ساجده رحیمی، اقتصاد24 - برندسازی یا Branding را، فرایند مدیریت کردن شهرت کسب‌وکار می‌دانند که تلاشی برای ساخت هویت معنا می‌شود، اما از جنبه‌ای دیگر، ملیسا دیویس در کتاب مبانی برندینگ، از تعریف معمول می‌گذرد و آن را فرآیندی برای ایجاد ارتباط عاطفی پایدار با مخاطبان معرفی می‌کند و معنایی حرفه‌ای‌تر به این واژه می‌بخشد.
در همین زمینه مؤلف به مسئله ترقی برند می‌پردازد و مثال شرکت نایک(NIKE) را می‌آورد که تلاش می‌کند با تمرکز بر ورزشکاران و نه محصولات خود ارتباط عاطفی را از طریق ترقی برند به دست آورد. از سال 1988 و به مدت 20 سال شعار "کافی است انجامش بدهی" (JUST DO IT) در راستای همین ترقی برند طراحی شد و مورد استفاده این شرکت قرار گرفت.
مناطق آزاد ایران به‌عنوان عرصه‌هایی که کسب‌وکار و یک محیط اقتصادی را موجب می‌شوند، نیازمند برندی شناخته‌شده برای مدیریت و ارتباط مؤثر هستند تا بتوانند موفقیتی پایاتر را رقم بزنند.
مناطق آزاد ایران نیازمند ارتباط مؤثر با مخاطب
یکی از دلایلی که عامه مردم و حتی بسیاری از مدیران تعریف درستی از مناطق آزاد و وظایف و فعالیت‌های آن‌ها ندارند عدم وجود ارتباط مؤثر این مناطق با مخاطبان خود است. برندسازی در مناطق آزاد را می‌توان یک مسیر برای درک و تجربه بیشتر مشتریان از خدمات، محصولات و تولیدات و مزایای یک منطقه دانست که نوعی دارایی ناملموس برای یک منطقه محسوب می‌شود و بیش از دارایی‌های فیزیکی می‌تواند در شناخت و موفقیت آن‌ها مؤثر باشد.
برندسازی و مزیت رقابتی مناطق آزاد
مزیت رقابتی شامل مجموعه عوامل یا توانمندی‌هایی است که همواره شرکت را به نشان دادن عملکردی بهتر از رقبا قادر می‌سازد و مزیت رقابتی وقتی رخ می‌دهد که یک شرکت در شاخصه‌ای یا ترکیبی از شاخصه‌ها به پیشرفت‌ها و توسعه‌ها و قابلیت‌هایی می‌رسد که نسبت به رقبا برتری پیدا می‌کند.
در واقع ایجاد آگاهی از توانایی‌ها و نقاط قوت یک محیط اقتصادی، یک مزیت رقابتی واقعی است. در حقیقت برندسازی برای مناطق آزاد نه‌تنها آگاهی از نقاط قوت و سعی در مدیریت این توانایی‌هاست، بلکه یک مزیت رقابتی برای عرصه‌های مختلفی است که این مناطق با آن روبه‌رو هستند.
برند به مخاطبان مناطق آزاد می‌گوید که چه انتظاری از تولیدات و خدمات داشته باشند و اینکه تفاوت آنچه یک منطقه ارائه می‌دهد با آنچه یک منطقه دیگر عرضه می‌کنند، چیست؟
از دیدگاه مدیران مناطق آزاد ایران برندسازی در مناطق آزاد یکی از الزامات امروزه این مناطق است و اجرای آن نیز مورد تأکید دبير شورای عالی مناطق آزاد است. در همین مورد محمدرضا رستمی، معاون فرهنگی، گردشگری و صنایع خلاق دبیرخانه شورای عالی مناطق آزاد و ویژه اقتصادی، برندسازی در مناطق آزاد را تکلیفی می‌داند و پیش از این صحبت از کمیته‌ای با نام كميته برندسازی در مناطق آزاد کرده بود که هرچند اطلاع دقیقی از فعالیت آن وجود ندارد اما نشان‌دهنده تفکر برندینگ و توجه مدیران به این مقوله است.
در میان مناطق آزاد جهان که اقتصاد24 تاکنون در حدود 20 مورد از آن‌ها را مورد بررسی قرار داده است، مناطق آزاد کره جنوبی از موفق‌ترین آن‌ها به‌حساب می‌آمد که از نکات مثبت آن مدیریت هماهنگ و برنامه‌ریزی‌شده و تکیه و تمرکز هر یک از هشت منطقه تجاری این کشور بر موضوعی خاص و برای پیشبرد اهداف دولت بوده است. در حقیقت کره جنوبی با برندسازی برای هر منطقه و تقسیم وظایف توانسته سودآوری بیشتری ایجاد کند.
هرچند با توجه به موقعیت سیاسی و اقتصادی ایران نمی‌توان یک نسخه شبیه کشورهای دیگر برای مناطق آزاد آن پیچید، اما تا حدی می‌توان مناطق را با یک برند مشخص شناساند، تا هم سرمایه‌گذاران و هم عموم جامعه فهم بهتری از یک منطقه و وظایف و ساختار آن پیدا کنند. هرچند همه مناطق ما در اکثر موارد مورد انتظار موفقیت‌های نسبی را کسب کرده‌اند، به این معنی که هر هفت منطقه در گردشگری، صنعت و تولید و... دستی بر آتش دارند اما باید با تقسیم وظایف به این موفقیت‌ها سمت‌وسوی بهتر و هدفمندتری بدهند.
برندسازی در مناطق آزاد و تمایز شخصیت و کارکرد
داشتن یک برند مشخص و برندسازی در مناطق آزاد و تمایز شخصیت و کارکرد می‌تواند موجب تمایز و شخصیت یک منطقه با مناطق دیگر باشد. امروز این اتفاق افتاده است و تا حدودی مناطق آزاد دارای هویتی متمایز از یکدیگر هستند. پیش‌ازاین اقتصاد 24 این مسئله را با عنوان برندینگ مناطق آزاد تجاری چیست؟/ نجات اقتصاد ایران با تکیه بر اقتصاد مناطق آزاد پیگیری کرده است. برای مثال یکی از برندهای ارس ساخت سازه‌های گلخانه‌ای است که در این حوزه در حال تبدیل‌شدن به قطب محصولات گلخانه‌ای است و یا منطقه آزاد قشم اولویت خود را حوزه‌های گردشگری و صنعت و معدن قرار داده است و با توجه به آن مسیر موفقیت و معرفی شدن در بازار جهانی را دنبال می‌کند. مناطق آزاد ایران نیاز به تعریف شخصیتشان دارند و اینکه شخصیت هر یک نیز متمایز با دیگری معرفی شود.
همان‌طور که پیش‌تر گفته شد، موفقیت یک برند که در اینجا مقصودمان برند مناطق آزاد است، امروزه علاوه بر ایجاد هویت، ایجاد ارتباط دوسویه با کسانی است که با آن‌ها در تماس هستند و همچنین ایجاد سازوکاری است برای کسانی که آن‌ها را نمی‌شناسند اما این شناخت در آینده، می تواند این ارتباط دوطرفه را رقم بزند و این برندسازی، موفقیت و توسعه اقتصادی همه‌جانبه و طولانی‌مدت را موجب شود.