اقتصاد۲۴- رقابت‌های انتخاباتی مجلس دوازدهم عرصه‌ای برای رخداد‌های عجیب است، از حضور چهره‌هایی در قامت کاندیدا‌ها و کارگردان سیاسی لیست‌ها و جریانات تا ردصلاحیت‌هایی خبرساز و پربازتاب و البته تصمیمات و قوانین جدید در نام‌نویسی و نحوه برگزاری فنی انتخابات. این دوره از انتخابات مجلس شورای اسلامی البته نخستین دور از برگزاری انتخابات بعد از اصلاح قانون انتخابات مجلس نیز بود، دوره‌ای که برای نخستین‌بار مرحله پیش‌ثبت‌نام به نام‌نویسی و بررسی صلاحیت کاندیدا‌ها اضافه شد. از طرف دیگر موضوع مهر نخوردن در شناسنامه‌ها در زمان رای‌گیری نیز رخداد تازه‌ای در انتخابات پیش رو است که توسط رییس ستاد انتخابات کهگیلویه و بویراحمد اعلام شده است. روز پنجشنبه گذشته سیدجواد هاشمی مهر با اعلام این خبر که «در انتخابات دوازدهمین دوره مجلس شورای اسلامی ملاک عمل برای رای‌گیری، سیستم‌های احراز هویت است و دیگر نیاز به مهر شدن شناسنامه نیست»، گفته است که «با توجه به اینکه با درج مُهر در شناسنامه، برخی رسانه‌های معاند سعی در سوءاستفاده برای تشویش اذهان عمومی را داشتند امسال برای رفع ابهام اجباری نبودن شرکت در انتخابات، ثبت مُهر در شناسنامه حذف شده است.»
در کنار این موضوعات چهره‌های حاضر در عرصه انتخابات اعم از کسانی که خود کاندیدا‌ها هستند یا نقش راهبری برای خود تعریف کرده‌اند نیز قابل توجه هستند.
استاد ماسون شناسی، کارگردان لیست انتخاباتی
روز گذشته جدال توییتری بین محمد جواد آذری جهرمی و مالک شریعتی درباره لیست اصلاح‌طلبان زمینه را برای به میان کشیده شدن شعار یکی از پدیده‌های انتخابات مجلس دوازدهم را دستمایه شوخی و کنایه قرار داد. شعار انتخاباتی علی‌اکبر رائفی‌پور که به عنوان «استاد علی‌اکبر رائفی پور» نزدیک به دو دهه است که در فضای مجازی فعال بود و حالا در نقش کارگردانی لیستی برای انتخابات ظاهر شده است. روز گذشته، مالک شریعتی، نماینده تهران در مجلس شورای اسلامی در توییتر نوشت: جناب آذری جهرمی! سلام علیکم! فهرست سی نفره اصلاح‌طلبان با حضور افرادی دارای سوابق قابل‌توجه و قابل اعتنا منتشر شد.
در پاسخ به این توییت محمدجواد آذری جهرمی، وزیر پیشین ارتباطات نوشت: این عزیزان آبروی خود را به میدان آوردند تا تکلیف خودشون رو برای حفظ نظامی که امثال جنابعالی هر روز با اقدامات‌تان به افولش دامن می‌زنید، به‌جا بیاورند و به احتمال بسیار زیاد همراهی بدنه اصلاحات/اعتدال را هم نخواهند داشت. به نظرم آگاهند که شما از آن‌ها سوءاستفاده می‌کنید و همچنین هزینه‌هایی در بدنه مردمی خودشان دارند، اما احتمالا برای آن‌ها نیت‌شان ارزشمندتر از برد در انتخابات است. اما مزید اطلاع‌تان عرض کنم خیلی روی این‌ها مانور ندهید، بچسبید به هشتگ «این‌بار فرق می‌کند». سوالات‌شان از امثال شما جدی است.
هشتگ این‌بار فرق می‌کند اشاره به جریانی با هدایت رائفی‌پور دارد که منتقد مجلس یازدهم است و می‌خواهد نیرو‌های خودش را وارد مجلس کند و این روز‌ها ائتلافی با سعیدمحمد برای ارایه لیست تشکیل داده است.
او نخستین‌بار مردادماه سال‌جاری با انتشار توییتی با دو هشتگ «شایسته‌سالاری» و «این‌بار فرق می‌کند» نوشته است: «تمام عزیزانی که صلاحیت‌های لازم عرفی، قانونی و عمومی را برای نمایندگی مردم شریف ایران در حوزه‌های انتخابیه خود دارند، در صورت تمایل در انتخابات ثبت‌نام کنند. به زودی روش‌های شایسته‌گزینی کاندیدا‌ها و نحوه حمایت از ایشان را به اطلاع‌تان خواهم رساند.» علاوه بر این، رائفی‌پور در سخنانی که اردیبهشت ماه سال‌جاری از او در فضای مجازی منتشر شد، بر اهمیت و نقش نمایندگان مجلس به عنوان یکی از قدرتمندترین مسوولیت‌ها در کشور تاکید کرد. او پیش از انتخابات مجلس یازدهم نیز در سخنانی در میان مخاطبانش انتقاداتی به شورای ائتلاف انقلاب و حتی جبهه پایداری وارد کرده و به‌عدم هماهنگی میان آن‌ها در معرفی نامزدهای‌شان و برخی اختلاف‌ها در جریان اصولگرا پرداخته و گفته بود که این سازوکار ایراد دارد. رائفی‌پور در ویدیوی اخیر خود درباره انتخابات مجلس ۱۴۰۲ گفته است: «مدیران میانی در استان‌ها و شهرستان‌ها عموما با مداخله نمایندگان تعیین می‌شود، همین مجلس هم کم از این کار‌ها نکرده است... بنابراین نمایندگان مجلس مهم‌ترین بخش اجرایی کشور را تعیین می‌کنند... دو دوره است من این حرف‌ها را می‌زنم، ناراحت نشوند از من نمایندگان، چون این دوره کارشان دارم.» او در ایام پایانی مجلس دهم بار‌ها به نقد مجلس دهم و شخص علی لاریجانی در موضوعات مختلفی درباره برجام و مصوبات دیگر پرداخته بود، به‌رغم نقد‌هایی به مجلس یازدهم کماکان می‌گوید که «سگ این مجلس به مجلس قبلی می‌ارزد.» با این حال پیش از انتخابات ریاست‌جمهوری سال ۱۴۰۰ با قید دوباره این مقایسه از دلخوری خود از مجلس یازدهم گفت: «من بالای توییترم نوشته‌ام انقلابی بیزار از چپ و راست، مرده‌شور چپ و راست‌تان را ببرند. شما نماینده مجلس هستید یا نماینده دولت؟ چرا در ستاد‌های رییسی و جلیلی هستید؟ مجلس دیگری بود، نمی‌گفتند در مجلس وکیل‌الدوله‌ها هستند؟!»
بیشتر بخوانید:ایرج ملکی و نطق خبرسازش
در ماه‌های اخیر رائفی‌پور نقد‌های بسیار تندی را به مجلس و مدیریت محمد باقر قالیباف بر این مجلس وارد کرد و حتی مدعی دریافت سکه توسط یکی از نمایندگان شد که به واکنش نمایندگان و درخواست ارایه توضیحات دادستانی تهران نیز همراه شد. علاوه بر این رائفی‌پور با انتشار تصاویری از نامه‌های اداری روابط عمومی مجلس خطاب به سعید احدیان مدعی شد که جریان قالیباف در مجلس پول‌پاشی می‌کند، اما مبالغ مندرج در نامه‌ها، مبالغ خاصی در گردش مالی مجلس نبود و احدیان نیز بعد از انتشار در توضیحاتی تاکید کرد که اهدای کارت هدیه و مبالغ مالی به خبرنگاران و فعالان رسانه‌ای در مجلس امری مسبوق به سابقه است.
رائفی‌پور از اصلی‌ترین چهره‌هایی بود که در ماجرای درگیری و تنش بین وزیر کشور و مجلس یازدهم بر سر یک بخشنامه انتخاباتی نشان داد که برای مجلس یازدهمی‌ها شمشیر از رو بسته است. فراتر از همه‌چیز در ماه‌های اخیر، توییت عجیب رائفی‌پور درباره نمایندگانی بود که با استیضاح وزیر کشور موافق بودند. او در واکنش به اعتراض نمایندگان به بخشنامه وزارت کشور و جمع‌آوری امضا برای استیضاح احمد وحیدی در رشته توییتی نوشت: «وای بر مجلس! بار‌ها بخشنامه معاونت سیاسی وزارت کشور را خواندم. کلمه کلمه آن تذکر و توجه به شفافیت، رعایت اصل بی‌طرفی مجریان انتخابات، افزایش مشارکت، دعوت از همه گروه‌ها و دقت در سواری ندادن به نمایندگان کنونی و سابق مجلس در آستانه انتخابات بود که عین عقل و شرع و قانون است. باید از مردم خواست به ۲۰۰ نماینده‌ای که متعرض وزیر کشور شده‌اند، رای ندهند. افسوس که شفافیتی در کار نیست. این حجم از وقاحت باور نکردنی است. این‌ها اگر در زمان امام علی (ع) می‌بودند به حضرت به خاطر نامه به عثمان‌بن‌حنیف نیز حمله می‌کردند. یقین دارم رهبری مفاد آن نامه را تایید خواهند کرد.»
البته اظهارات و فعالیت‌های انتخاباتی علی‌اکبر رائفی‌پور البته با واکنش چهره‌های اصولگرا نیز همراه بوده است. محمدرضا صباغیان نماینده مجلس یازدهم پیش از این در تذکر شفاهی در جلسه علنی با انتقاد از ادبیات رائفی‌پور گفت که «اخیرا فردی که خود را همه‌چیزدان می‌داند و درباره همه‌چیز نظر می‌دهد، در صداوسیما صحبتی را علیه نمایندگان به بهانه شفافیت کرده و گفته است یکی از نمایندگان برای آنکه درخواست یک تحقیق و تفحص را پس بگیرد، سکه دریافت کرده است. این فرد اگر خودش مدافع شفافیت است، اعلام کند که در جلسات و سخنرانی‌های خود چه مبالغی دریافت می‌کند. این فرد با این ادعای خود، شورای نگهبان را هم زیر سوال برده است. دادستانی باید به این موضوع ورود کند تا موضوع شفاف و روشن شود. اگر کسی تخلف کرده است، باید اعلام شود و اگر هم تخلفی صورت نگرفته است، باید با گوینده این اتهام برخورد شود.»
دیگر واکنش جدی به رفتار‌ها و صحبت‌های انتخاباتی او در هفته‌های اخیر انتقاد حمیدرضا مقدم‌فر، معاون پیشین فرهنگی سپاه پاسداران و مشاور عالی فرمانده سپاه بود که گفت: «یک آقایی در یک برنامه تلویزیونی کل نظام را سیاه کرد. انتظار دارید این کار مشارکت مردم را همراه داشته باشد. این کار را که رسانه‌های خارجی با میلیارد‌ها دلار انجام می‌دهند، لازم نیست شما انجام دهید. به جای غوغاسالاری و سیاه‌نمایی برنامه‌های‌تان را بگویید!»
انتقاد جدی دیگر از فعالیت انتخاباتی رائفی‌پور نیز توسط پرویز امینی، از چهره‌های میانه‌رو اصولگرا و استاد دانشگاه در برنامه شیوه در مناظره با حسین مرعشی گفته شد: «امر سیاسی آن‌قدر مبتذل شده که آن آقایی که کارش ماسون‌یابی از اعداد و اشکال بود، شده لیدر انتخاباتی!»
استاد ایرج ملکی و بمب خبر تایید صلاحیت
ایرج ملکی، لطیفه‌گوی مجازی کاندیدای انتخابات مجلس دوازدهم شده است. بنابر اعلام لیست نهایی کاندیدا‌های انتخابات مجلس دوازدهم، ایرج ملکی از حوزه انتخابیه کرمانشاه وارد گود رقابت شده است؛ یعنی درست در حوزه‌ای که حشمت‌الله فلاحت‌پیشه نماینده چند دوره مجلس و استاد دانشگاه و کارشناس حوزه سیاسی و سیاست خارجی در آن ردصلاحیت شده است! بنا به روایت نواندیش، ایرج ملکی متولد کرمانشاه که دارای لیسانس روابط عمومی و مهندسی کامپیوتر و فوق‌لیسانس علوم ارتباطات اجتماعی است، با بازی در کلیپ‌های طنز در آپارات و شبکه اجتماعی اینستاگرام به شهرت رسید و حالا یکی از چهره‌های معروف در اینستاگرام و شبکه‌های اجتماعی است که به نام استاد ملکی مشهور است.
بیشتر بخوانید: فهرست بی یال و دم و اشکم اصولگرایان؛ حرف و حدیث‌های لیست وحدت قالیبافی‌ها و پایداری‌ها
در سال‌های اخیر دیالوگی از یکی از ساخته‌های ملکی در فضای مجازی بازنشر داده می‌شد. جمله‌ای که توسط یکی از شخصیت‌ها گفته می‌شد مبنی بر اینکه «چطور به تو گیر ندادن؟!» حالا این جمله توسط کاربران فضای مجازی خطاب به ملکی درباره عبور از فیلتر تایید صلاحیت شورای نگهبان طرح شده است. عباس عبدی در شبکه اجتماعی ایکس با اشاره به حواشی تاییدصلاحیت و کاندیداتوری ایرج ملکی نوشت: چرا برخی نسبت به تایید صلاحیت یک طنزپرداز انتقاد دارند؟ اگر وی به مجلس برود و جدی کار کند به احتمال فراوان از اغلب نمایندگانی که ما می‌شناسیم آگاه‌تر و کم‌خطرتر است. اگر کار طنز خود را در آنجا ادامه دهد که به گرد پای سایرین نخواهد رسید باز هم زیانش کمتر است. سیامک قاسمی، کارشناس اقتصادی، درباره نامزدی ایرج ملکی در انتخابات گفته همه‌چیزشان باید به همه‌چیزشان بیاید. از ملک‌الشعرای بهار به عنوان نماینده مجلس به ایرج ملکی رسیدن، پیام واضحی دارد برای آن‌هایی که هنوز توانی برای اندیشیدن دارند.
محمد شریف‌زاده کرمانی، وکیل دادگستری، نیز در شبکه اجتماعی ایکس گفته که ممکن است حضور ایرج ملکی «دستمایه شوخی و طنز و جوک باشد»، اما در میان سایر داوطلبان «حداقل آنچه در دل دارد می‌گوید و اهل زبان‌بازی و مغلطه نیست.»
شمایل انصارحزب‌الله در مسند راهبری انتخاباتی
از دیگر چهره‌های قابل توجه که در این دوره از انتخابات مجلس دستی بر لیست بندی انتخاباتی دارد، حسین الله‌کرم است. شمایل انصار حزب‌الله که بر اساس شنیده‌ها حالا نقشی بسیار جدی در لیست بندی انتخاباتی دارد و در این راستا حزبی نیز در هفته‌های اخیر تشکیل داد.
نیمه دی‌ماه سال جاری وقتی حسین‌الله‌کرم در کسوت دبیرکل حزب تازه تاسیس «جمعیت رزمنده مدافع انقلاب اسلامی» (رزما) با روزنامه جوان گفتگو کرد از ادبیات و واژه‌هایی که به کار برد مشخص بود که تصمیمی برای وحدت با لیست اصلی اصولگرایان و رفتن زیر علم قالیباف و شورای ائتلاف ندارد. اگرچه محور کلی گفتگو توضیح و تشریح تاسیس و وضعیت «جمعیت رزمنده مدافع انقلاب اسلامی» (رزما) است، اما الله‌کرم در این گفتگو به صراحت ابعاد و احتمال ائتلاف‌های درون‌گفتمانی را تشریح کرد و حتی گفتمان جدیدی در دل اصولگرایی با عنوان «انقلاب مستمر» را طرح و سپس «نظریه انقلاب مستمر» را این‌گونه تعریف کرد: «انقلاب مستمر تا دستیابی به اهداف تمدن اسلامی، یعنی همچنان انقلاب باید ادامه پیدا کند. نظریه انقلاب مستمر محافظه‌کاری را نمی‌پذیرد، به هرج و مرج هم باور ندارد. محافظه‌کاری به معنی باور به پایان پیداکردن انقلاب و جایگزینی ساختار‌ها به جای نهاد‌های انقلابی است.»
او در بخشی از گفتگو تاکید دارد که حزب رزما و انصار حزب‌الله دهه ۷۰ و ۸۰ ارتباط سازمانی باهم ندارند و اهداف مختلفی را دنبال می‌کنند، اما تفسیر او از «وضعیت انقلاب مستمر» تداعی‌کننده همان رویکرد‌ها است؛ رویکرد‌هایی که حالا زیر سایه واژه انقلابی قرار گرفته و می‌خواهد «ساختار‌ها و نهاد‌ها را درگیر تحول کند.»
بیشتر بخوانید:فیلم/مرعشی: رهبری سیاستی اتخاذ کنند که به تدریج قدرت به مجلس و دولت برگردد
الله‌کرم همچنین در همین گفتگو درباره «وضعیت انقلاب مستمر» می‌گوید: «ساختار‌ها و نهاد‌ها در کنار هم قرار می‌گیرند، به این معنا که نهاد‌ها هر وقت بخواهند مشکلات سریع حل شود، قرارگاهی ورود می‌کنند که با رویکرد انقلابی و حل مساله، مشکلات را رفع کنند. وقتی ساختار‌ها قادر به حل مساله نیستند و فقط به خودشان سرویس می‌دهند، نهاد‌ها باید وارد شوند.»
از صحنه بازیگری تا صندلی نمایندگی
روز گذشته بهمن دان، با انتشار یک استوری از کاندیداتوری خود در انتخابات مجلس دوازدهم خبر داده است. بهمن دان بازیگر ایرانی به دلیل ایفای نقش در سریال‌ها و فیلم‌های سینمایی چهره آشنایی برای مردم است. بهمن دان سال‌هاست که در کار بازیگری حضور ندارد. او که تجربه کار در تئاتر را نیز دارد مدتی به عنوان تکنسین رادیولوژی در بیمارستان مهر تهران کار می‌کرد.البته این نخستین‌بار نیست که چهره‌ای از اهالی سینما وارد گود انتخابات می‌شود. سال ۱۳۹۲ امین زندگانی بازیگر سینما و تلویزیون در چهارمین دوره انتخابات شورای اسلامی شهر تهران ثبت‌نام کرد و همان زمان درباره اینکه آیا هنرمندان در این دوره از انتخابات شورا‌ها ائتلاف خود را خواهند داشت یا نه، اظهار داشت: فعلا یک روز دیگر از زمان ثبت‌نام باقی است و فردا مشخص می‌شود که چه تعداد از هنرمندان در انتخابات شورا‌ها ثبت‌نام می‌کنند. آنچه مسلم است، آن است که بنده به عنوان یک شهروند تهرانی در اینجا حضور دارم و فعلا هم مستقل هستم. دانیال عبادی نیز بازیگر دیگری بود که در این دور از انتخابات شورا‌های اسلامی شهر و روستا کاندیدا شد.
سیروس میمنت بازیگر سینما و تلویزیون که در سریال نون خ به کارگردانی سعید آقاخانی ایفای نقش کرده بود هم در انتخابات ریاست‌جمهوری سال ۱۳۹۶ثبت‌نام کرد. وقتی خبرنگار هدفش را از کاندیداتوری پرسید وی اظهار کرد که از روی بیکاری کاندیدا شده است. او همچنین در جمع خبرنگاران گفت: «به میزان رای‌آوری فکر نکردم، چون مطمئنم تایید صلاحیت نمی‌شوم دوست داشتم حرکتی کنم تا ساکن نباشم. اگر رییس‌جمهور شوم می‌خواهم باقی‌مانده عمرم را کف دست بگیرم با اختلاس و دروغگویی و بی‌تفاوتی بجنگم.»
از دیگر چهره‌های سینمایی که در بهمن سال ۱۳۹۴ برای انتخابات مجلس دهم کاندیدا شد نیز محمود عزیزی بازیگر تلویزیون و تئاتر بود که اعلام کرد نه اصولگرا و نه اصلاح‌طلب است و به صورت مستقل کاندیدا شده است.
داستان صلاحیت‌ها؛ تایید پسر و ردصلاحیت پدر
شانزدهم دی ماه سال‌جاری خبری بر این اساس منتشر شد که پس از پایان بررسی صلاحیت‌های داوطلبان انتخابات مجلس شورای اسلامی و ارسال نتایج آن به استانداری‌ها و داوطلبان، برخی از چهره‌های ثبت‌نام کننده در انتخابات مجلس، از تایید یا ردصلاحیت خود خبر داده‌اند. در همین راستا، سید‌محمود علوی، وزیر سابق اطلاعات نیز عدم احراز صلاحیت را دریافت کرده است.
اما عجیب‌تر از نکته‌ای که علوی به آن اشاره کرده بود تایید صلاحیت پسر علوی در همین دور از انتخابات است. تایید صلاحیت برای حضور در انتخابات مجلس است. خبرگزاری مهر نام سید‌محسن علوی، فرزند وزیر سابق اطلاعات را در لیست کاندیدا‌های تایید شده لامرد عنوان کرد. محسن علوی پیش از این هم سابقه نمایندگی در مجلس دهم را دارد.نکته قابل توجه اینکه این نخستین‌بار هم نبود که علوی در انتخابات مجلس ردصلاحیت می‌شد. در جریان نهمین دوره مجلس شورای اسلامی میان‌دوره‌ای آن دور از مجلس، سید‌محمود علوی برای کاندیداتوری ثبت‌نام کرد که هر دو بار از‌سوی شورای نگهبان ردصلاحیت شد. او در ۲ اسفند ۱۳۹۰ اعلام کرد: به استناد بند ۱ ماده ۲۸ قانون اساسی مبنی بر «عدم التزام عملی به اسلام و نظام» ردصلاحیت شدم.
۳ اسفند سال ۹۰ بود که علوی گفت: «از شورای نگهبان درخواست کردم که طبق قانون موارد و مصادیق عدم التزام به اسلام و نظام را بیان کنند در‌حالی‌که متاسفانه هنوز خبری دریافت نکردم.» وی اضافه کرد: مساله ردصلاحیت خود را به عنوان یک امتحان الهی و نه تعارض با نظام و رهبری قلمداد می‌کنم و از هیچ خدمتی برای انقلاب دریغ نخواهم کرد.