اقتصاد ۲۴- نازنین خودی- امیدواری بازار خودرو نسبت به آینده با انتشار گزارش خودروسازان در مجمع عمومی دوچندان شد. طبق این گزارش‌ها اگرچه در سال ۱۴۰۲، زیان انباشته به میزان ۱۶ درصد رشد داشته است، اما آن طور که «امیرحسن کاکایی» کارشناس بازار خودرو می‌گوید اتخاذ تصمیماتی، چون اصلاح سبد محصول توانسته چشم انداز‌ها را مثبت‌تر کند.
در واقع همزمانی و ترکیب دو عامل روی کار آمدن دولت چهاردهم و اقداماتی که دولت سیزدهم در حال انجام آن است، توانسته این نگرش را ایجاد کند که خودروسازی نه تنها از زیان خارج بلکه می‌تواند به سوددهی نیز برسد. این وضعیت در حالی است که رکود همچنان بر بازار خودرو مسلط است و حتی با وقوع اتفاقات خوب برای این صنعت، احتمالا باز هم برای مدتی در رکود بماند.
افزایش بهره‌وری در ایستگاه خودروسازان
امیرحسن کاکایی، کارشناس بازار خودرو درباره گزارش خودروسازان در مجمع عمومی به اقتصاد ۲۴ می‌گوید: دو موضوع در این خصوص مطرح می‌شود. اول اینکه مدیریت فعلی به خصوص در یک سال گذشته تلاش‌هایی برای افزایش بهره وری کرده و به طور خاص نیز اصلاح سبد محصول را انجام داده است. این خیلی موضوع مهمی است، چون عمده سبد محصول فعلی ایران‌خودرو و سایپا بر مبنای خودروهای قدیمی‌تر بود و شورای رقابت اجازه نمی‌داد برای این‌ها قیمت معقول تعیین شود؛ و لذا زیان‌ده بودند. مثلا هر یک خودروی پارس ۷۰ تا ۸۰ میلیون تومان زیان تولید می‌کرد. پارسال ۵۳ هزار میلیارد تومان زیان عملیاتی ایران خودرو ناشی از پژو پارس بوده است. در سایپا هم این اتفاق افتاده و محصولاتشان اصلاح شده است. پس می‌توانیم یک امید داشته باشیم که با توجه به اصلاح قیمت سبد محصول و در نتیجه اصلاح صحیح قیمت‌ها حتی قیمت‌های دستوری، بشود زیاندهی را کم کرد و حتی به سودآوری رسید.
به گفته او قیمت‌گذاری دستوری غلط است ولی یک مشکل بزرگ‌تری ما الان در ایران داریم و آن هم این است که قیمت‌گذاری دستوری برای ایران خودرو و سایپا به نادرستی اعمال می‌شود. مثلا الان مونتاژ کار ۱۷ درصد سود برایش در نظر می‌گیرند، ولی ایران خودرو و سایپا بین ۶ تا ۱۰ درصد. با این استدلال که این خودرو تکراری است و ما نمی‌گذاریم که سود بردارید؛ بنابراین اول همین اصلاح سبد سوخت باعث بهبود اوضاع خواهد شد.
کاکایی در ادامه می‌افزاید: نکته بعدی که می‌تواند امیدواری ایجاد کند، این است که یک سری اصلاحات در سیاست‌های صنعتی و به طور خاص در حوزه قیمت‌گذاری دستوری و همچنین خصوصی سازی انجام دهند. این‌ها مسائلی است که پتانسیلش وجود دارد و می‌تواند اوضاع را بهبود بدهد.
خوشبینی بازار ارز سرمایه گذاری در صنعت خودرو را بهبود می‌دهد
این کارشناس بازار خودرو در ادامه با اشاره به مدیریت قیمت ارز ادامه می‌دهد: وقتی خوشبینی در اقتصاد رخ می‌دهد، قیمت دلاری که داشت بالا می‌رفت برگشت. خود این خوشبینی وقتی رخ داده خیلی از سرمایه گذاری‌ها بهبود و قیمت‌ها ثبات پیدا می‌کند و پیش بینی پذیری‌ها بالا می‌رود. همین عامل احتمال موفقیت را در سودآوری و بهبود اوضاع بالا می‌برد؛ یعنی الان ترکیبی از آمدن تیم جدید به علاوه آن اقداماتی که تیم قبلی انجام داده، به وجود آمده است؛ لذا از این نظر ما می‌توانیم امیدوار باشیم که اصلاحاتی رخ بدهد.
بیشتر بخوانید: شوی واردات خودروهای کارکرده در دولت سیزدهم/ صنعت خودرو زوایای پنهان بی‌شماری دارد که با واردات خودروهای کارکرده حل نمی‌شود
به باور وی البته این‌ها در صورتی است که آقای پزشکیان تیم قوی و شجاعی را انتخاب کند. در غیر این صورت همین دلاری که الان پایین آمده به سرعت می‌تواند دوباره برگردد. با در نظر گرفتن این که هنوز فاکتور انتخابات آمریکا پیش روی ماست. پس ما الان احتیاج به وزرا و معاونینی داریم که بسیار شجاع، ماهر، با تجربه، با دانش و با انرژی هستند و کار سختی پیش رو داریم. البته به نظر من با این اوضاعی که در کارگروه‌های انتخاب وزرای کابینه فعلا مشاهده می‌شود خیلی مطمئن نیستم که جواب بدهد، چون حل مسئله اقتصاد ما مربوط به یک وزارتخانه و بانک مرکزی به تنهایی نیست و نیازمند همکاری مجموعه‌ای از وزارتخانه‌ها و ارکان دولت و بانک مرکزی و مجلس و... است.
آزادسازی واردات در زمان تحریم خبر خوبی برای صنعت خودرو نیست
کاکایی درباره آزادسازی واردات خودرو برای عموم مردم نیز معتقد است: کاملا مشخص است که یک وعده‌ای از سوی دولت فعلی بود و خواسته‌اند با خاطره خوش از مردم خداحافظی کنند! در بازار ارز هم دلار را به طور مصنوعی پایین آوردند و این به نظر من با توجه به شرایط واقعی قابل نگهداری نیست. از سویی واردات خودرو دارای چالش‌های بسیار زیادی است و بیشتر یک وعده توخالی است و اثر به اصطلاح معتبر و قابل اعتنایی برای اکثریت مردم ندارد. ضمن این که برای صنعت خودرو خبر بدی می‌تواند باشد. الان تصور می‌شود که اگر ما واردات را آزاد کنیم خودروسازی رقابتی می‌شود. در حالی که مشکل خودروسازی این نیست که بلد نیست رقابت کند؛ مشکلش این است که سرمایه ندارد. ارتباطات جهانی‌اش قطع شده و کار‌های دانش بنیان محور است. توسعه اقتصاد دانش بنیان پول لازم دارد تا به تولید بشود. پس اگر وارداتی هم آزاد بشود به نفع صنعت خودرو نمی‌شود، چون همچنان در تحریم است و همچنان مشکلات خودش سر جایش هست.
قیمت خودرو تا قبل از انتخابات آمریکا به کدام سمت می‌رود؟
این کارشناس صنعت خودرو در پاسخ به این سوال که قیمت خودرو تا قبل از انتخابات آمریکا به کدام سمت می‌رود؟ به اقتصاد ۲۴ می‌گوید: تا قبل از انتخابات آمریکا فکر می‌کنم قیمت‌ها فعلا درجا بزند، یعنی قیمت دلار را احتمالا کنترل کنند. البته قیمت خودروهای خیلی گران قیمت هم شاید کمی پایین بیاید، چون اولا کشور دیگر کشش ندارد و دوما ۵۰ هزار خودرو هم دارد وارد کشور می‌شود. ولی بعید می‌دانم قیمت خودروهای زیر یک میلیارد تومان کاهش یابد، چرا که قیمت این گروه از خودرو‌ها به شدت به قیمت دلار وابسته است نه به عرضه و تقاضا. پس ما در بازار معمولی خودمان رکود شدید را خواهیم داشت و قیمت‌ها متناسب با دلار بالا و پایین می‌شود و ما با یک رکود عمیقی همچنان مواجه هستیم.
کاکایی در پایان خاطرنشان می‌کند: این را هم اضافه کنم که ما اگر اوضاع اقتصادی‌مان خوب بشود، رکود شدید در بازار خودرو را خواهیم داشت. نظام اقتصادی ایران به همین شکل است. وقتی تورم سنگین است همه به سمت بازار هجوم می‌برند. وقتی ثبات اقتصادی به وجود می‌آید تا مدتی رکود سنگین حاکم می‌شود لذا این را می‌توانیم پیش بینی کنیم که حتی اگر به بقیه ماجرا‌ها خوشبین باشیم، قیمت‌ها کاهش نخواهد یافت، چون قیمت تمام شده از یک حدی پایین‌تر نمی‌آید؛ اما رکود سنگین در بازار حاکم می‌شود و قیمت‌ها ثبات خواهد داشت.