اقتصاد۲۴- شیوا سپهری: بخش‌بندی بازار یک اصطلاح مشهور بازایابی برای افزایش بهره‌وری در این حوزه است که شامل تقسیم یک بازار بزرگ و همگن از مشتریان به بخش‌های کوچک‌تر و قابل شناسایی است. با این روش مشتریان یک محصول بر اساس معیارهایی که منجر به نیازهای مشابه‌شان به محصولات می‌شود، بخش‌بندی می‌شوند. هر کدام از این بخش‌ها شامل مشتریانی هستند که به استراتژی‌های بازاریابی به‌صورت مشابه پاسخ می‌دهند. آن‌ها علایق، نیازها، خواسته‌ها و تقاضاهای مشترکی دارند.
هر شرکتی اگر به اندازه کافی بزرگ نباشد، به طور طبیعی منابع کافی برای هدف قرار دادن یک بازار بزرگ و عمومی را ندارند. به همین دلیل باید بخش خاصی از بازار را که به محصولاتشان نیاز دارد، هدف قرار دهند. این شرکت‌ها از طریق تقسیم بندی بازار، تاکتیک‌های بازاریابی خود را برنامه‌ریزی می‌کنند.
انواع بخش‌بندی بازار
- جغرافیایی: بر اساس محل زندگی، مناطق روستایی یا شهری.
- جمعیت‌شناختی: بر اساس سن، جنسیت، درآمد، شغل، تحصیلات، ملیت.
- روان‌شناختی: بر اساس وضعیت اجتماعی، سبک زندگی، نوع شخصیت.
- رفتاری: بر اساس شدت استفاده از محصول، وفاداری به برند، رفتارهای کاربری، حساسیت به قیمت، پذیرش تکنولوژی.
بخش‌بندی جمعیت‌شناختی
بخش‌بندی جمعیتی رایج‌ترین نوع بخش‌بندی است که یک مخاطب هدف بر اساس ویژگی‌هایی مانند سن، جنسیت، شغل، تحصیلات، درآمد و ملیت تقسیم می‌شود. بخش‌بندی جمعیت‌شناختی آسان‌ترین راه برای تقسیم بازار است. ترکیب این نوع بخش‌بندی با نوع دیگری از بخش‌بندی بازار می‌تواند به شما کمک کند بازار فروش محصولات خود را بیشتر محدود کنید. علت رایج بودن این نوع بخش بندی این است که اطلاعات لازم برای بخش‌بندی جمعیت‌شناختی به راحتی قابل جمع‌آوری است و برای شرکت‌ها هزینه زیادی ندارد.
بخش‌بندی رفتاری
یک شرکت می‌تواند بازار خود را بر اساس رفتارهای مصرف‌کنندگان بخش‌بندی کند. تقسیم مخاطبان هدف بر اساس رفتارهای آن‌ها، به شرکت این امکان را امکان می‌دهد که پیام‌های خاصی ایجاد کنند که با آن رفتارها هماهنگ باشد. مثال‌هایی از انواع رفتارها شامل موارد زیر است:
- چه اقداماتی در یک وبسایت انجام شده است؟
- عادات خرید آنلاین آن‌ها چیست؟
- چقدر به برند یا محصول وفادار هستند؟
- میزان استفاده از محصول چقدر است؟
- مصرف‌کننده سعی در برطرف کردن چه نیازی دارد؟
این اطلاعات مهم است زیرا مستقیماً با نحوه تعامل مصرف‌کننده با محصولات شرکت مرتبط است. بنابراین، بازاریابان با آگاهی از این رفتارها می‌توانند بازاریابی موثرتری انجام دهند.
بخش‌بندی جغرافیایی
این نوع بخش‌بندی شامل تجزیه یک بازار بر اساس موقعیت جغرافیایی آن است. اگرچه این شکل ابتدایی از بخش‌بندی است، اما بسیار موثر است. دانستن محل قرارگیری مشتری می‌تواند به یک شرکت کمک کند تا بهتر نیازهای مشتریان خود را درک کرده و تبلیغات خاص موقعیت جغرافیایی را هدف قرار دهد.
یک شرکت می‌تواند به راحتی یک بخش را بر اساس مکان‌هایی مانند شهر، استان، کد پستی یا کشور تقسیم کند. همچنین می‌توان مشتریان را بر اساس شرایط آب و هوایی یا تراکم جمعیت محل زندگی‌شان شناسایی کرد. بخش‌بندی بر اساس ویژگی‌های مکانی می‌تواند به بازاریابان این امکان را بدهد که هدف‌گیری و پیام‌رسانی خود را دقیق‌تر انجام دهند. ضمناً درباره جوامع هدف بزرگ‌تر هنگام هدف قرار دادن بخش‌های جغرافیایی مختلف، بازاریابان باید عناصری مانند زبان را در نظر بگیرند.
بخش‌بندی روان‌شناختی
این نوع بخش‌بندی بسیار شبیه به بخش‌بندی جمعیت‌شناختی است اما با ویژگی‌هایی که به خصوصیات ذهنی و عاطفی مربوط می‌شود، سروکار دارد. بخش‌بندی روان‌شناختی یک گروه مشتری را بر اساس ویژگی‌های شخصیتی، ارزش‌ها، علایق، نگرش‌ها و سبک زندگی تقسیم می‌کند. ویژگی‌های جمعیت‌شناختی بسیار آسان‌تر از روان‌شناختی قابل مشاهده هستند، اما بخش‌بندی روان‌شناختی به بازاریابان بینش ارزشمندی درباره انگیزه‌ها، ترجیحات و نیازهای مشتریان می‌دهد و از این رو بهترین شرکت‌ها از این روش استفاده زیادی می‌برند. بازاریابان با درک ویژگی‌های روان‌شناختی مشتریان، می‌توانند محتوایی ایجاد کنند که بیشتر با نگرش مشتریان خود ارتباط برقرار کند.
بیشتر بخوانید: سیاست های مالی انبساطی چیست و چگونه اجرا می‌شود؟
لازم به ذکر است که بخش‌بندی جمعیت‌شناختی می‌تواند به خوبی با بخش‌بندی روان‌شناختی ترکیب شود. اگر احساس می‌کنید پیام‌های شرکتتان برای بخش جمعیت‌شناختی جذاب نیست، می‌توانید اطلاعات روان‌شناختی را به آن اضافه کنید. این اطلاعات به شما می‌گوید چرا مردم یک محصول یا خدمت را خریداری می‌کنند یا نمی‌کنند.
مزایای بخش‌بندی بازار چیست؟
بخش‌بندی بازار کار را برای تیم‌های بازاریابی جهت توسعه کمپین‌ها و برنامه‌های هدفمند و موثر آسان‌تر می‌کند.
در ادامه چندین مزیت که با درک و تعریف بخش‌های بازار وجود دارد، بیان شده است:
تمرکز بیشتر شرکت: وقتی یک شرکت بخش‌های بازار را شناسایی می‌کند، کمک می‌کند تا بر روی بخش‌هایی که می‌خواهد با محصولات، خدمات، محتوا، وبلاگ‌ها و کمپین‌های خاص هدف قرار دهند، تمرکز کند. وقتی یک شرکت بر بخش‌های خاصی متمرکز می‌شود، مطمئن می‌شود که بخش مناسب را با محصول مناسب هدف قرار داده است، که این امر منجر به بازگشت سرمایه (ROI) بیشتر خواهد شد.
پاسخ بهتر به نیازها و خواسته‌های مشتری: داشتن بخش‌های مشخص در هر شرکت، این امکان می‌دهد که انواع نیازهای مشتری را با ارائه بسته‌ها و مشوق‌های مختلف برطرف کند. انواع مختلف فعالیت‌های تبلیغاتی بر اساس نیازها، خواسته‌ها و ویژگی‌های آن بخش‌ها مورد استفاده قرار خواهد گرفت.
رقابت‌پذیری در بازار: وقتی یک شرکت بر روی یک بخش خاص تمرکز می‌کند، رقابت‌پذیری آن در بازار افزایش می‌یابد. این امر منجر به بازگشت سرمایه بالاتر می‌شود. شرکت بر بخش‌های خاصی تمرکز می‌کند و هر آنچه را که لازم است درباره آن بخش بداند، می‌آموزد تا محصولات خود را به آن‌ها بازاریابی کند.
گسترش بازار: با بخش‌بندی جغرافیایی همانطور که پیشتر بحث شد، گسترش بازار سهل‌تر می‌شود. وقتی یک شرکت بتواند بازاریابی را در بخش‌های مختلف انجام دهد و بداند چگونه به یک بخش خاص در یک مکان خاص بازاریابی کند، می‌تواند بلافاصله به مکانی دیگر گسترش یابد. اگر بخش‌بندی بر اساس جمعیت‌شناختی باشد، هنگامی که شرکت بخش جمعیت‌شناختی خود را بشناسد، می‌تواند با محصولات مشابه در آن بخش گسترش یابد.
ارتباط هدفمند: حتی زمانی که ویژگی‌ها و مزایای محصول یکسان هستند، شرکت‌ها باید بخش‌های بازار را با ارتباطات خاص هدف قرار دهند. به‌عنوان مثال، اگر بخش هدف مهندسین ارشد باشد، ممکن است مواردی نظیر اطلاعات فنی درباره محصول، به شکل مقالات یا اینفوگرافیک‌ها بیشتر رویشان تاثیر بگذارد. اما یک مدیر پروژه شاید بهتر به اطلاعاتی درباره صرفه‌جویی در هزینه‌ها، کارایی‌ها و غیره، به شکل یک وبلاگ، مطالعه موردی یا ویدئو جلب شود. پیام‌رسانی برای بخش‌های مختلف باید متفاوت باشد و پلتفرم‌هایی که برای هدف قرار دادن این بخش‌ها استفاده می‌شود نیز متفاوت خواهند بود. کلید موفقیت این است که بخش‌های خود را بشناسید و ارتباطات مرتبط با آن‌ها را در پلتفرم‌های مناسب هدف قرار دهید.
چرا بخش‌بندی بازار مهم است؟
استفاده بازاریابان از بخش‌بندی بازار باعث آسان‌تر شدن برنامه‌ریزی کمپین‌ها می‌شود، زیرا به تمرکز شرکت بر روی گروه‌های خاصی از مشتریان کمک می‌کند. بخش‌بندی به بازاریابان کمک می‌کند تا از نظر زمان، پول و منابع دیگر کارآمدتر عمل کنند. بخش‌بندی بازار به شرکت‌ها اجازه می‌دهد که درباره مشتریان خود بیشتر بیاموزند. آن‌ها درک بهتری از نیازها و خواسته‌های مشتریان به دست می‌آورند و بنابراین می‌توانند کمپین‌هایی را برای بخش‌های مشتریانی که احتمال خرید بیشتری دارند، تنظیم کنند.