اقتصاد ۲۴- آن‌چیزی که در بازار خودرو مشخص است، اینکه فشار رکود در این بازار به اوج خود رسیده است، به طوری که با وجود تلاطم‌های زیاد در بازارهای ارز و طلا و حتی مسکن، اما بازار خودرو نوسانی نداشته و همین موضوع باعث تعجب کارشناسان شده است. برخی براین باورند که به دلیل واردات خودروها شاهد این رکود هستیم. اما سوالی که بوجود می اید آیا این رکود ادامه دار هست یا خیر؟
سعید مدنی مدیرعامل اسبق سایپا در گفتگو با اقتصاد ۲۴، درباره رکود بازار خودرو در این چندماه اخیر گفت: شاید سیاست‌هایی که در خصوص واردات خودرو اتخاذ کردند از دلایل رکود باشد. مردم منتظر هستند خودروهای خارجی وارد شود تا ببینند به چه شکلی می‌توانند خرید کنند. تولید آنقدر بالا نیست و قاعدتا نباید این رکود وجود داشته باشد. تولید کم و افزایش قیمت در بازار آزاد و قیمت گذاری خودروسازان و پایین آمدن قدرت خرید مردم به دلیل افزایش تورم و امید به آزادسازی واردات خودرو می‌تواند از دلایل رکود بازار خودرو باشد. کاهش تولید خودرو داریم و زمانی که این اتفاق رخ دهد معمولا قیمت‌ها بالا می‌رود.
وی اضافه کرد: هیچ دلیل منطقی برای رکود در بازار خودرو وجود ندارد. زیرساخت‌ها و برنامه ریزی اقتصادی ما هیچ منشا منطقی ندارد و صنعت خودروی ما را هم شامل می‌شود. شاید جریانات احساسی باعث افزایش رکود می‌شود، اما بیشتر از جنس رکود تورمی است. بازار مسکن هم به همین شکل است. به قدری رشد سریع و زیاد شد که دیگر قدرت خرید مردم پایین آمد و الان در مرحله رکود مسکن هستیم.
دولت کاری به خودروسازان نداشته باشد
مدیرعامل اسبق سایپا در خصوص اقداماتی که دولت باید در این زمینه انجام دهد، تصریح کرد: اگر قرار است دولت کاری برای صنعت خودرو انجام بدهد بهتر است که هیچ کاری انجام ندهد و اجازه دهد خودروسازان خودشان برنامه‌ریزی کنند و طبق مجمع، مدیر را انتخاب کرده و قیمت‌‌گذاری را بر عهده خودشان بگذارند.
بیشتر بخوانید: چرخ‌زنی خودروسازان در دام زیان؛ صنعت خودرو در سراب سود!/ ۲۵ هزار نفر نیروی مازاد در سایپا و ایران خودرو چه می‌کنند؟
مدنی افزود: خودروسازان طی چند سال گذشته انواع مختلف سامانه‌های فروش درست کرده اند اما تغییرات پی در پی مدیران عامل شرکت‌های خودروسازی و دخالت‌های بیجا در خودروسازی در حال انجام است، بنابراین، بهتر است دولت هیچ کاری نکند چرا که وضعیت بدتر خواهد شد.
وی تاکید کرد: بهترین کمک دولت به صنعت خودرو این است که از دخالت در قیمت گذاری‌ها و مدیریت خودروسازی‌ها دست بردارد. باید بخشی از ضرری که ناشی از سیاست‌های دولت است که به خودروسازی‌ها متحمل شدند، مدیریت شود و بخشی دیگر که به دلیل نظام قیمت گذاری است به آن‌ها کمک کند تا استارت بزنند و تنفسی از بانک‌ها برای بدهی هایشان بگیرند و کمک ارزی و ریالی کنند تا آن‌ها روی ریل اصلی بیفتند.
امروز حتی به تولیدات سال ۹۱ که ۱۵۰۰ میلیون خودرو بود نرسیدیم
این کارشناس صنعت خودرو ادامه داد: طبق چشم انداز ۱۴۰۴ باید بالای دو میلیون خودرو در سال تولید می‌کردیم. در چند سال گذشته با تغییرات پی در پی مدیران عامل خودروسازی‌ها، از این برنامه فاصله گرفتیم و حتی به تولیدات سال ۹۱ که ۱۵۰۰ میلیون دستگاه بود هم نرسیدیم.
مدیرعامل اسبق سایپا، صنعت خودرو در ایران را به بیماری تشبیه کرد که باید شرایط بدنی آن را درک کرد و گفت: ما ابتدا باید شرایط بیمار را درک و سپس از او توقع توسعه داشته باشیم. بهترین راه این است که دولت کمک کند خودروسازان از نظر ریالی و ارزی روی ریل بیفتند و تولید خودروهای مونتاژی و ساخت داخل افزایش یابد. با افزایش تولید به تدریج مسائل مربوط به بازار و قیمت حل خواهد شد.
وی در پاسخ به این سوال که با واردات خودرو چه تغییراتی در بازار خودروهای داخلی به‌وجود می‌آید؟ بیان کرد: واردات می‌تواند به شکلی بازار خودرو را تنظیم کند. واردات باید طبق روال قبلی ادامه می‌یافت. البته بخشی از بازار خودرو را شرکت‌های مونتاژ گرفتند که تا مدتی به این‌ها ارز خوبی تخصیص می‌شد و منطق بدی هم نبود و عمدتا چینی بود، ولی ادامه پیدا نکرد. حتی تخصیص ارز به مونتاژ کار‌ها با وقفه انجام شد که الان وضعیت به این صورت است.
مدنی در خصوص آینده بازار خودرو نیز گفت: متاسفانه دولت هیچ برنامه‌ای برای آینده ندارد. احتمالا خودروسازی هم مشمول همان بی‌برنامگی اقتصادی دولت هستند، چون برنامه‌ای نداریم و نمی‌توان چیزی را پیش‌بینی کرد. ممکن است فروش نفت خوب باشد و دلار‌های نفتی سرازیر شود و واردات داشته باشیم و بازار تنظیم شود یا ممکن است اوضاع بدتر شود. برنامه مشخصی نداریم به این دلیل که سیاست و برنامه‌ریزی کلان را سال‌هاست کنار گذاشته‌ایم و فقط به روزمرگی و راه حل موقت می‌گذرانیم.
مدیرعامل اسبق سایپا در پایان خاطرنشان کرد: ما در دولت‌های نهم و دهم فاقد سازمان برنامه و بودجه بودیم، در دولت‌های یازدهم و دوازدهم هم عملا این سازمان وجود خارجی نداشت، یعنی ۱۶ سال سازمان برنامه و بودجه‌ای در این مملکت وجود نداشت. در حال حاضر هم این سازمان هنوز احیا نشده است، لذا برنامه ریزی در کشور وجود ندارد. به طور مثال زمانی آنقدر مسکن می‌سازیم که روی دستمان می‌ماند و یک زمان نمی‌توانیم بسازیم. دائم دچار یک ناهنجاری‌های اقتصادی هستیم.