اقتصاد۲۴- سید رضا فاطمی‌امین از یاران و و همراهان قدیمی مرحوم ابراهیم رییسی در مشهد بود که در دولت سیزدهم هم ازسوی رییسی برای تصدی‌گری پست مهم وزارت صمت به مجلس معرفی و دو سال در این وزارتخانه ماند تا برکنار شد.
سیدرضا فاطمی امین کیست؟
سیدرضا فاطمی امین اهل شاهرود است و در سال ۱۳۵۳ در این شهر به دنیا آمد.
او در دولت سیدابراهیم رییسی جزو وزرای جوان پیشنهادی محسوب می‌شد. او که کارش را از یک موسسه قرآنی آغاز کرده بود راه خود را با مدیریت در بنگاه‌های اقتصادی ادامه داد تا جایی‌که پست وزارت را هم گرفت؛ پستی که چندان نتوانست در آن بماند.
او دارای مدرک مهندسی الکترونیک، مهندسی سامانه‌های اقتصادی و اجتماعی و دکترای تخصصی مدیریت راهبردی دانش است.
فاطمی‌امین در ۲۳ سالگی درست پس از اتمام تحصیلات در مقطع لیسانس و در رشته الکترونیک، به سمت مدیرعامل موسسه نورالثقلین منصوب شد. این موسسه سال ۷۰ تاسیس شد و سال ۷۵ فاطمی امین در عنفوان جوانی مدیریتش را به دست گرفت. نورالثقلین به مدیریت فاطمی امین دستور کار خود را برگزاری کلاس‌های تفسیر قرآن و احکام و مداحی تعریف کرده بود، اما این راه شروع اولیه‌ای برای فاطمی امین بود و به پشتوانه همین سابقه فعالیت مذهبی فرصت‌های اقتصادی برایش فراهم شد.
فاطمی امین در سال ۸۰ موسسه قرآنی نورالثقلین را در حالی ترک کرد که مجری پروژه شهر سالم مشهد شده بود. جالب است که رشته تحصیلی فاطمی امین الکترونیک بوده است.
فاطمی امین پس از پروژه شهر سالم مشهد، مجری طرح نوسازی خودرو‌های فرسوده کشور شد و در حوزه شهرداری فعالیت می‌کرد تا دوره ریاست جمهوری محمود احمدی‌نژاد که وارد دولت شد.
وزارت صمت
فاطمی‌امین در شهریور ۱۴۰۰ رأی نمایندگان برای وزارت صمت دولت سیزدهم را به دست آورد.
استیضاح فاطمی‌امین
فاطمی‌امین در دوران تصدی‌گری وزارت صمت دو بار در مجلس استیضاح و سرانجام برکنار شد.
در تاریخ ۲۴ اسفند ۱۴۰۰، لطف‌الله سیاهکلی عضو کمیسیون صنایع مجلس شورای اسلامی از نهایی شدن طرح استیضاح وزیر صمت به دلیل افزایش قیمت خودرو و تقدیم آن به هیئت رئیسه مجلس خبر داد.
کارت زرد مجلس به فاطمی‌امین
در جلسه علنی ۲۴ خرداد ۱۴۰۱، مجلس شورای اسلامی نمایندگان از پاسخ سید رضا فاطمی‌امین، وزیر صنعت، معدن و تجارت دربارهٔ علت ضعف عملکرد این وزارتخانه در کنترل قیمت کالا‌ها و عدم توانایی در پشتیبانی از صاحبان صنایع و بهره‌برداران معدن به پرسش محمد وحیدی نماینده بجنورد قانع نشدند و به وی کارت زرد دادند که این نخستین کارت زرد یک وزیر در دولت رئیسی بود.
نخستین استیضاح فاطمی امین
فاطمی‌امین تا برکناری از وزارت صمت دو بار استیضاح شد. نخستین استیضاح او در تاریخ دهم آبان ماه ۱۴۰۱ برگزار شد.
نمایندگان مجلس پس از شنیدن نظرات موافق و مخالف و دفاعیات وزیر صمت، با ۸۴ رای مخالف، ۱۸۲ رای موافق و ۶ رای ممتنع، فاطمی امین را در مقام وزارت ابقا کردند.
استیضاح دوم فاطمی امین
در اردیبهشت ۱۴۰۲، احمد علیرضابیگی، نماینده تبریز، در مصاحبه‌ای با ایلنا وزارت صمت را به رشوه دادن به نمایندگان متهم کرد: «هیئت رئیسه محترم مجلس شورای اسلامی بیاید تکلیف آن خودرو‌هایی که به نمایندگان داده شد را مشخص کند که چرا قریب به ۷۰ تا ۷۵ دستگاه خودرو در اختیار نمایندگان قرار گرفت». احمد رسولی‌نژاد و چند نفر از نمایندگان مجلس نیز گفتند که فاطمی‌امین در استیضاح قبلی با تحویل خودرو‌های شاسی بلند به ده‌ها نماینده، رای مثبت آن‌ها را جلب کرد تا در این سمت بماند. اما او و هیئت رئیسه مجلس و وزارت صمت این اتهامات را رد کردند و رئیس‌جمهور ابراهیم رئیسی از او دفاع کرد.
در ۱۰ اردیبهشت ۱۴۰۲ جلسه استیضاح فاطمی‌امین برگزار شد و نمایندگان مجلس شورای اسلامی پس از بررسی‌ها و استماع نظرات موافق و مخالف او، با ۱۰۲ رای مخالف و ۱۶۲ رای موافق، فاطمی‌امین را از وزارت صمت عزل کردند. استیضاح‌کنندگان فاطمی‌امین، او را به عمل نکردن به وعده‌هایش، ارایه آمار‌های خودساخته واشتباه و در اولیت قرار دادن منافع دو شرکت عمده خودروسازی ایران متهم کردند.
او در پایان کار خود در وزارت صمت و دفاعیاتشان در مجلس به این شعر را خواند:
عملکرد فاطمی‌امین در وزارت صمت
به نظر می‌رسد باتوجه به پیشینه و استیضاح‌های مکرر، فاطمی‌امین عملکرد قابل‌قبولی در بازار‌های گوناگون نداشته باشد، اما به‌هرروی کارکرد او را در سه بازار اتومبیل، کسب‌وکار و لوازم خانگی بررسی می‌کنیم.
بازار خودرو
در دوران فاطمی‌امین اگرچه واردات خودرو بار دیگر آغاز به کار کرد، اما افزایش قیمت خودرو انتقادات فراوانی به همراه داشت.
فاطمی‌امین که در ۲۵ مهر ماه سال ۱۴۰۰ در حاشیه نشست هیئت نمایندگان اتاق بازرگانی ایران، از حذف قرعه‌کشی خودرو وعده داده بود، نتوانست به گفته خود عمل کند و به جای حذف قرعه‌کشی خودروها، سیستمی تحت عنوان سامانه یکپارچه تخصیص خودرو را راه‌اندازی کرد.
بیشتر بخوانید: محمد اتابک وزیر پیشنهادی وزارت صمت کیست؟
در این مدت وزیر صمت از برنامه‌های ۶ ماهه و ۲ ساله سخن گفت. یکی از موارد مطرح شده فاطمی‌امین در برنامه ۶ ماهه، افزایش تیراژ تولید خودرو در سال ۱۴۰۰ به نسبت سال قبل بود. با توجه به تولید تعداد ۹۶۳ هزار و ۱۷۹ دستگاه خودرو و افت حدوداً سه درصدی، بازار شاهد به تحقق نرسیدن این وعده وزیر صمت در کوتاه مدت بود. فاطمی امین در فرودین ۱۴۰۱ وعده داده بود که ایران خودرو و سایپا به بخش خصوصی واگذار می‌شود که البته این وعده وی هم محقق نشد.
بازار لوازم خانگی
در بازار لوازم خانگی ممنوعیت واردات از سال ۱۳۹۷ در کنار قیمت‌گذاری دستوری در این صنعت، تولیدکننده و مصرف‌کننده را با مشکل مواجه کرد. در این بازار، گزارش‌های مرکز آمار ایران نشان می‌دهد که تورم ماهانه کالا‌های بادوام از سال ۱۳۹۷ تاکنون، گاهی به بیشتر از ۲۰ درصد رسید که در دوره دولت سیزدهم و مدیریت فاطمی‌امین بیش‌ترین رشد را داشته است.
افشاگری جنجالی فاطمی امین درباره نمایندگان مجلس
رضا فاطمی امین، وزیر سابق صمت در گفتگو با «نود اقتصادی» با بیان اینکه در ۲۰ ماه وزارتم تحت فشار‌های شدید سیاسی از سوی برخی نمایندگان مجلس بودم، گفت: برخی نمایندگان درخواست‌های نامتعارف داشتند و تهدید به استیضاح می‌کردند. اگر فشار‌های سیاسی نبود رشد صنعتی بیشتر می‌شد.
رد پای فاطمی‌امین در پرونده فساد چای دبش
یکی از پرونده‌های فساد پرسروصدا در دولت ابراهیم رییسی مربوط به پرونده چای دبش بود؛ پرونده‌ای که پای فاطمی‌امین هم به آن باز شد. در شهریور ماه سال ۱۴۰۳ سخنگوی قوه قضائیه از احضار و اخذ دفاع از فاطمی امین و قائم مقام وقت او خبر داد.
اصغر جهانگیر درباره آخرین وضعیت پرونده چای دبش و آخرین وضعیت پرونده فاطمی امین عنوان کرد: «در پرونده‌های مختلف به ویژه پرونده‌هایی که افکار عمومی را تحت تاثیر قرار دهد ورود دستگاه قضایی به صورت جدی و تا انتها انجام می‌شود. این مساله در مورد چای دبش هم انجام شد و در این خصوص وزیر وقت صمت و قائم مقام او احضار شدند و تحقیقات مقدماتی از آن‌ها به عمل آمده و بر اساس آخرین اطلاعی که من داشتم آخرین اخذ دفاع در مرحله دادسرا از این آقایان انجام شده و فعلا با تودیع وثیقه هر دو آزاد هستند.»
پیشینه و سوابق اجرایی فاطمی‌امین در یک نگاه
مدیرعامل مؤسسه نورالثقلین ۱۳۷۵ _ ۱۳۸۰
مجری پروژه شهر سالم مشهد از دی ۱۳۸۲ تا شهریور ۱۳۸۴
مشاور برنامه‌ریزی راهبردی رئیس دانشگاه علوم پزشکی سمنان از فروردین ۱۳۸۵ تا اردیبهشت ۱۳۸۶
مجری طرح نوسازی خودرو‌های فرسوده کشور از مرداد ۱۳۸۵ تا مرداد ۱۳۸۶
معاون برنامه‌ریزی و ارزیابی ستاد تبصره ۱۳ از مرداد ۱۳۸۶ تا بهمن ۱۳۸۶
قائم‌مقام ستاد تبصره ۱۳ از بهمن ۱۳۸۶ تا مرداد ۱۳۸۷
مشاور وزیر صنایع و معادن در طرح تحول اقتصادی از شهریور ۱۳۸۷ تا بهمن ۱۳۸۹
رئیس ستاد تحول صنایع و معادن از آذر ۱۳۸۷ تا شهریور ۱۳۹۲
عضو هیئت عامل سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران از آذرماه ۱۳۸۸ تا آبان ۱۳۹۱
معاون برنامه‌ریزی، توسعه و فناوری وزارت صنایع و معادن از بهمن ۱۳۸۹ تا شهریور ۱۳۹۰
معاون برنامه‌ریزی وزارت صنعت، معدن و تجارت از شهریور ۱۳۹۰ تا آبان ۱۳۹۱
سخنگوی وزارت صنایع و معادن فروردین ۱۳۹۰
مجری طرح «تحقیقات اساسی بخش صنعت و معدن» و طرح «مطالعات کاربردی صنعتی و معدنی» از اسفند ۱۳۸۹ تا آبان ۱۳۹۱
مشاور وزیر صنعت، معدن و تجارت در راهبرد‌های صنعتی، معدنی و تجاری از آبان ۱۳۹۱ تا آبان ۱۳۹۲
مجری طراحی و تدوین برنامه راهبردی صنعت، معدن و تجارت از آبان ۱۳۹۱ تا آبان ۱۳۹۲
مشاور دستیار ویژه رئیس جمهور و رئیس پروژه‌های اقتصادی _ تولیدی از آبان ۱۳۹۱ تا خرداد ۱۳۹۲
مشاور قائم مقام آستان قدس رضوی و مدیر مرکز سرمایه گذاری و مشارکت آستان قدس رضوی از آبان ۱۳۹۶
مدیرعامل سازمان اقتصادی رضوی از اسفند ۱۳۹۶
عضو هیئت نمایندگان اتاق بازرگانی و صنایع و معادن تهران از آذرماه ۱۳۸۸ تا شهریور ۱۳۹۲
عضو هیئت نمایندگان اتاق بازرگانی و صنایع و معادن ایران از آذرماه ۱۳۸۸ تا شهریور ۱۳۹۲
عضو شورای عالی آموزش و پرورش اسفند ۱۳۸۹
عضو شورای پژوهشی سازمان هدفمندسازی یارانه‌ها از شهریور ۱۳۹۰ تا شهریور ۱۳۹۱
عضو کارگروه تخصصی صنعتی سازی ساختمان و مسکن (در سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران) در سال ۱۳۸۹
رئیس کمیسیون صنایع، معادن و ارتباطات شورای عالی علوم، تحقیقات و فناوری اسفند ۱۳۹۰
عضو و دبیر ستاد سرمایه‌گذاری و اشتغال وزارت صنایع و معادن فروردین ۱۳۹۰
عضو کارگروه اجرای قانون ارتقا کیفی تولید خودرو و سایر تولیدات صنعتی اسفند ۱۳۸۹
عضو کمیته عالی پدافند غیرعامل وزارت صنعت، معدن و تجارت اردیبهشت ۱۳۹۱