اقتصاد۲۴- هدی کاشانیان: تعویض تسمه تایم یکی از کار‌های حیاتی در نگهداری خودرو است. زمان دقیق تعویض آن بستگی به توصیه‌های سازنده و شرایط استفاده از آن دارد. در حقیقت، تسمه تایم با ایجاد هماهنگی بین اجزای موتور، سبب حرکت و عملکرد صحیح آن‌ها می‌شود. اما این قطعه هم مانند دیگر اجزای موتور به تعویض نیاز دارد. در ادامه، نکاتی درباره زمان تعویض تسمه تایم و عوامل مؤثر بر آن آورده شده است.
زمان تعویض تسمه تایم
تسمه تایم یک تسمه دندانه دار از جنس لاستیک است که از لایه‌های مختلفی تشکیل شده که این لایه‌ها پس از گذشت زمان دچار فرسودگی خواهند شد، بنابراین باید به صورت دوره‌ای تسمه تایم را بررسی کرد و در صورت لزوم اقدام به تعویض آن آورد. احتمالاً می‌دانید که اکثر رانندگان یا مکانیک‌ها توجه خاصی به تسمه تایم خودرو دارند، زیرا آن‌ها می‌دانند که پاره شدن تسمه تایم هزینه‌های بسیار زیادی را برای آن‌ها به دنبال دارد. در ادامه به بررسی عوامل مختلف برای تعویض تسمه تایم می‌پردازیم:
بر اساس مسافت طی شده
اکثر سازندگان خودرو توصیه می‌کنند که تسمه تایم هر ۶۰,۰۰۰ تا ۱۰۰,۰۰۰ کیلومتر تعویض شود. این فاصله بستگی به نوع خودرو و مدل موتور دارد. اما بهترین زمان تعویض تسمه تایم در خودرو‌های مختلف در جدول زیر ذکر شده است.
بر اساس زمان
اگر خودرو به کیلومتر تعیین شده نرسیده باشد، معمولاً توصیه می‌شود هر ۴ تا ۶ سال یکبار تسمه تایم تعویض شود. زیرا مواد سازنده تسمه تایم با گذشت زمان فرسوده می‌شوند و ممکن است کارایی خود را از دست بدهند.
عوامل موثر بر عمر تسمه تایم
شرایط رانندگی
رانندگی در شرایط سخت مثل ترافیک سنگین، جاده‌های خاکی، دمای بسیار بالا یا پایین و توقف‌های مکرر می‌تواند عمر تسمه تایم را کاهش دهد.
کیفیت تسمه تایم
استفاده از تسمه تایم‌های با کیفیت بالا و اورجینال می‌تواند عمر مفید بیشتری داشته باشد. از خرید تسمه‌های ارزان و بی‌کیفیت خودداری کنید.
نگهداری صحیح موتور
نگهداری منظم و به موقع از موتور و سیستم خنک‌کننده می‌تواند عمر تسمه تایم را افزایش دهد. تسمه تایم در موتور‌های با دمای بیش از حد ممکن است زودتر فرسوده شود.
علائم نیاز به تعویض تسمه تایم
صدا‌های غیرمعمول
صدای جیرجیر یا صدای تیک‌تیک از موتور می‌تواند نشانه‌ای از فرسودگی تسمه تایم باشد.
مشکلات در عملکرد موتور
مشکلاتی مانند کاهش قدرت موتور، عملکرد نامنظم و استارت سخت ممکن است به علت تسمه تایم فرسوده باشد.
بررسی دوره‌ای
اگر تسمه تایم قابل مشاهده باشد، هر چند وقت یکبار آن را بررسی کنید. ترک‌ها، فرسایش و شل شدن تسمه نشانه‌هایی هستند که باید به آن‌ها توجه کنید.
نکات مهم در تعویض تسمه تایم
تعویض به موقع
حتی اگر هیچ علامت واضحی وجود ندارد، تعویض تسمه تایم به موقع از اهمیت بالایی برخوردار است. پارگی تسمه تایم می‌تواند باعث آسیب جدی به موتور شود و هزینه‌های تعمیر بالایی داشته باشد.
تعویض همزمان قطعات مرتبط
در هنگام تعویض تسمه تایم، بهتر است قطعات مرتبط مانند تسمه‌های جانبی، واتر پمپ و غلطک‌های هدایت کننده نیز بررسی و در صورت نیاز تعویض شوند. این کار می‌تواند از بروز مشکلات جلوگیری کند.
استفاده از قطعات اورجینال
استفاده از قطعات و تسمه تایم‌های اورجینال و توصیه شده توسط سازنده خودرو می‌تواند از کارایی و طول عمر بیشتر اطمینان حاصل کند.
هزینه و تخصص
تخصص فنی: تعویض تسمه تایم نیاز به تخصص فنی دارد و بهتر است توسط مکانیک ماهر انجام شود.
هزینه: هزینه تعویض تسمه تایم بسته به نوع خودرو و قطعات مورد نیاز متفاوت است، اما این هزینه به مراتب کمتر از هزینه تعمیرات ناشی از پارگی تسمه تایم است.
نشانه‌های تعویض تسمه تایم
همیشه نباید مسافت طی شده را معیاری برای تعویض تسمه تایم در نظر گرفت، زیرا ممکن است در برخی از مواقع تسمه تایم خودرو زودتر از زمان تعیین شده و به دلایل مختلفی خراب شود و نیاز به تعویض داشته باشد، در ادامه برخی از علائمی که خبر از زمان تعویض تسمه تایم می‌دهند، ذکر شده است.
• لرزش خودرو
• صدا دادن تسمه
• عدم تنظیم دور موتور
• خوب استارت نخوردن خودرو
• صدا دادن موتور در زمان استارت زدن
• افزایش دود خروجی اگزوز‌ها
• افت توان و کاهش قدرت موتور
خطر پارگی تسم تایم
اگر تسمه تایم به‌موقع تعویض نشود امکان پاره شدن دارد. پاره شدن تسمه تایم خسارات زیادی را برای خودرو به همراه دارد. اولین قطعه‌ای که آسیب جدی می‌بیند سوپاپ‌ها هستند. پیستون‌ها و سوپاپ‌ها در داخل سیلندر قرار دارند و براساس چرخش میل‌لنگ و تنظیم زمان‌بندی میل‌سوپاپ، پیستون و سوپاپ‌ها برخوردی با یکدیگر ندارند. اما در صورت پاره‌شدن تسمه تایم این زمان‌بندی به هم می‌ریزد و پیستون‌ها و سوپاپ‌ها همزمان به یکدیگر برخورد می‌کنند. این برخورد باعث خرابی سوپاپ‌ها می‌شود و در عملکرد خودرو اختلال ایجاد می‌کند. خرابی و کج شدن سوپاپ‌ها کمترین خسارتی است که به علت خرابی تسمه تایم شامل یک خودرو می‌شود.
با رعایت این نکات و توجه به توصیه‌های سازنده خودرو، می‌توانید از عملکرد بهینه موتور خودرو اطمینان حاصل کنید و از مشکلات ناشی از پارگی تسمه تایم جلوگیری کنید.