شلختگی و بی‌نظمی نشانه این سندروم است

اقتصاد۲۴-سندروم دیوژن یا سندرم شلختگی نوعی اختلال شخصیتی است که باعث می‌شود فرد به انباشته کردن ناخواسته آشغال روی آورد. همچنین مبتلایان به این اختلال به جز احتکار غیر قابل کنترل دچار بی‌تفاوتی بسیار شدید نسبت به خود و سایرین شده و نهایتا دچار انزوا و ترک اجتماع می‌شوند تا از نگاه و قضاوت مردم در امان باشد.

عدم احساس شرم از شرایط نامناسب زندگی از ویژگی مهم مبتلایان به سندروم دیوژن است، زیرا این افراد از اشتباه بودن رفتار خود آگاهی ندارند.

نکته مهم در این سندروم آن است که فرد به زباله‌ها و آنچه احتکار کرده است وابستگی عاطفی پیدا کرده و حاضر به دور ریختن و ترک آنها نیست.

 برخی از متخصصان بر این باور هستند که سندروم دیوژن یک بیماری مستقل نیست بلکه از عوارض برخی دیگر از اختلالات روانی است.

مبتلایان به این سندروم به تدریج مراقبت از خود را فراموش می‌کنند و این عدم مراقبت در افراد مختلف مبتلا به این سندروم متفاوت است. این عدم مراقبت تا جایی است که فرد بهداشت فردی مانند استحمام، اصلاح سر و صورت و مسواک زدن را کنار گذاشته و بوی بد دهان و بدن باعث ناراحتی اطرافیان او می‌شود تا جایی که این جامعه و اطرافیان هستند که در مواردی این افراد را طرد می‌کنند.

در تعریفی دیگر فرد مبتلا به این اختلال دچار آشفتگی ذهن می‌شوند و در واقع قدرت نظم‌بخشی خود را از دست می‌دهند و به همین علت است که نمی‌توانند به امور ساده‌ای مانند نظم دادن به خانه اتاق خواب و حتی ظاهر خود رسیدگی کنند، این آشفتگی ذهنی نهایتا به شلختگی مطلق در جهان درون و بیرون از این فرد منجر می‌شود.

شرایط زندگی و عدم رعایت بهداشت از سوی مبتلایان به سندروم دیوژن نیز به ایجاد بیماری‌های جسمی در بیمار منجر شده و گاهی نیز این افراد توسط اطرافیان طرد می‌شود. شرایط این بیماران غالبا به بیماری پنومونی (ذات الریه) یا آتش‌سوزی منجر می‌شود.

بیشتر بخوانید:کدام گروه خونی در کشور با کمبود مواجه است؟

سندرم دیوژن اغلب با سایر اختلالات روانی مانند اسکیزوفرنی، اختلال وسواس اجباری (OCD)، افسردگی، زوال عقل و اعتیاد، به ویژه اعتیاد به الکل همراه است.

سندروم دیوژن چیست؟

سندروم دیوژن یک اختلال رفتاری و روانی است که معمولاً در افراد مسن مشاهده می‌شود و با انزوای اجتماعی، بی‌توجهی به بهداشت فردی و جمع‌آوری وسایل غیرضروری یا بی‌ارزش مشخص می‌شود. افراد مبتلا به این سندروم اغلب در شرایط نامرتب و ناسالم زندگی می‌کنند و علاقه‌ای به تمیز کردن یا مرتب کردن محیط اطراف خود ندارند. این رفتار‌ها می‌توانند منجر به مشکلات جدی بهداشتی و ایمنی شوند، اما افراد مبتلا معمولاً از دریافت کمک یا مراقبت از دیگران خودداری می‌کنند.

نام این سندروم از دیوژن، فیلسوف یونانی باستان، الهام گرفته شده است که به زندگی ساده و پرهیز از تجملات شهرت داشت. با این حال، برخلاف دیدگاه فلسفی دیوژن، افرادی که به این سندروم دچار هستند، اغلب به شکل افراطی از جامعه دوری می‌کنند و محیط زندگی خود را پر از وسایل غیرضروری می‌کنند. این وضعیت می‌تواند ناشی از عوامل مختلفی مانند افسردگی، زوال عقل یا تجربه یک حادثه یا فقدان عاطفی شدید باشد.

سندروم دیوژن می‌تواند به دو شکل اولیه و ثانویه ظاهر شود. در نوع اولیه، فرد بدون هیچ بیماری زمینه‌ای خاص، به تدریج این رفتار‌ها را نشان می‌دهد. اما در نوع ثانویه، این سندروم در نتیجه بیماری‌هایی مانند آلزایمر، اسکیزوفرنی یا اختلالات شخصیتی ایجاد می‌شود. شناسایی این سندروم اغلب دشوار است، زیرا افراد مبتلا تمایلی به مراجعه به پزشک یا روان‌شناس ندارند و انزوای آنها باعث می‌شود کمتر در معرض دید قرار بگیرند.

درمان سندروم دیوژن معمولاً پیچیده است و نیاز به همکاری تیمی از متخصصان روان‌شناسی، مددکاران اجتماعی و خانواده فرد دارد. هدف اصلی درمان، بهبود کیفیت زندگی، بازگرداندن بهداشت فردی و کاهش انزوای اجتماعی است. اگرچه درمان دارویی ممکن است برای برخی از بیماران مفید باشد، اما اغلب تمرکز روی حمایت‌های اجتماعی و ایجاد محیطی امن برای فرد اهمیت بیشتری دارد. افزایش آگاهی در جامعه و تشویق افراد به مراقبت از سالمندان و افراد تنها می‌تواند به شناسایی زودهنگام و مدیریت بهتر این سندروم کمک کند.

تاریخچه و نام سندروم دیوژن

کلارک آن منکیکار نخستین‌بار در سال ۱۹۶۶ میلادی سندروم دیوژن را شناسایی کرد و این نام را برای بیماری مذکور انتخاب کرد.

نام این سندروم، از نام دیوژن فیلسوف یونان باستان گرفته شده است. آنطور که نقل شده است او فردی ساده‌زیست و طرفدار مکتب کلبی بوده است. به گفته برخی روایات او در آتن و در یک کوزه بزرگ زندگی می‌کرد.

با این حال این فیلسوف فردی زاهد و متفکر بود که گفته می‌شود هر روز در جستجوی انسان حقیقی راهی کوی و بازار می‌شده است. به هر حال بسیاری معتقدند انتخاب این نام برای سندروم شلختگی انتخابی نادرست بوده است

شیوع سندروم دیوژن

این اختلال در بین افرادی بالای ۶۰ سال، مبتلایان به جنون و افرادی که در یک مقطع از زندگی مورد طرد واقع شده یا محیط خانوادگی ثابتی نداشتند، شایع‌تر است. به لحاظ میزان ابتلا تفاوتی میان زنان و مردان وجود ندارد.

علائم و عوارض سندروم دیوژن

از علائم سندروم دیوژن می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

انباشتن وسایل از کار افتاده و بی‌فایده

عدم توجه به بهداشت فردی و سلامتی

گوشه‌گیری و انزوا از اجتماع

 ترس و مقاومت در برابر تغییر

 بروز رفتار‌های خشونت‌بار

خودخواهی شدید

 هذیان‌گویی و توهمات شنیداری

بثورات پوستی ناشی از بهداشت کثیف و وجود حشراتی مانند کک و یا شپش

بوی بد بدن

 سوء تغذیه

کمبود آب بدن

 وجود حیوانات جونده در خانه بیمار

بوی شدید و ناخوشایند از خانه فرد

فقدان حس شرم نسبت به عدم پاکیزگی

 انکار وضعیت

 عدم درخواست کمک

علل ابتلا به سندروم دیوژن

به این نکته توجه کنید که وجود یک یا چند عامل خطر لزوما به معنای ابتلا به این بیماری نیست بلکه غالبا حادثه‌ای خاص مانند مرگ همسر یا یکی از عزیزان یا هر واقعه‌ای که فرد آمادگی آن را ندارد می‌تواند نقطه آغاز بیماری باشد.

 به صورت کلی علل یا عوامل خطر ابتلا به سندروم دیوژن می‌تواند شامل این عوامل باشد:

ژنتیک

 سکته مغزی

 از دست دادن تحرک به دلیل آرتریت

 نارسایی قلبی

زوال عقل

مشکلات بینایی

افسردگی

 از دست دادن همدم یا مراقب مورد اعتماد

 سابقه بیماری روحی

سابقه سوء مصرف مواد

برخی ویژگی‌ها مانند درونگرایی

عوامل آسیب‌زا در زندگی مانند ورشکستگی، بیکاری، طلاق، اخراج، مرگ عزیزان

تشخیص ابتلا به سندروم دیوژن

اختلالات روانی افراد مبتلا به سندروم دیوژن به راحتی توسط افراد خانواده و نزدیکان فرد قابل مشاهده است. گاهی نیز شکایت همسایه از شرایط بد خانه بیمار و مزاحمت‌های احتمالی مانند انتشار بوی بد یا حضور جوندگان می‌تواند زمینه‌ساز تشخیص ابتدایی شود. به گفته متخصصان دو نوع سندروم دیوژن وجود دارد.

بیشتر بخوانید:سالم‌ترین پروتئین گیاهی کدام است؟

سندروم دیوژن اولیه: در این نوع علائم روانی مرتبط با اختلال دیگر وجود ندارد و بدون چنین علائمی قابل تشخیص است.

سندروم دیوژن ثانویه: در این نوع از بیماری، فرد مبتلا علاوه بر سندروم دیوژن به بیماری روانی دیگری نیز مبتلا است مانند زوال عقل یا شیزوفرنی.

همچنین برای تشخیص این بیماری، پزشک شرح حال و تاریخچه رفتاری و اجتماعی بیمار را بررسی می‌کند. همچنین از آزمایش و تصویربرداری مغز نیز استفاده می‌شود.

سندروم دیوژن قابل درمان است؟

تاکنون هیچ دارو یا روش درمانی خاصی برای درمان این سندروم پیشنهاد نشده است، اما برخی دارو‌های قابل تجویز برای سایر اختلالات می‌تواند برخی علائم بیمار مانند پارانویا را کاهش دهد.

با توجه به اینکه عوامل روان شناختی می‌توانند به گسترش یا تداوم این بیماری منجر شود، می‌توان از کمک روان‌درمانگر یا روان پزشک استفاده کرد. همچنین روش‌های حمایتی مانند مراقبت شخصی و سرویس‌های نظافت به فرد می‌توانند شدت علائم را کاهش دهند.

با توجه به ترس این بیماران از مسائل پزشکی معمولا از آنها در بخش مراقبت‌های اجتماعی مراقبت می‌شود.