اقتصاد۲۴-فرشید علوی: اوضاع و شرایط اقتصادی طوری است که خیلی از مردم تمرکز خود را به گذران امورات معمول زندگی گذاشته و فکر پس انداز را به کلی از سر بیرون کرده‌اند. برخی هم کلا با پس انداز مخالف شده‌اند چون فکر می‌کنند که خرید غیرضروری‌ترین اجناس هم با توجه به سرعت رشد تورم در کشور، نوعی سود حساب می‌شود. درباره درستی و نادرستی این دو ایده حرف بسیار است اما قصد ورود به آن را نداریم.
موضوع این گزارش بررسی روش‌های پس‌انداز و کمک به آن گروهی است که هنوز به روز مبادا فکر کرده و باور دارند با مدریت مالی شخصی در سخت‌ترین شرایط اقتصادی نیز می‌توان عملکرد بهتری داشت و از پس دشواری‌های زندگی برآمد.
با این حقوق‌ها پس انداز ممکن است؟
قدم اول این است که باور کنیم غیر ممکن وجود ندارد و با حداقل حقوق نیز می‌توان پس انداز کرد. این پس انداز احتمالا رقم چشمگیری نیست اما از قدیم گفته‌اند «قطره قطره جمع گردد وانگهی دریا شود» پس بهتر است به جا ناامیدی و غر زدن به جان دنیا و شرایط ، دست به کار شد. قصد شعار دادن نداریم پس باید متوجه روند رو به رشد تورم در کشور نیز باشیم و برای پس انداز بهتر و اصولی‌تر از روش‌هایی استفاده کنیم که منجر به کاهش ارزش پول و نهایتا زیان مالی ما نشود.
اولین قدم برای پس‌انداز چیست؟
مرحله نخست در پس انداز این است که بودجه بندی دقیقی داشته باشیم. به این معنی که همه منابع مالی ورودی خود را بشناسیم و فهرست کنیم. در عین حال باید همه خروجی‌های مالی خود یعنی هزینه‌ها را نیز لیست کرده و از میزان درآمد خود کم کنیم. آنچه می‌ماند بودجه واقعی ما است که باید تصمیم بگیریم، چقدر از آن را چطور قرار است پس انداز کنیم.
بیشتر بخوانید: بهترین روش ها برای مدیریت مالی شخصی چیست؟
ممکن است بپرسید اگر در این جمع و تفریق ساده اما اساسی ، چیزی برایمان نماند که پس انداز کنیم یا وضعیت به قدری وخیم بود که کسری هم آوردیم؛ باید قید پس‌انداز کردن را زد؟ پاسخ شما قطعا خیر است. در این شرایط باید سراغ مدیریت هزینه‌ها رفته و با حذف موارد غیرضروری، معادله را تغییر دهید. در عین حال اگر لازم بود، می‌توانید با کار بیشتر یا تعریف پروژه‌هایی که در حیطه شغلی و بر اساس شرایط زندگی برایتان مقدور است، بر درآمد خود بیفزایید.
هدف گذاری؛ چرا می‌خواهید پس‌انداز کنید؟
تعیین اهداف یکی از مهم‌ترین و مبنایی‌ترین مراحل در هر اقدامی است. پروسه پس انداز کردن نیز از این قاعده مستثنی نیست. شما برای پس انداز کردن لازم است که اهداف خود را مشخص و به سه گروه، بلند مدت، میان مدت و کوتاه مدت تقسیم بندی کنید.
مثلا خرید یک خانه جدید کار راحتی نیست و با اندک پس انداز ماهانه نیز میسر نخواهد شد. بنابراین خرید خانه از جمله اهداف بلند مدت خواهد بود. خرید اموالی که قابل نقد شدن باشند از جمله ماشین و طلا و دلار اما می‌تواند شما را در هنگام خرید خانه یاری کند و تهیه آن با پس انداز ماهانه نیز ساده‌تر است. لذا می‌توان آنها را در گروه میان‌مدت‌ها قرار داد. اهداف کوتاه مدت اما بسیاری جزئی‌تر هستند. مثلا جمع کردن پول برای مهمانی سال نو، خرید آن لباسی که دوست دارید یا حتی یک شام رمانتیک با یارتان. همه این‌ها می‌تواند در گروه اهدفا کوتاه مدت باشند.
فرمول طلایی برای پس انداز و اصل وفاداری
استفاده از فرمول ۵۰، ۳۰، ۲۰ یکی از بهترین روش‌ها برای پس انداز است. مردم در سراسر دنیا سال‌ها از این روش استفاده کرده و ثمرات آن را دیده‌اند. ویژگی اصلی این فرمول سادگی آن است. شما با هر سطح از سواد و امکانات می‌توانید بودجه خود را به سه بخش و با نسبت‌های ۵۰، ۳۰ و ۲۰ هستید. کافی است ۵۰ درصد از بودجه خود را صرف نیازها (اجاره خانه، اقساط و بدهی‌ها، خوراک و مواد غذایی، بیمه و مراقبت‌های درمانی) کنید. ۳۰ درصد از بودجه را نیز باید صرف خواسته‌های خود کنید. خرید لباس، سفر و تعطیلات، رستوران و گشت و گذار، خرید وسایل اضافه الکترونیکی یا تزئینی، همچنین بلیت سینما و کنسرت و مسابقات ورزشی و ... در این گروه قرار می‌گیرد.
تکلیف ۲۰ درصد باقی‌مانده از بودجه نیز کاملا مشخص است و باید پس‌انداز شود.
نکته مهم اما وفاداری به این وفاداری به این فرمول است. همین شما از بیست درصد پس‌انداز برای تفریح و سرگرمی خرج نکنید، یعنی قدم مهمی برای پس انداز کردن برداشته‌اید.
مدیریت هزینه‌ها برای پس انداز بیشتر
ممکن است درآمد شما به نسبت هزینه‌های جاری و خواسته‌های شما کم باشد اما این به معنی این نیست که باید از پس انداز بیست درصد از بودجه خود صرف نظر کنید یا کلا از پس انداز کردن ناامید باشید. در این شرایطی لازم است که هزینه‌های زندگی خود را مدیریت کنید.
مرحله مهم در مدیریت هزینه‌ها پیگیری آنها است. به این معنی با استفاده از اپلیکیشن‌های مختلف یا حتی روش‌های سنتی‌تری مثل کاغذ و قلم باید بررسی کرده و ببینید که در هر ماه چقدر از پولتان را صرف چه کاری کرده‌اند. اشتباهات رفتاری شما فقط با این روش مشخص می‌شود و امکان اصلاح خواهید داشت.
مرحله بعدی این است که هزینه‌های اضافی را کم کنید. مثلا اگر بعد از بررسی عملکرد یک ماهه خود دیدید که هزینه زیادی صرف غذا و رستوران شده یعنی راهی ندارید غیر از اینکه به جای هر روز سفارش دادن غذا، به آشپزخانه بروید و بعضا خودتان غذا درست کنید. همچنین می‌توانید رستوران‌های معمولی‌تر با قیمت‌های مناسب‌تری را انتخاب کنید.
شما برای مدیریت هزینه‌ها باید تعداد دفعات لباس خریدن را بر اساس نیاز واقعی خود کاهش دهید، یا مثلا هزینه اشتراک‌های غیر ضروری را کم کنید، می‌تواند انرژی کمتری مصرف کرده یا کمتر با تلفن صحبت کنید؛ شاید تصور کنید که کم شدن قبض برق مشکلی از مشکلات شما حل نخواهد کرد اما فراموش نکنید که پس‌انداز کردن دقیقا به همین شکل و ذره ذره انجام خواهد شد.
مدیریت خرید برای راحت‌تر پس‌انداز کردن
قدم بعدی شما مدیریت خرید‌هایتان است. مثلا با خودتان قرار بگذارید و در هفته اول هر ماه که تازه حقوق گرفته‌اید و جیبتان پر پول است، خرید نروید. باور کنید همین اقدام ظاهر به کنترل خرید‌های شما کمک خواهد کرد. می‌تواند از حراجی‌ها خرید کرده یا وقتی به فروشگاه می‌روید، اجناس دارای تخفیف را انتخاب کنید.
عمده خرید کردن نیز یکی دیگر از راه‌هایی است که سبب می‌شود، کمتر پول خرج کنید. بهتر از همه این‌ها اما آن است که برای خودتان یک سقف خرید روزانه یا هفتگی در نظر بگیرید و قول بدهید که از آن سقف عبور نخواهید کرد.
فوت کوزه‌گری؛ چطور پس انداز کنیم؟
برای اینکه مطمئن باشید به برنامه ریزی خود پایبند هستید و در میانه ماه سراغ پس‌اندازتان نمی‌روید، یک حساب جدا باز کنید و همان اول ماه فکر کنید آن بیست درصد مربوط به پس انداز را ندارید. می‌توانید از برنامه‌های پس انداز خودکار هم استفاده کرده و به حساب بانکی خود این اجازه را بدهید که بعد از هر خرید مبلغ جزئی را برداشت کند تا هم مانده حساب شما رند باشد و هم ذره ذره پس انداز کرده باشید.
مهم‌ترین نکته در فرایند پس‌انداز کردن اما این است که پول خود را به شکلی حفظ کنید که ارزش آن از بین نرود . از آنجایی که پول ملی در کشور ما روز به روز بی‌ارزش‌تر می‌شود، راهی غیر از این نداریم که پس‌انداز ماهانه خود را به شکل طلا و دلار نگه‌داری کنیم. بازار رمزارزها نیز این روزها خوب است و می‌تواند یک گزینه منطقی باشد. انتخاب شکل پس انداز واقعا به شما و سبک زندگی شما بستگی دارد اما قطعا دوره ای که پول را در کشو مخفی یا زیر فرش و داخل بالش بگذارید؛ تمام شده و باید از روش‌های به روز تری استفاده کنید.