اقتصاد۲۴- شیوا سپهری: استیبل‌کوین‌ها یک دسته منحصر به فرد از ارز‌های دیجیتال هستند که با هدف کاهش نوسانات دارایی‌های دیجیتال سنتی طراحی شده‌اند. این توکن‌ها نوسانات کم و ارزش ثابت دارند. این ویژگی، آن‌ها را به ابزاری جذاب برای تراکنش‌های روزمره و ذخیره ارزش تبدیل می‌کند. این مطلب به بررسی نحوه کار استیبل‌کوین‌ها، انواع مختلف آن‌ها و فواید آن می‌پردازد.
استیبل‌کوین چیست؟
استیبل‌کوین‌ها ارز‌های دیجیتالی هستند که در راستای حفظ ارزش پایدار نسبت به دارایی خاص یا سبدی از دارایی‌ها طراحی شده‌اند. برخلاف ارز‌های دیجیتال سنتی مانند بیت‌کوین یا اتریوم که ممکن است نوسانات قیمت شدیدی داشته باشند، استیبل‌کوین‌ها هدفشان ارائه یک ذخیره ارزش ثابت و وسیله مبادله پایدار است. این ثبات معمولاً از طریق مکانیزم‌های مختلف مانند پشتوانه دارایی، کنترل الگوریتمی یا ترکیبی از هر دو محقق می‌شود.
هدف اصلی استیبل‌کوین‌ها پل زدن بین نوسانات ارز‌های دیجیتال و ثبات ارز‌های فیات سنتی است. آن‌ها مزایای فناوری بلاکچین، مانند تراکنش‌های سریع و بدون مرز و برنامه‌پذیری را ارائه می‌دهند. این ارز‌های دیجیتال ریسک‌های ناشی از نوسانات قیمت را کاهش می‌دهند. استیبل‌کوین‌ها به دارایی‌های مختلفی مانند ارز‌های فیات (که معمولاً دلار آمریکا است)، کالا‌هایی مانند طلا و حتی دیگر ارز‌های دیجیتال متصل می‌شوند.
استیبل‌کوین‌ها نقش مهمی در اکوسیستم گسترده‌تر ارز‌های دیجیتال ایفا می‌کنند و این ارز‌ها در دوره‌های نوسان بازار به عنوان یک پناهگاه امن عمل می‌کنند، تجارت در صرافی‌های ارز دیجیتال را تسهیل می‌کنند و استفاده‌های عملی‌تر از فناوری بلاکچین را در تراکنش‌های مالی روزمره ممکن می‌سازند. این ارز‌ها گزینه‌ای مطمئن در دوره‌های نوسان بازار ارائه می‌دهند و تجارت در صرافی‌ها را ساده می‌کنند. علاوه بر این، استیبل‌کوین‌ها کاربرد‌های عملی فناوری بلاکچین در فعالیت‌های مالی روزمره را ممکن می‌سازند.
اگرچه عرضه در گردش استیبل‌کوین‌ها چشمگیر است، ارزش بازار در گردش آن‌ها ۲.۱۹ میلیارد دلار است که نشان می‌دهد بخش زیادی از استیبل‌کوین‌ها در ذخایر نگهداری می‌شوند یا در برنامه‌های مالی مختلف به کار گرفته می‌شوند و به طور فعال در بازار در گردش نیستند.
اهمیت استیبل‌کوین‌ها در دنیای ارز‌های دیجیتال
استیبل‌کوین‌ها به عنوان یک پل حیاتی بین سیستم مالی سنتی و بازار ارز‌های دیجیتال عمل می‌کنند. این ارز‌های قابل اعتماد، در داخل اکوسیستم ارز‌های دیجیتال هستند که به معامله‌گران و سرمایه‌گذاران اجازه می‌دهد به سرعت و بدون تبدیل به ارز‌های فیات موقعیت‌های خود را تغییر دهند. این عملکرد به ویژه در دوره‌های نوسان بالای بازار اهمیت زیادی دارد و یک "پناهگاه امن" برای دارایی‌های دیجیتال فراهم می‌کند.
بیشتر بخوانید: تفاوت کیف پول سرد و گرم ؛ کدام یک بهتر است؟
استیبل‌کوین‌ها تراکنش‌های فرامرزی و حواله‌ها را کارآمدتر می‌کنند و هزینه‌ها را کاهش داده و سرعت را نسبت به سیستم‌های بانکی سنتی افزایش می‌دهند. همچنین نقش حیاتی در برنامه‌های مالی غیرمتمرکز دارند و به عنوان وثیقه برای پلتفرم‌های وام‌دهی و قرض‌گیری، نقدینگی در صرافی‌های غیرمتمرکز و به عنوان وسیله‌ای برای کسب سود از طریق ییلد فارمینگ عمل می‌کنند.
انواع استیبل‌کوین‌ها
استیبل‌کوین‌ها به چندین دسته تقسیم می‌شوند که هر کدام از مکانیزم‌های مختلفی برای حفظ ثبات قیمت استفاده می‌کنند. این انواع شامل استیبل‌کوین‌های دارای پشتوانه فیات، پشتوانه ارز دیجیتال، الگوریتمی و پشتوانه کالا می‌شوند. هر نوع دارای ویژگی‌ها، مزایا و ریسک‌های خاص خود است. در ادامه این چهار دسته اصلی استیبل‌کوین‌ها را بررسی خواهیم کرد.
استیبل‌کوین‌های دارای پشتوانه فیات
استیبل‌کوین‌های دارای پشتوانه فیات توسط ذخایری از ارز‌های سنتی مانند دلار آمریکا، یورو یا ین پشتیبانی می‌شوند. به ازای هر استیبل‌کوینی که صادر می‌شود، صادرکننده مقدار معادلی ارز فیات در ذخیره نگه می‌دارد. این پشتیبانی یک به یک به منظور حفظ ارزش استیبل‌کوین در برابر ارز متصل شده است.
مثال‌هایی از این نوع شامل تتر و USD Coin هستند. تتر که یکی از اولین و پرکاربردترین استیبل‌کوین‌ها است، مدعی است که توسط ترکیبی از دلار آمریکا و سایر دارایی‌ها پشتیبانی می‌شود. USD Coin (USDC) که توسط Circle و Coinbase صادر می‌شود، به طور کامل توسط ذخایر دلار آمریکا در موسسات مالی تنظیم‌شده پشتیبانی می‌شود.
استیبل‌کوین‌های دارای پشتوانه ارز دیجیتال
استیبل‌کوین‌های دارای پشتوانه ارز دیجیتال از ارز‌های دیجیتال دیگر به عنوان وثیقه استفاده می‌کنند. این استیبل‌کوین‌ها معمولاً بیش از حد وثیقه‌گذاری می‌شوند تا نوسانات دارایی‌های پشتیبان را پوشش دهند. قرارداد‌های هوشمند مدیریت وثیقه را برعهده دارند و اگر ارزش وثیقه از یک آستانه خاص پایین‌تر برود، به صورت خودکار موقعیت‌ها را نقد می‌کنند.
DAI، که توسط MakerDAO ایجاد شده است، یک نمونه از این نوع است. این استیبل‌کوین به دلار آمریکا متصل است، اما توسط سبدی از ارز‌های دیجیتال، عمدتاً اتریوم، پشتیبانی می‌شود. کاربران با قفل کردن وثیقه‌های اضافی در قرارداد‌های هوشمند، DAI ایجاد می‌کنند. مثال دیگر USD است که بر روی پلتفرم Synthetix صادر می‌شود و توسط توکن‌های SNX پشتیبانی می‌شود.
استیبل‌کوین‌های الگوریتمی
استیبل‌کوین‌های الگوریتمی ارزش خود را از طریق تنظیمات خودکار عرضه بر اساس تقاضای بازار حفظ می‌کنند. این کوین‌ها از قرارداد‌های هوشمند برای افزایش یا کاهش عرضه استفاده می‌کنند تا قیمت پایدار بماند بدون آنکه به طور مستقیم توسط دارایی‌ها پشتیبانی شوند.
مثال برجسته این نوع، UST بود که قبل از فروپاشی در سال ۲۰۲۲ استفاده می‌شد. این استیبل‌کوین از الگوریتمی استفاده می‌کرد که عرضه UST را با توکن‌های LUNA متعادل می‌کرد. Ampleforth نیز یک استیبل‌کوین الگوریتمی است که بر اساس شرایط بازار، روزانه موجودی کاربران را تنظیم می‌کند. Frax یک مدل ترکیبی به کار می‌برد که ترکیبی از مکانیزم‌های الگوریتمی و وثیقه جزئی است.
استیبل‌کوین‌های دارای پشتوانه کالا
استیبل‌کوین‌های دارای پشتوانه کالا از دارایی‌های فیزیکی مانند فلزات گران‌بها، نفت یا املاک به عنوان پشتوانه استفاده می‌کنند. این استیبل‌کوین‌ها به عنوان نمایشی دیجیتالی از مالکیت مقدار مشخصی از کالای پایه عمل می‌کنند. برای مثال، یک توکن ممکن است معادل یک اونس طلا یا بخشی از یک بشکه نفت باشد. کالا‌های واقعی در تأسیسات امن و تحت حسابرسی ذخیره می‌شوند و بلاکچین مالکیت را ثبت و انتقالات را تسهیل می‌کند. این مکانیزم به کاربران امکان می‌دهد بدون نیاز به ذخیره‌سازی فیزیکی یا استفاده از پلتفرم‌های معاملاتی سنتی، به بازار کالا‌ها دسترسی پیدا کنند.
Paxos Gold یک مثال محبوب است که هر توکن آن توسط یک اونس طلا با کیفیت London Good Delivery پشتیبانی می‌شود. Tether Gold نیز به شکل مشابه عمل می‌کند. Digix Gold نیز یک استیبل‌کوین پشتیبانی‌شده توسط طلا است که هر توکن آن نماینده یک گرم طلا است. این استیبل‌کوین‌ها دسترسی به بازار کالا‌ها را در اکوسیستم ارز‌های دیجیتال فراهم می‌کنند.
استیبل‌کوین‌ها چگونه کار می‌کنند؟
استیبل‌کوین‌ها از طریق مکانیزم‌های مختلفی از جمله اتصال به دارایی‌های خارجی، مدیریت ذخایر و استفاده از الگوریتم‌ها برای تنظیم عرضه، ارزش خود را حفظ می‌کنند. درک این فرآیند‌ها برای شناخت نحوه عملکرد استیبل‌کوین‌ها در اکوسیستم ارز‌های دیجیتال و بازار‌های مالی سنتی ضروری است.
مزایای استفاده از استیبل‌کوین‌ها
استیبل‌کوین‌ها مزایای ویژه‌ای نسبت به ارز‌های دیجیتال سنتی و ارز‌های فیات دارند. این مزایا شامل ثبات قیمت، سرعت بالای تراکنش‌ها، مقرون‌به‌صرفه بودن و دسترسی جهانی است. درک این مزایا برای شناخت پتانسیل استیبل‌کوین‌ها در تغییر و تحول خدمات مالی و تراکنش‌ها ضروری است.
کاهش نوسانات در مقایسه با ارز‌های دیجیتال
استیبل‌کوین‌ها نوسانات قیمتی که در ارز‌های دیجیتالی مانند بیت‌کوین یا اتریوم رایج است را به حداقل می‌رسانند. این ثبات آن‌ها را برای تراکنش‌های روزمره، قرارداد‌های بلندمدت و ذخیره ارزش عملی می‌کند. کسب‌وکار‌ها می‌توانند بدون نیاز به تنظیم مداوم قیمت‌ها، کالا‌ها را به استیبل‌کوین‌ها قیمت‌گذاری کنند که امکان برنامه‌ریزی مالی دقیق‌تر و مدیریت ریسک بهتر را فراهم می‌کند.
زمان تراکنش سریع‌تر
تراکنش‌های استیبل‌کوین معمولاً در عرض چند دقیقه یا ثانیه کامل می‌شوند. این درحالی است که نقل و انتقالات بانکی سنتی ممکن است روز‌ها یا هفته‌ها طول بکشد، به ویژه برای پرداخت‌های بین‌المللی. این سرعت برای تراکنش‌های حساس به زمان بسیار مهم است و سیستم‌های پرداخت آنی را ممکن می‌سازد.
کارمزد‌های کمتر تراکنش
استیبل‌کوین‌ها اغلب کارمزد تراکنش‌های کمتری نسبت به روش‌های پرداخت سنتی دارند، به ویژه برای انتقالات بین‌المللی. این مقرون‌به‌صرفه بودن به دلیل حذف واسطه‌ها و بهره‌گیری از کارآیی بلاکچین است. کارمزد‌های کمتر تراکنش، پرداخت‌های کوچک را اقتصادی‌تر می‌کند و مدل‌های کسب‌وکاری جدیدی را در زمینه‌های مانند تجاری‌سازی محتوا و خدمات پرداخت به ازای استفاده ممکن می‌سازد.
دسترسی و شمولیت جهانی
استیبل‌کوین‌ها خدمات مالی را به افرادی ممکن می‌کند که دسترسی به بانک‌های سنتی ندارند. آن‌ها تنها به یک اتصال اینترنت نیاز دارند. این دسترسی برای مناطقی با ارز‌های ناپایدار یا زیرساخت‌های بانکی محدود بسیار حیاتی است، زیرا یک وسیله پایدار برای ذخیره ارزش و مبادله فراهم می‌کند.