اقتصاد۲۴- بازار آهن و محصولات فولادی در ایران دائماً در حال نوسان است و هیچ محصولی را نمی‌توان پیدا کرد که قیمت ثابتی داشته باشد. عوامل مختلفی روی افزایش و نوسان قیمت آهن آلات ضایعاتی و کارخانه‌ای تأثیر می‌گذارند که از جمله آن‌ها می‌توان به نرخ دلار، هزینه‌های حمل‌ونقل، تحریم‌های اقتصادی و غیره اشاره کرد. بنابراین، پیش‌بینی قیمت آهن آلات در هیچ مقطع زمانی خاصی امکان‌پذیر نیست.
از آنجایی که پیش‌بینی قیمت آهن آلات برای افراد فعال در صنعت ساختمان‌سازی کشور و سرمایه گذاری در آهن آلات اهمیت ویژه‌ای دارد، مهم است که عوامل مؤثر روی نوسان قیمت محصولات فولادی را بررسی کنیم. همچنین، با وجود اینکه پیش‌بینی دقیق قیمت آهن آلات در سال جدید یعنی سال 1403 واقعاً دشوار است، سعی کرده‌ایم تا بررسی آمار و نمودارهای نوسان قیمتی، چشم‌اندازی تقریبی از کاهش یا افزایش قیمت داشته باشیم. البته توجه کنید که با توجه به نوسان غیرقابل‌پیش‌بینی بازار آهن در ایران، تصمیم‌گیری برای خرید یا سرمایه‌گذاری با توجه به این آمار و ارقام توصیه نمی‌شود.
3 عامل اصلی و مؤثر بر قیمت آهن آلات
قبل از اینکه نگاهی به پیش‌بینی قیمت آهن آلات در سال 1403 بیندازیم، لازم است که با عوامل مؤثر روی افزایش قیمت محصولات فولادی در بازار ایران آشنا شوید. آهن و محصولات فولادی، مهم‌ترین تجهیزات ساختمانی و صنعتی را تشکیل می‌دهند و تأثیر زیادی روی اقتصاد کشور دارند. از میلگرد و تیرآهن گرفته تا ورق آهنی، نبشی و تیرآهن همه‌وهمه علاوه بر ساختمان‌سازی در صنایعی مثل خودروسازی و صنایع نفت و گاز تأثیر ویژه‌ای دارد.
به‌طور کلی، 3 عامل مؤثر روی نوسانات قیمت آهن آلات در بازار آهن ایران عبارت‌اند از:
- مقدار عرضه و تقاضا در بازار: تغییرات قابل توجه در مقدار عرضه و تقاضا روی قیمت آهن تأثیر ویژه‌ای می‌گذارند. در صورت افزایش ساخت‌وساز و توسعه زیرساخت‌ها تقاضا برای خرید آهن افزایش پیدا می‌کند و می‌تواند باعث بالا رفتن قیمت محصولات فولادی شود.
- نرخ ارز و دلار آمریکا: نرخ ارز در ایران تأثیر مستقیمی روی قیمت آهن آلات می‌گذارد. نوسانات نرخ دلار می‌تواند قیمت روزانه انواع محصولات فولادی را با افزایش همیشگی روبه‌رو کند. به‌همین دلیل است که در مقایسه قیمت آهن در انبار و بازار و پیش بینی آن در سال جدید به اندازه زیادی به نرخ دلار بستگی دارد.
- سیاست‌ها و شرایط اقتصادی: شرایط اقتصادی کشور ما قابل پیش‌بینی دقیق نیست. از آنجایی که سیاست‌های دولتی روی افزایش یا کاهش احتمال هزینه کارخانه‌های تولیدکننده آهن در بازار داخلی تأثیر ویژه‌ای می‌گذارند، در ابتدا باید سیاست‌ها و شرایط اقتصادی را پیش‌بینی کرد. به‌دلیل اینکه پیش‌بینی شرایط سیاسی کشور و توافق‌های احتمالی برای برداشته شدن تحریم‌های بازار آهن واقعاً امکان‌پذیر نیست، پیش‌بینی قیمت آهن آلات در سال جدید سخت‌تر و سخت‌تر می‌شود.
نکات مهم در نوسان قیمت آهن سال 1403
نوسانات احتمالی قیمت آهن در سال 1403 را می‌توان با بررسی 2 نکته اقتصادی - جغرافیایی خیلی مهم تا حدودی پیش‌بینی کرد. البته توجه داشته باشید که این پیش‌بینی قیمتی، تقریبی است و نمی‌توان به‌صورت 100 درصدی روی آن حساب باز کرد. به این 2 نکته مهم اقتصادی و جغرافیایی توجه کنید:
- پیش‌بینی نرخ تورم: اصلاحات شاخص مالی و پولی نرخ تورم کشور تا 2 سال آینده به زیر 20 درصد خواهد رسید. در این صورت، قیمت آهن آلات با روند افزایشی ملایم (مطابق با نرخ تورم) همراه خواهد بود.
- تغییرات فصلی: نوسانات قیمت آهن در فصول مختلف سال تأثیر ویژه‌ای روی پیش‌بینی‌های سال آینده خواهد داشت. به‌عنوان مثال، قیمت آهن آلات در تابستان و پاییز، نسبتاً نزولی خواهند بود، اما با افزایش سرما در فصل زمستان، شاهد افزایش چشمگیر و محسوس قیمت‌ها هستیم. دلیل این اتفاق، بیشتر به‌خاطر تغییرات آب‌وهوایی و چالش‌هایی است که کشتی‌های حمل‌کننده آهن آلات با آن‌ها روبه‌رو می‌شوند. منطقی است که هرچقدر حمل‌ونقل بین‌المللی محصولات آهنی دشوارتر باشد، هزینه تأمین سوخت و ترانزیت بالا می‌رود و قیمت آهن آلات هم افزایشی خواهد بود.
با توجه به این تغییرات مهم اقتصادی و جغرافیایی که در نهایت باعث افزایش هزینه‌ها می‌شوند، پیش بینی قیمت آهن در سال 1403 نیازمند تحلیل بیشتر است.
تحلیل آمار نوسان قیمت آهن آلات در سال 1402
با توجه به اینکه در بخش قبلی به کاهش قیمت آهن در فصل‌های تابستان و پاییز هر سال (به‌دلیل تغییرات آب‌وهوایی و هزینه‌های ترانزیت) اشاره کردیم، بهتر است نگاهی به آمار سال 1402 داشته باشیم:
- تابستان 1402: قیمت آهن آلات بازار ایران در تابستان 1402، به‌طور معمول نسبت به دوره‌های قبل بیشتر بود. مثلاً قیمت تیرآهن نمره 16 در بازار در حالت شاخه 12 متری حدود 4 میلیون و 810 هزار تومان بود. همچنین، هر شاخه 12 متری میلگرد آجدار نمره 14 شاهین بناب (استاندارد A3) برابر 19500 تومان برآورد می‌شد.
- پاییز 1402: در پاییز سال 1402، قیمت آهن آلات نسبت به تابستان کاهش پیدا کرد و همان‌طور که پیش‌بینی می‌شد، قیمت محصولات فولادی با تغییر فصل، دستخوش تغییرات چشم‌گیری شد. به‌عنوان مثال، قیمت تیرآهن سایز 16 در حال شاخه 12 متری به قیمت 4 میلیون و 710 هزار تومان به‌فروش می‌رسید (کاهش 100 هزار تومانی).
- زمستان 1402: قیمت آهن آلات در زمستان 1402 به حالت تعادلی رسید. به‌زبان ساده‌تر، همان‌طور که قیمت‌ها در پاییز نسبت به تابستان کاهش پیدا کرده بودند، باید گران‌تر می‌شدند تا نوسان قیمت آهن آلات در بازار ایران به تعادل نسبی برسد. این اتفاق نشان‌دهنده آن بود که طبق پیش‌بینی‌ها قیمت اهن آلات و محصولات فولادی در زمستان هر سال با افزایش قیمت همراه هستند. به‌عنوان مثال، قیمت هر تیرآهن سایز 16 در زمستان 1402 برابر با 5 میلیون و 910 هزار تومان فروخته می‌شد که نسبت به پاییز 1402 با رشد یک میلیون و 200 هزار تومانی و افزایش قیمت 1.2 درصدی همراه بوده است.
پیش‌بینی قیمت آهن آلات در 6 ماه اول و دوم 1403
با توجه به اینکه طبق پیش‌بینی‌ها، تغییرات قیمتی فصلی آهن آلات در سال 1402 دیده می‌شود، آیا این اتفاق برای بازار آهن در سال 1403 هم رخ خواهد داد؟ با توجه به رشد روزافزون قیمت دلار آمریکا و احتمال بیشتر شدن تحریم‌های اقتصادی، احتمال رشد افسارگسیخته محصولات فولادی در بازار ایران خیلی زیاد است. بنابراین، در اینکه قیمت آهن آلات و محصولات فولادی در سال جدید بالاتر می‌رود، شک نکنید.
با این حال، بد نیست نگاهی به چشم‌انداز نسبی رشد قیمت آهن آلات از جمله میلگرد و تیرآهن در سال 1403 داشته باشیم. طبق تحلیل‌ها و پیش‌بینی‌های نسبی، رشد قیمت در فصل‌های بهار و تابستان (6 ماه اول) و پاییز و زمستان (6 ماه دوم) سال 1403 اینگونه خواهد بود:
- بهار و تابستان 1403: در بهار سال 1403 با توجه به افزایش نرخ دلار، طلا و نفت، روند افزایشی قیمت آهن آلات که در زمستان 1402 بود، احتمالاً ادامه پیدا می‌کند و شاید شاهد این باشیم که قیمت تیرآهن 16 به بیش از 6 میلیون تومان و حدود 6 میلیون و 300 هزار تومان در پایان بهار هم برسد. با این حال، قیمت تیراهن و سایر محصولات فولادی در تابستان 1403 مثل سال 1402 کاهش قیمت خواهد داشت و شاید مثلاً تیرآهن 16 را بتوان با قیمت 6 میلیون و 200 هزار تومان هم خریداری کرد.
- پاییز و زمستان 1403: با توجه به آمار سال 1402، اگر پیش‌بینی‌ها درست پیش بروند، قیمت آهن آلات در پاییز کاهش نسبی خواهد داشت و احتمالاً هر شاخه 12 متری از تیرآهن 16 را بتوان با قیمت 6 میلیون و 100 هزار تومان خریداری کرد. این در حالی است که در زمستان 1403 دوباره شاهد افزایش قیمت (بخوانید: تعادل قیمت) خواهیم بود و مثل سال قبل دست‌کم 1.2 درصد کاهش قیمت را در بازار آهن تجربه خواهیم کرد.