اقتصاد۲۴- خرید قسطی از هایپر‌های بزرگ در ایران، درحالی‌که مزایایی مانند دسترسی آسان به کالا و امکان خرید بدون نیاز به پرداخت تمام مبلغ به‌صورت نقدی دارد، معضلات و چالش‌هایی را نیز به همراه دارد.
برخی از این معضلات عبارتند از:
قیمت تمام‌شده بالا
در بسیاری از موارد، قیمت تمام‌شده کالای خریداری‌شده به‌صورت قسطی از هایپرها، به‌دلیل نرخ سود و کارمزد‌های اعمال شده، بالاتر از قیمت خرید نقدی آن کالاست. این امر به‌خصوص برای اقلامی که تقاضای بالایی دارند و هایپرها قدرت چانه‌زنی بالایی در قبال تامین‌کنندگان دارند، مشهودتر است.
تبلیغات غیرواقعی
هایپرها به‌طور گسترده از طریق تبلیغات تلویزیونی، بیلبورد و فضای مجازی، کالا‌های خود را با قیمت‌های بسیار پایین و شرایط اقساطی وسوسه‌انگیز به مردم معرفی می‌کنند.
با این حال در بسیاری از موارد، این تبلیغات غیرواقعی هستند و قیمت‌ها و شرایط واقعی در زمان خرید با آنچه در تبلیغات نشان داده می‌شود، متفاوت است.
قرارداد‌های نه‌چندان شفاف
قرارداد‌های فروش اقساطی در هایپرها، غالباً پیچیده و دارای اصطلاحات حقوقی نامفهوم هستند. این امر می‌تواند به سوءاستفاده از خریداران و تضییع حقوق آن‌ها منجر شود.
مشکلات مربوط به خدمات پس از فروش
درصورت بروز مشکل برای کالای خریداری‌شده به‌صورت قسطی، دریافت خدمات پس از فروش از هایپرها می‌تواند دشوار و زمانبر باشد.
هایپرها به‌دلیل ساختار سازمانی و بوروکراسی اداری پیچیده، در بسیاری از موارد پاسخگویی مناسبی به مشتریان در این زمینه ندارند.
محدودیت در انتخاب کالا
هایپرها غالباً طیف محدودی از کالا‌ها را به‌صورت اقساطی عرضه می‌کنند و تنوع انتخاب برای خریداران در این روش محدود است. این امر می‌تواند به اجبار خریداران به انتخاب کالایی که مورد نظر آن‌ها نیست، منجر شود.
بیشتر بخوانید: کوچ تولیدکنندگان از بازار کاکائو و شکلات
تأثیر منفی بر کسب‌وکار‌های خرده‌فروشی
گسترش خرید قسطی از هایپرها، ضربه سنگینی به کسب‌وکار‌های خرده‌فروشی وارد کرده است.
این امر به‌دلیل قدرت مالی و امکان ارائه تخفیف‌های بیشتر توسط هایپرهاست که باعث می‌شود مشتریان از خرید از مغازه‌های خرده‌فروشی صرف‌نظر کنند. در مجموع، درحالی‌که خرید قسطی از هایپر‌های بزرگ در ایران مزایایی دارد، ضروری است که خریداران قبل از خرید، از معایب و چالش‌های این روش آگاه باشند.
خرید از هایپرها بهتر است یا از بازار
همیشه وقتی خرید به‌صورت نقد انجام شود، دست فروشنده برای تخفیف‌دادن بازتر است، به طور قطع خرید نقد از کف بازار ارزان‌تر از هایپر خواهد بود حتی اگر خرید از هایپر نیز نقد انجام شود، اما خیلی از مردم اهل تحقیق و پرس‌وجو نیستند و از تفاوت قیمت‌های کف بازار با این هایپرها بی‌خبر هستند.
در حال حاضر فروشندگان خرد امکان فروش اقساطی را ندارند، زیرا گردش مالی آن‌ها در این حد نیست که بتوانند اجناس را به شکل قسطی ارائه بدهند. اکنون فروش اقساطی در انحصار خود فروشگاه‌های تولیدکنندگان ایرانی است. همچنین هایپر‌هایی هستند که نمایندگان بانک‌ها در آنجا حضور دارند و خرید دین انجام می‌دهند و این امکان قسطی‌فروشی را برای آن‌ها فراهم می‌کنند.
اقساطی‌فروشی قوانین خاصی دارد؟
اقساطی‌فروشی هم قوانین و مقررات خاص خود را دارد. آنچه در این بخش باعث گلایه می‌شود، نبود شفاف‌سازی در قیمت‌هاست. مثلا فلان فروشنده فرش در تبلیغ خود می‌گوید اگر در سطح شهر فرش‌های ما را ارزان‌تر پیدا کردید و فاکتور آوردید ما پول شما را پس می‌دهیم. این یک مکانیزمی است که این‌ها به‌کار گرفته‌اند، چرا که ارزان‌تر پیداکردن آن فرش‌ها در هیچ جای شهر قطعا امکان ندارد. برای اینکه این فروشندگان سراغ یک تولیدکننده می‌روند و یک محصول تولیدشده را به‌طور کامل می‌خرند و به انحصار خود درمی‌آورند. در قرارداد‌های اینگونه خرید‌ها بندی آورده می‌شود که اگر یک متر از این فرش به کس دیگری فروخته شود، فروشنده باید به خریدار ضرر و زیان پرداخت کند. وقتی یک محصول به‌صورت انحصاری در اختیار یک فروشنده قرار بگیرد، این امکان را به آن فروشنده می‌دهد تا خودش تعیین قیمت کند.
منبع: روزنامه همشهری