اقتصاد۲۴- بازار مسکن همچنان شرایط خوبی ندارد. قیمت‌ها در مسیر صعودی قرار دارند و این در حالی‌ست که تعداد معاملات از ابتدای سال ۱۴۰۳ کاهش چشمگیری را تجربه کرده است. مردم دیگر توان اقتصادی برای خرید خانه ندارند و روند افزایشی قیمت‌ها در مقابل سرکوب دستمزدها، این شرایط را به سمت تاریک‌تری سوق می‌دهد.
در این میان، بازار اجاره شرایط مطلوبی ندارد و نرخ بالای اجاره‌بها بیش از پیش مردم را تحت فشار قرار داده است. اما تصویب قوانین جدید، مانند قانون ساماندهی بازار مسکن و اجاره، می‌تواند بازار مسکن را در شرایط مناسب‌تری قرار دهد؟
کسی حاضر نیست سرمایه خود را در بازار مسکن قفل کند
مجید گودرزی، کارشناس بازار مسکن در خصوص وضعیت فعلی این بازار به تجارت‌نیوز گفت: «بازار در رکود تورمی مزمنی قرار دارد. از سویی عوامل اصلی که می‌توانند بازار را به سمت رونق سوق دهند، تقویت نشده‌اند. از سوی دیگر، اختلاف قیمت بین قیمت‌های پیشنهادی و درآمد مردم نیز به‌شدت بالاست.»
وی افزود: «همچنین برای خرید سرمایه‌ای نیز تقاضا به صفر رسیده است، زیرا کسی حاضر نیست سرمایه خود را در بازار مسکن قفل کند؛ بنابراین هیچکدام از فاکتور‌هایی که می‌توانست باعث شود خانه‌هایی با قیمت بالاتر خرید و فروش شود تقویت نشده و قیمت‌ها در همین حد باقی مانده است.»
این کارشناس بازار مسکن تاکید کرد: «اکنون این نگرانی وجود دارد، اتفاقی که در سال ۲۰۰۸ در مسکن آمریکا اتفاق افتاد، در ایران نیز تکرار شود؛ قیمت‌ها سقوط و بحرانی مالی را به کشور تحمیل کنند.»
کسی حاضر نیست سرمایه خود را در بازار مسکن قفل کند
مجید گودرزی، کارشناس بازار مسکن در خصوص وضعیت فعلی این بازار به تجارت‌نیوز گفت: «بازار در رکود تورمی مزمنی قرار دارد. از سویی عوامل اصلی که می‌توانند بازار را به سمت رونق سوق دهند، تقویت نشده‌اند. از سوی دیگر، اختلاف قیمت بین قیمت‌های پیشنهادی و درآمد مردم نیز به‌شدت بالاست.»
وی افزود: «همچنین برای خرید سرمایه‌ای نیز تقاضا به صفر رسیده است، زیرا کسی حاضر نیست سرمایه خود را در بازار مسکن قفل کند؛ بنابراین هیچکدام از فاکتور‌هایی که می‌توانست باعث شود خانه‌هایی با قیمت بالاتر خرید و فروش شود تقویت نشده و قیمت‌ها در همین حد باقی مانده است.»
بیشتر بخوانید: مسکن، مهم‌ترین عامل افزایش تورم اردیبهشت
این کارشناس بازار مسکن تاکید کرد: «اکنون این نگرانی وجود دارد، اتفاقی که در سال ۲۰۰۸ در مسکن آمریکا اتفاق افتاد، در ایران نیز تکرار شود؛ قیمت‌ها سقوط و بحرانی مالی را به کشور تحمیل کنند.»
دوره انتظار خانه دار شدن به ۱۰۰ سال رسید
گودرزی در خصوص منطق قیمت‌گذاری در بازار مسکن عنوان کرد: «اکنون هیچ منطقی در قیمت‌گذاری مسکن وجود ندارد. طبیعتا قیمت‌هایی که مبنای اقتصادی نداشته باشند منجر به تقاضای واقعی نیز نخواهند شد.»
وی افزود: «هر چند تعدادی آگهی صوری و معاملات کاذب سعی می‌کنند رونقی غیرواقعی را به این بازار تحمیل کنند، ولی متاسفانه شکاف زیادی وجود دارد و دوره انتظار خانه‌دار شدن به بیش از ۱۰۰ سال رسیده است.»
تسهیلات مسکن گره‌گشا نیستند
گودرزی درباره وضعیت تسهیلات مسکن نیز در کشور بیان کرد: «از یک سو متقاضیان مسکن قادر نیستند وام‌هایی با مبلغ بالای ۳۵ میلیون تومان را بپردازند و از سوی دیگر تسهیلاتی که در نظر گرفته شده است ۱۰ تا ۲۰ درصد قیمت یک واحد مسکونی را پوشش می‌دهند، پس می‌توان گفت گره‌گشا نیست.»
وی افزود: «یک قفل‌شدگی مزمن وجود دارد؛ اکنون هم تقاضا وجود دارد و هم ناتوان است؛ هم مردم خواستار خرید خانه هستند و هم توانایی آن را ندارند.»
گودرزی عنوان کرد: «به هر حال زمانی که مدت انتظار برای خرید یک خانه بالاتر از ۶۰ میلیون تومان باشد و سرکوب شدید دستمز‌ها اتفاق بیفتد، می‌توان گفت چشم‌انداز مثبتی برای بازار مسکن وجود ندارد.»
بازار مسکن در رکود کامل قرار گرفته است
گودرزی بیان کرد: «باید قیمت‌ها تعدیل شود تا مردم بتوانند به بازار ورود کنند. اکنون به‌دلیل رهاشدگی قیمت و بی‌قانونی مفرط، قیمت‌ها به حدی رسیده که نه‌تن‌ها بازار مسکن بلکه صنعت ساختمان نیز در رکود قرار گرفته و تقاضا به سوی صفر میل کرده است.»
تمام درآمد خانوار صرف هزینه مسکن می‌شود
این کارشناس حوزه مسکن درباره قانون ساماندهی بازار مسکن و اجاره گفت: «امسال قانونی برای ساماندهی بازار مسکن و اجاره تصویب شده که به نظر می‌رسد مصوبه خوبی است. ضمانت اجرایی بالایی برای آن تعریف شده است. امید می‌رود پس از سال‌های متمادی تا حدودی فشار از روی مستاجران برداشته شود.»
وی افزود: «وضعیت فعلی بازار اجاره برای مردم قابل ادامه دادن نیست، مگر اینکه قیمت‌ها کمی کاهش پیدا کند. اکنون در اغلب موارد، صددرصد درآمد خانوار صرف هزینه‌های مسکن می‌شود که قابل قبول نیست و فشار زیادی بر خانوار‌ها وارد می‌کند. این وضعیت همچنین مشکلات اجتماعی زیادی را با خود به همراه دارد.»
او در این باره توضیح داد: «همه‌چیز به این بستگی دارد که قانون مذکور به چه نحوی اجرا شود. تا کنون بازار مسکن هیچ قانونی نداشته و این مصوبه امید‌ها را زنده کرده است تا قفل بازار مسکن شکسته شود و این فشار بی‌امان از روی دوش خانوار‌های مستاجر کاهش یابد.»
کارشناسان معتقدند نبود تقاضا در بازار مسکن اصلی‌ترین مشکلی‌ست که این بخش از اقتصاد با آن روبه‌رو است. مانعی که در نهایت می‌تواند به ابعاد مختلف این بازار مانند ساخت و ساز نیز ضربه وارد کند و ضربات جبران‌ناپذیری را بر آن وارد آورد.
این کارشناسان می‌گویند در صورتی‌که دولت راهکاری اساسی برای سر و سامان دادن به این موانع پاده نکند، در نهایت بازار مسکن به دوره سیاه‌تری نسبت به دوره تاریک کنونی فرو خواهد رفت.