بابک زنجانی به میزان ۱۸ هزار میلیارد تومان معادل ۶ میلیارد دلار (بر اساس دلار ۳ هزار تومان)
گم شدن دکل نفتی به میزان یک میلیارد تومان
- جعل اسناد و فساد مالی در شرکت بیمه ایران به میزان ۸ هزار میلیارد تومان معادل ۲/۷ میلیارد دلار (بر اساس دلار ۳ هزار تومان)
- فساد مالی در صندوق ذخیره کارکنان آموزش و پرورش و بانک سرمایه به میزان ۱۰ هزار میلیارد تومان ۳/۵ میلیارد دلار (بر اساس دلار ۳هزار تومان)
- سو استفاده از تخصیص ۴/۸ میلیارد دلار با نرخ ترجیهی ۴/۲۰۰ تومانی برای واردات کالا‌های اساسی و نهاده‌های دامی و عدم واردات
- سو استفاده از تخصیص حدود یک میلیارد دلار با نرخ ترجیحی ۴/۲۰۰ تومانی برای واردات نهاده‌های دامی و عدم واردات
- و بالاخره آخرین آن‌ها (تا کنون) توسط شرکت چای دبش به میزان ۳/۷ میلیارد دلار
مجموع این چند نمونه فساد مالی ارزی - ریالی که ذکر شد حدود ۲۲/۷ میلیارد دلار می‌شود که البته گویای بخشی از فساد‌ها در کشور است!
ریشه‌های شکل گیری فساد‌های گسترده مالی:
از اصلی‌ترین علل شکل گیری فساد‌های بزرگ مالی (ریالی و ارزی) در کشور عمدتا به اقتصاد دولتی، دور زدن تحریم‌ها، رانت خواری و باند بازی بازگشت دارد. مسیولین دلسوز کشور برای پیشگیری‌های آتی می‌توانند به آسیب شناسی‌های علمی در خصوص هریک از فساد‌های بزرگ مالی در کشور در ارتباط با دلایل چهارگانه مطروحه همت گمارند و با اصلاح روند‌ها و فرایند‌ها و برقرای مجازات‌های بازدارنده در کشور همت گمارند که تبین آن‌ها مقاله‌ای جداگانه را طلب می‌کند.
بیشتر بخوانید: متهمان «دبش» کجایند؟/ پای آقازاده‌ها به اختلاس دبش نیز باز شد
مقایسه حجم سرمایه گذاری‌ها برای پروژه‌ای بزرگ در سایر کشور‌ها با میزان فساد‌های مالی
با کمال تاسف باید گفت که میزان فساد‌های ریالی و ارزی در کشور با پروژه‌های بزرگ زیر ساختی و تجاری در سایر کشور‌ها رقابت می‌کند! بدین معنی که با معادل هر فساد مالی که در دهه ۱۳۹۰ در کشور اتفاق افتاد، می‌توانستیم بزرگترین پروژه‌های زیر ساختی، گردشگری، حمل و نقل ریلی، توسعه صنایع پایین دستی پتروشیمی، خودرو‌های برقی، ساماندهی انرژی‌های نو و تجدید پذیر و ... با بهره گیری از مشاوران برتر جهانی و طراحی‌های متناسب با فرهنگ و ارزش‌های ملی و دینی، توسط شرکت‌های توانمند داخلی با مشارکت با شرکت‌های معتبر بین المللی که برای کشور دانش زایی فراوان و ارزش آفرینی‌های گسترده و بهبود چشمگیر اشتغال خصوصا برای نیرو‌های تحصیل کرده در جهت افزایش نرخ رشد اقتصادی بالا و پایدار بدون وابستگی به درآمد‌های نفتی را در جهت رفاه عمومی و افزایش رضایت شهروندان که زمینه ساز ارتقا ضریب مشروعیت و مقبولیت نظام سیاسی می‌شد، تحقق بخشیم.
برای آنکه ابعاد فاجعه آمیز نمونه فساد‌های مالی در جهت نابودسازی فرصت‌های تکرار نشدنی توسعه و پیشرفت کشور و همچنین افزایش نابرابری‌ها آشکارتر گردد، مروری بر سه پروژه بزرگ عمرانی شاخص در اروپای شمالی، اروپای غربی و خاورمیانه با ذکر میزان سرمایه گذاری‌ها و آثار استراتژیک هریک از ان‌ها صورت می‌پذیرد:
پل اورسوند:
این پل بین کشور سوئد و دانمارک بطول ۱۲ کیلومتر در دریا احداث شده است. هزینه احداث پل که شامل تونل، جاده در دریا و پل می‌باشد، با هزینه‌ای بالغ بر ۳/۵ میلیارد دلار ظرف ۳ سال ساخته شد. پل مزبور، دو طرفه جاده‌ای ریلی است. از جمله دلایل احداث این پل که بعنوان یکی از بزرگترین ساخت و ساز‌ها در اروپا محسوب می‌شود، به این سبب بوده که در دو کشور مزبور یکی دارای فرصت‌های شغلی مناسب و در دیگری خانه‌های ارزانتر بوده است. از این‌رو برای رفاه شهروندان دو کشور پل احداث تاپس از کار و فعالیت روزانه، برای استراحت شبانه به کشور دیگر برود. در زیر، تصویری از پل نشان داده می‌شود:
تونل مانش
تونل مانش به طول ۵۲ کیلومتر بر بستر کانال مانش احداث شده که دو کشور فرانسه و انگلیس را به یکدیگر متصل نموده است. این تونل ۴۰ متر پایین‌تر از کف دریا و ۱۰۰ متر پایین‌تر از سطح دریا ساخته شده است. تونل مانش دارای دو خط رفت و برگشت ریلی برای حمل ماشین و مسافر است. یکی از اهداف این پروژه عظیم که به عنوان یکی از عجایب هفت‌گانه عصر مدرن نامیده می‌شود، صرفه اقتصادی در کاهش مدت سفر بین دو کشور فرانسه و انگلیس بمدت ۳ ساعت است. این تونل طی ۶ سال و با مبلغ ۸ میلیارد دلار در دهه ۱۹۹۰ ساخته شد. شمای تونل مانش در ذیل نشان داده می‌شود:
بیشتر بخوانید: رد پای ۸ بانک در وام‌های کلان بانکی به شرکت دبش/ جزئیات ارز‌های دریافتی در فساد ۳ میلیارد دلاری
برج خلیفه
شهر دوبی که یکی از مراکز مهم خدماتی - گردشگری در سطح منطقه و جهان است، همواره دارای نواوری‌های منحصر بفرد برای جذب گردشگر می‌باشد. احداث برج خلیفه همراه با ایجاد دریاچه مصنوعی و کانال انتقال اب، از جمله طرح‌های بزرگ خدماتی - عمرانی - گردشگری است. این برج دارای ۸۲۸ متر ارتفاع و ۱۶۳ طبقه است که به عنوان بلندترین سازه و آسمان خراش ساخته شده به دست انسان محسوب می‌شود. این برج در دهه ۲۰۰۰ و بمدت شش سال و با هزینه ۴ میلیارد ساخته شد. برج خلیفه شامل هزار واحد آپارتمان، ۶۹ طبقه اداری و همچنین هتل است. در طراحی این برج با الهام از طبیعت صحرا و گل بیابان طراحی شده است. تصویری از برج در زیر نشان داده می‌شود:
جمع بندی
هدف اصلی در این نوشتار، ارائه وضعیتی از ابعاد فاجعه بار تعدادی از فساد‌های مالی در کشور بود که در سال‌های ۱۳۸۷ - ۱۴۰۲ رخ داده، در مقایسه‌ای با سه پروژه شاخص و با اهمیت در مقیاس جهانی بود. متاسفانه اندوه و تاسف هنگامی بیشتر می‌شود که هریک از پروژه‌های مزبور با ارقامی مشابه با فساد‌ها طراحی و ساخته شده و به شهروندان خدمت ارائه می‌کند. این خدمات دهی‌ها، بعنوان نماد‌های تمدن نوین بشری محسوب می‌شود که گویای کارآمدی ان حاکمیت ها‌ی سیاسی است. ولی متاسفانه نسل جوان کشور ما از یکسو در حسرت و از سوی دیگر، در خشم فرو خفته بسر می‌برد. به قول سهراب سپهری
" ما هیچ "
" ما نگاه "
فاعتبرو یا اولی الابصار